Όταν οι νεκροί άμαχοι ήταν “παράπλευρες απώλειες” – Μέρος 1ο

Γράφει ο Αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφέας Victor Grossman

Βλέπω δύο ανάγκες σήμερα. Το πιο επείγον είναι η αντίθεση στον πόλεμο, πηγή ανυπολόγιστης δυστυχίας. Να καταδικάσουμε τη χρήση θανατηφόρων όπλων, όλους εκείνους που χτυπούν αμάχους. Και να αποτρέψουμε με κάθε δυνατό τρόπο τη χειρότερη απειλή για τη ζωή τις πυρηνικές εκρήξεις, που πυροδοτούνται επίτηδες ή κατά λάθος. Έτσι χρειαζόμαστε διαπραγματεύσεις, συμφωνίες και όχι όλο και περισσότερες απειλές, εξοπλισμούς, στρατιώτες και πρόσφυγες.

Ενώ αντιτίθεμαι σθεναρά και συναισθηματικά στη διεξαγωγή πολέμου από τον Πούτιν ή από οποιονδήποτε άλλο, πιστεύω ότι πρέπει επίσης να αντιταχθούμε στην υποκρισία, κυρίως όταν δημιουργεί μια ατμόσφαιρα που αυξάνει περαιτέρω τους κινδύνους. Τόσο τα ΜΜΕ όσο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας κατακλύζουν με σπαρακτικές σκηνές θανάτου, θλίψης και καταστροφής στην Ουκρανία. Όταν είναι ειλικρινείς, συγκινούμαι. Αλλά δεν μπορώ να ξεπεράσω την εγγενή κλίση μου προς τον σκεπτικισμό. Την περασμένη εβδομάδα ένα βίντεο στο δημόσιο τηλεοπτικό κανάλι της Γερμανίας ZDF έδειχνε ένα ρωσικό τανκ να διασχίζει την Ουκρανία –και να φέρει μια μεγάλη κόκκινη σοβιετική σημαία με σφυρί και δρεπάνι– τόσο εμφανώς ξεπερασμένο. Είναι δύσκολο να πιστέψω ότι ήταν λάθος.

Παρά το παγκόσμιο κύμα καταδίκης του Πούτιν και παρά τη φρίκη μου για τον πόλεμο, η μνήμη μου αναβιώνει αναμνήσεις από το παρελθόν, ακόμη και τέτοιες που σπάνια γίνονταν πρωτοσέλιδα, συχνά αγνοήθηκαν και έχουν σχεδόν διαγραφεί εντελώς από τη συλλογική μνήμη. Υπενθυμίζοντάς τις τώρα διακινδυνεύω πιθανές απώλειες αναγνωστών ή ακόμη και φίλων.

Δεν θέλω να υποβαθμίσω τη σημερινή καταστροφή, αλλά μόνο να σημειώσω ότι οι επίμονες επίσημες εκκλήσεις για προστασία της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του ανθρωπισμού, που συνδέονται και με αιτήματα για δίκες εγκλημάτων πολέμου, βασίζονται συχνά στην υποκρισία και τη διαστρέβλωση, που καλύπτουν πικρές αποδείξεις προηγούμενης αιματοχυσίας. Έτσι, παραθέτω μια τυχαία οδυνηρή επιλογή από το παρελθόν, με τη βοήθεια της Google. Η αναφορά δεν αφαιρεί τίποτα από την ενοχή για την καταστροφή και το θάνατο στην Ουκρανία, αλλά επιδιώκει να υπενθυμίσει κι αυτά που δεν προβάλλονται.

«Το ΝΑΤΟ είναι ο μόνος τρόπος για να τερματιστεί ο πόλεμος στο Ντονμπάς» σύμφωνα με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι τον Μάρτιο του 2021, για τον οποίο μια γρήγορη ένταξη της Ουκρανίας υπό το φως των ταραχών στην ανατολική Ουκρανία θα ήταν «ένα πραγματικό μήνυμα προς τη Ρωσία».

Από τη Βαγδάτη στο Βελιγράδι

Στις 13 Φεβρουαρίου 1991, δύο βόμβες από αμερικανικά αεροσκάφη stealth έπληξαν ένα πολιτικό καταφύγιο στη Βαγδάτη. Και οι δύο βόμβες βρήκαν το στόχο. Καθοδηγούμενες από λέιζερ, οι βόμβες διείσδυσαν στην παχιά οπλισμένη με σκυρόδεμα οροφή του καταφυγίου. Ο στόχος γύρω στις 4:30 μ.μ. ήταν γεμάτος γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους. Πιθανώς 408 από αυτούς έχασαν τη ζωή τους στην έκρηξη σχεδόν μισού τόνου εκρηκτικών, κομματιασμένοι από θραύσματα, σκοτωμένοι από συντρίμμια ή έχοντας συνθλιβεί από το τεράστιο ωστικό κύμα. Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης των ΗΠΑ δήλωσε: «Μας λυπεί όλους που υποπτευόμαστε ότι αθώοι άνθρωποι μπορεί να έχουν πεθάνει κατά τη διάρκεια μιας στρατιωτικής σύγκρουσης». Και το Πεντάγωνο: «Φαίνεται ότι πολίτες έχουν τραυματιστεί σ’ αυτή την επίθεση. Θα διερευνήσουμε το περιστατικό πολύ προσεκτικά και θα καθορίσουμε τι μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά στο μέλλον για να αποκλείσουμε μια υποτροπή».

Βελιγράδι, 16 Αυγούστου 2016, AP: Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες όσων έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των πολέμων στα Βαλκάνια. Ως γερουσιαστής, ο Μπάιντεν ήταν ένθερμος υποστηρικτής του βομβαρδισμού της Σερβίας… «Θα ήθελα να προσθέσω τα συλλυπητήριά μου στις οικογένειες όσων έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των πολέμων τη δεκαετία του 1990, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των οποίων οι ζωές χάθηκαν ως αποτέλεσμα της εκστρατείας του ΝΑΤΟ», ανέφερε.

Η αιματηρή διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας στοίχισε δεκάδες χιλιάδες ζωές και άφησε εκατομμύρια άστεγους στη Βοσνία, την Κροατία και το Κοσσυφοπέδιο. «Γνωρίζαμε ότι θα ξεκινούσε σε λίγες ώρες τον πόλεμο το ΝΑΤΟ εναντίον της Σερβίας. Ήμουν δύσπιστος. Πώς θα φανεί αν το ΝΑΤΟ, και για άλλη μια φορά η Γερμανία, βομβαρδίσουν τη Σερβία;… Το βράδυ, για πρώτη φορά, άκουσα το ουρλιαχτό του συναγερμού αεροπορικής επιδρομής. Σήμερα θυμάμαι πόσο ποικίλοι είναι οι ήχοι του αεροπορικού πολέμου: το βαθύ βουητό των αόρατων βομβαρδιστικών, η σφήνα των πυραύλων Κρουζ που αναζητούν τον στόχο τους, το κροτάλισμα των σερβικών αντιαεροπορικών όπλων, οι βαρετές ή κραυγαλέες εκρήξεις που ακολούθησαν. Και το νυχτερινό τοπίο: φωτεινά ίχνη σερβικών αντιαεροπορικών πυραύλων σε μαύρο ουρανό, πορτοκαλί-κοκκινωπές φλόγες μετά την πρόσκρουση των βομβών.

»Μάθαμε όρους όπως: “βόμβες γραφίτη”, “κατευθυνόμενοι πύραυλοι”, “αόρατα αεροσκάφη”, “πυρομαχικά ουρανίου”, “βόμβες διασποράς” και “παράπλευρες απώλειες”. Αυτός ήταν ο αγαπημένος μου όρος. Χρησιμοποιήθηκε όταν το ΝΑΤΟ χτύπησε μια γραμμή Αλβανών προσφύγων στο Κοσσυφοπέδιο, ένα πολιτικό τρένο, την αγορά αγροτών στο Νις, τη νευρολογική κλινική ή την κινεζική πρεσβεία στο Βελιγράδι». (Αντρέι Ιβάντζι, TAZ).

Ο δεύτερος πόλεμος στο Ιράκ

Πριν από την εισβολή του 2003 στο Ιράκ, αξιωματούχοι των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων ονόμασαν το σχέδιό τους “Σοκ και Δέος”. Οι συνεχείς βομβαρδισμοί άρχισαν στις 19 Μαρτίου, 2003. Οι επιθέσεις συνεχίστηκαν εναντίον μικρού αριθμού στόχων μέχρι τις 21 Μαρτίου, όταν ξεκίνησε η κύρια βομβιστική εκστρατεία των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Οι δυνάμεις του εκτόξευσαν περίπου 1.700 βόμβες, εκ των οποίων οι 504 ήταν πύραυλοι κρουζ.

Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του Guardian Brian Whitaker «για ορισμένους στις αραβικές και μουσουλμανικές χώρες, το “Σοκ και Δέος” είναι τρομοκρατία με άλλο όνομα. Για άλλους, ένα έγκλημα που συγκρίνεται με την 11η Σεπτεμβρίου. Ένας φάκελος που δημοσιεύθηκε από το Iraq Body Count, ένα έργο της μη κυβερνητικής ερευνητικής ομάδας Oxford του Ηνωμένου Βασιλείου, απέδωσε περίπου 6.616 θανάτους αμάχων στις ενέργειες των αμερικανικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια της “φάσης εισβολής”, συμπεριλαμβανομένων των βομβαρδισμών σοκ και δέος στη Βαγδάτη».

Ο αντισυνταγματάρχης Steve Boylan, εκπρόσωπος του αμερικανικού στρατού, δήλωσε: «Δεν μπορούν να μιλήσουν για το πώς υπολογίζουν τους αριθμούς τους… κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποφύγουμε απώλειες αμάχων σε όλες τις επιχειρήσεις μας». Μελέτες με βάση τον πληθυσμό εκτιμούν τον αριθμό των νεκρών του πολέμου στο Ιράκ από 151.000 μέχρι 1.033.000. Περίπου 331 δάσκαλοι σκοτώθηκαν τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2006, σύμφωνα με τη Human Rights Watch και τουλάχιστον 2.000 Ιρακινοί γιατροί έχουν σκοτωθεί και 250 έχουν απαχθεί από την εισβολή του 2003.

Στο Αφγανιστάν

Στις 6 Ιουλίου 2008, ένας μεγάλος αριθμός Αφγανών πολιτών περπατούσαν σε μια περιοχή που ονομάζεται Καμάλα. Όταν η ομάδα σταμάτησε για ξεκούραση, χτυπήθηκε διαδοχικά από τρεις βόμβες που εκτόξευσαν αμερικανικά αεροσκάφη. Η πρώτη βόμβα χτύπησε μια ομάδα παιδιών που ήταν μπροστά από την κύρια πομπή, σκοτώνοντάς τα ακαριαία. Λίγα λεπτά αργότερα το αεροσκάφος επέστρεψε και έριξε μια δεύτερη βόμβα στο κέντρο της ομάδας, σκοτώνοντας μεγάλο αριθμό γυναικών. Η νύφη και δύο κορίτσια επέζησαν από τη δεύτερη βόμβα, αλλά σκοτώθηκαν από τρίτη βόμβα, ενώ προσπαθούσαν να διαφύγουν από την περιοχή. Ο Hajj Khan, ένας από τους τέσσερις ηλικιωμένους άνδρες, που ήταν παρών, δήλωσε ότι ο εγγονός του σκοτώθηκε και ότι υπήρχαν μέρη του σώματος παντού.

Η σφαγή Granai έγινε από ένα αμερικανικό βομβαρδιστικό Β-1 στις 4 Μαΐου 2009. Οι ΗΠΑ παραδέχθηκαν ότι έγιναν σημαντικά λάθη κατά τη διεξαγωγή της αεροπορικής επίθεσης, αναφέροντας ότι «η αδυναμία να διακρίνουμε την παρουσία αμάχων και να αποφύγουμε ή/και να ελαχιστοποιήσουμε τις συνοδευτικές παράπλευρες απώλειες είχε ως αποτέλεσμα την ακούσια συνέπεια των αμάχων θυμάτων». Η αφγανική κυβέρνηση δήλωσε ότι περίπου 140 άμαχοι σκοτώθηκαν, 22 ενήλικοι άνδρες και 93 παιδιά.

Η επιδρομή στο Ναράνγκ έγινε τις πρώτες πρωινές ώρες της 27ης Δεκεμβρίου 2009. Σύμφωνα με αφγανική έρευνα, γύρω στη 1:00 μ.μ. αμερικανικά στρατεύματα με ελικόπτερα αποβιβάστηκαν περίπου 2 χλμ μακριά. Σύμφωνα με ισχυρισμούς, η ομάδα εφόδου έσυρε τα θύματα από τα κρεβάτια τους και τα πυροβόλησε στο κεφάλι ή στο στήθος. Τα περισσότερα θύματα ήταν ηλικίας 12-18 ετών και φοιτούσαν σε τοπικά σχολεία. Ένας ντόπιος, ο Γιαν Μοχάμεντ, είπε ότι τρία αγόρια σκοτώθηκαν σε ένα δωμάτιο και πέντε ήταν δεμένα με χειροπέδες πριν πυροβοληθούν. «Είδα τα σχολικά βιβλία τους καλυμμένα με αίμα», είπε. Το ΝΑΤΟ επανέλαβε ότι οι δυνάμεις που διεξάγουν την επίθεση δεν βρίσκονται υπό τη διοίκηση του ΝΑΤΟ και έχουν “μη στρατιωτικό” χαρακτήρα. Ο συνταγματάρχης Γκρος είπε ότι οι αμερικανικές δυνάμεις ήταν παρούσες αλλά δεν ηγήθηκαν της επιχείρησης.

Το ΝΑΤΟ, ωστόσο, παραδέχθηκε ότι ενέκρινε την επιχείρηση και ζήτησε συγγνώμη γι’ αυτό, παραδεχόμενο ότι οι νεκροί ήταν πιθανόν πολίτες και ότι οι πληροφορίες στις οποίες βασίστηκε η εξουσιοδότηση ήταν λανθασμένες. Έγινε γνωστό το 2015 ότι στο πλαίσιο του αμερικανικού μυστικού προγράμματος Omega, η ομάδα SEAL Six πραγματοποίησε την επίθεση σε συνεργασία με παραστρατιωτικούς αξιωματικούς της CIA και αφγανικά στρατεύματα που εκπαιδεύτηκαν από τη CIA.

Στις 21 Φεβρουαρίου 2010 τα θύματα ταξίδευαν με τρία λεωφορεία μέρα μεσημέρι σε κεντρικό δρόμο στο χωριό Ζερμά, όταν δέχθηκαν επίθεση από τις Ειδικές Δυνάμεις των ΗΠΑ που χρησιμοποίησαν όπλα από ελικόπτερα Little Bird. Το ΝΑΤΟ δήλωσε αργότερα ότι πίστευε πως τα λεωφορεία μετέφεραν αντάρτες. Στην επίθεση σκοτώθηκαν 27 πολίτες, μεταξύ των οποίων τέσσερις γυναίκες και ένα παιδί, ενώ άλλοι 12 τραυματίστηκαν. Ο στρατηγός Stanley McChrystal είπε ότι ήταν «εξαιρετικά λυπημένος… Κατέστησα σαφές στις δυνάμεις μας ότι είμαστε εδώ για να προστατεύσουμε τον αφγανικό λαό και η ακούσια δολοφονία ή ο τραυματισμός αμάχων υπονομεύει την εμπιστοσύνη και την εμπιστοσύνη τους στην αποστολή μας. Θα διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας για να ανακτήσουμε αυτή την εμπιστοσύνη».

Ο Amanullah Hotak, επικεφαλής του επαρχιακού συμβουλίου του Uruzgan, δήλωσε: «Δεν θέλουμε τη συγγνώμη τους ή τα χρήματα που δίνουν πάντα μετά από κάθε επίθεση. Θέλουμε να μας σκοτώσουν όλους μαζί αντί να μας το κάνουν ένας προς έναν». Ο Haji Ghullam Rasoul, του οποίου τα ξαδέρφια πέθαναν στην επίθεση, είπε: «Ήρθαν εδώ για να φέρουν ασφάλεια, αλλά σκοτώνουν τα παιδιά μας, σκοτώνουν τα αδέλφια μας, σκοτώνουν τους ανθρώπους μας».

Αφγανιστάν: Γιατροί χωρίς Σύνορα

Τον Αύγουστο 2011 οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα άνοιξαν ένα νοσοκομείο στη βόρεια αφγανική πόλη Κουντούζ. Το νοσοκομείο παρείχε υψηλής ποιότητας δωρεάν χειρουργική φροντίδα. Ξεκινώντας με τη μετατροπή εμπορευματοκιβωτίων, το νοσοκομείο σύντομα μετακόμισε σε ένα κτίριο στο κέντρο της πόλης. Μέχρι τις αεροπορικές επιδρομές τον Οκτώβριο 2015, το νοσοκομείο ήταν εξοπλισμένο με 92 κλίνες, ένα δωμάτιο έκτακτης ανάγκης, δύο χειρουργεία, μια μονάδα εντατικής θεραπείας, θαλάμους ψυχικής υγείας και φυσιοθεραπείας, καθώς και ακτινογραφικές και εργαστηριακές εγκαταστάσεις.

Το νοσοκομείο ήταν η μόνη εγκατάσταση αυτού του είδους στο βορειοανατολικό Αφγανιστάν. Πριν, σοβαρά τραυματισμένοι αναγκάζονταν να κάνουν μεγάλα και επικίνδυνα ταξίδια στην Καμπούλ ή στο Πακιστάν για να λάβουν ιατρική φροντίδα. Από τότε που άνοιξε το νοσοκομείο το 2011, πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 15.000 χειρουργικές επεμβάσεις και περισσότεροι από 68.000 ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία. Τη νύχτα της επίθεσης, υπήρχαν 105 ασθενείς στο νοσοκομείο και 140 από το προσωπικό, εκ των οποίων οι 80 ήταν σε υπηρεσία.

Ξεκινώντας στις 2:08 π.μ. στις 3 Οκτωβρίου, Αμερικανοί έριξαν 211 οβίδες στο κεντρικό κτίριο του νοσοκομείου όπου οι ασθενείς κοιμόντουσαν. Τουλάχιστον 42 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους (24 ασθενείς, 14 υπάλληλοι και 4 επιστάτες) και 37 τραυματίστηκαν. Οι ασθενείς κάηκαν στα κρεβάτια τους, ιατρικό προσωπικό διαμελίστηκε. Άλλοι πυροβολήθηκαν από αέρος ενώ έφευγαν από το φλεγόμενο κτίριο. Η επίθεση διήρκεσε περίπου μία ώρα. Οι γιατροί κάλεσαν απεγνωσμένα τις στρατιωτικές αρχές για να σταματήσουν.

Η επίθεση έγινε παρά το γεγονός ότι οι συντεταγμένες GPS του νοσοκομείου είχαν δοθεί και στο Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ και στο Υπουργείο Εσωτερικών και Άμυνας του Αφγανιστάν και στον Αμερικανικό Στρατό στην Καμπούλ στις 29 Σεπτεμβρίου. Ο στρατός των ΗΠΑ ανέλαβε τελικά την ευθύνη για τις αεροπορικές επιδρομές, λέγοντας ότι ήταν ατύχημα. Ισχυρίστηκε ότι είχε λάβει πληροφορίες ότι στο κτίριο του νοσοκομείου υπήρχαν Ταλιμπάν. Το προσωπικό του νοσοκομείου τις διέψευσε.

Τα βασανιστήρια

10 Δεκεμβρίου 2014: Η έκθεση της Γερουσίας των ΗΠΑ σχετικά με τα βασανιστήρια της CIA αναφέρει σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον “Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας”. Από τις τοποθεσίες που προσδιορίζονται στην έκθεση, τέσσερις βρίσκονται στο Αφγανιστάν, όπου οι κρατούμενοι υποβλήθηκαν σε «στέρηση ύπνου, ακουστική υπερφόρτωση, απόλυτο σκοτάδι, απομόνωση, ξυλοδαρμούς και δέσιμο».

Σωλήνες σίτισης εισήχθησαν στον πρωκτό κρατουμένων, με αποτέλεσμα την πρόπτωση του ορθού σε τουλάχιστον μία περίπτωση, αντιπροσώπευαν σεξουαλικές επιθέσεις ανάλογες με το βιασμό με αντικείμενο. Πολλές από αυτές τις καταχρήσεις σημειώθηκαν ήδη από το 2002, όταν ο Αφγανός κρατούμενος Γκιούλ Ραχμάν πέθανε από υποθερμία αφού αλυσοδέθηκε σε ένα παγωμένο τσιμεντένιο πάτωμα στο διαβόητο κέντρο κράτησης “Salt Pit”.

Η φυλακή ήταν σκοτεινή, με κουρτίνες και ζωγραφισμένα εξωτερικά παράθυρα. Δυνατή μουσική ακουγόταν συνεχώς. Οι κρατούμενοι κρατήθηκαν σε απόλυτο σκοτάδι και απομόνωση, με μόνο έναν κουβά για ανθρώπινα απόβλητα και χωρίς επαρκή θέρμανση τους χειμερινούς μήνες. Γυμνοί κρατούμενοι υποχρεώθηκαν να περπατούν γύρω-γύρω ως μια μορφή ταπείνωσης. Κρατούμενοι πνίγηκαν με νερό ενώ ήταν αλυσοδεμένοι γυμνοί και τοποθετήθηκαν σε κρύα κελιά. Είχαν στερηθεί τον ύπνο, αλυσοδεμένοι με τα χέρια τους πάνω από τα κεφάλια τους.

Ένας ανώτερος Αμερικανός ανακριτής είπε ότι η ομάδα του βρήκε έναν κρατούμενο ο οποίος ήταν αλυσοδεμένος σε όρθια θέση για 17 ημέρες «στο βαθμό που μπορούσαμε να προσδιορίσουμε». Άλλος είπε στον Γενικό Επιθεωρητή της CIA ότι άκουσε ιστορίες με κρατουμένους κρεμασμένους για μέρες με τα δάκτυλα των ποδιών τους να αγγίζουν το έδαφος, να πνίγονται, να στερούνται τροφής και να γίνονται αντικείμενο εικονικής εκτέλεσης.

Η συνέχεια ΕΔΩ

Πηγή: counterpunch.org