Αντίποινα χωρίς όρια επαγγέλλεται ο διάδοχος του αλ Μπαγκντάντι

Νέο ηγέτη όρισε η εξτρεμιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος, επιβεβαιώνοντας τον θάνατο του αλ Μπαγκντάντι, λίγες ώρες αφότου οι Αμερικανοί έδωσαν στη δημοσιότητα βίντεο από την επιχείρηση στη βόρεια Συρία. Ερωτήματα τίθενται, ωστόσο, για την πραγματική ταυτότητα του νέου αρχηγού των τζιχαντιστών, ενώ παραμένει ο σκεπτικισμός με τον οποίο αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα τον θάνατο του αρχιτρομοκράτη.

Η είδηση για τον ορισμό του Αμπού Ιμπραήμ αλ Κουράσι ως νέου επικεφαλής του Ισλαμικού Κράτους κοινοποιήθηκε από το προπαγανδιστικό πρακτορείο Amaq με ένα ηχητικό μήνυμα, γεμάτο απειλές για αντίποινα. Η τζιχαντιστική οργάνωση προϊδεάζει μάλιστα ότι αυτά θα είναι τόσο σκληρά που θα κάνουν τους Αμερικανούς να ξεχάσουν τη «φρίκη» που προκάλεσε ο νεκρός ηγέτης της. Και αυτό γιατί, τα «πικρά πλήγματα» που εκείνος προκάλεσε θα αφήνουν πλέον μια «γλυκιά γεύση», μπροστά στα νέα.

Ο αλ Μπαγκντάντι σκοτώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής, όταν ανατινάχθηκε, κυνηγημένος από τους Αμερικανούς στρατιώτες που είχαν κάνει επιδρομή στο κρησφύγετό του, στη βόρεια Συρία. Λίγες ώρες αργότερα, σε μια άλλη επιχείρηση, συνέχεια της πρώτης, σκοτώθηκε, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, και ο  Άμπου Χάσαν αλ Μουχάτζιρ, που ήταν εκπρόσωπος του αρχηγού και ο πιθανότερος διάδοχός του.

“Χαλίφης” των ερειπίων

Ο νέος “χαλίφης” παραλαμβάνει ουσιαστικά τα απομεινάρια του Ισλαμικού Κράτους και θα πρέπει να διοικήσει αποκομμένους μεταξύ τους πυρήνες που βρίσκονται εκτός νόμου στο Ιράκ και τη Συρία. Θα πρέπει επίσης να βρει τρόπο να συντονίσει τη δράση περίπου 14.000 μαχητών, οι οποίοι αυτή τη στιγμή είναι διασκορπισμένοι σε μια έκταση που περιλαμβάνει τμήματα των δύο χωρών.

Η πτώση του “χαλιφάτου”, τον περασμένο Μάρτιο, οι συνεχόμενες ήττες και η πρόσφατη εξόντωση του αλ Μπαγκντάντι αποτελούν βαρειά πλήγματα στο Ισλαμικό Κράτος. Έτσι, ο  νέος ηγέτης βρίσκεται μπροστά σε μια διαφορετική κατάσταση από εκείνη που δημιούργησε ο προκάτοχός του και το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει είναι το πώς θα αποκαταστήσει την επικοινωνία ανάμεσα στους διασκορπισμένους πυρήνες.

Ποιος είναι όμως ο Αμπού Ιμπραήμ αλ Κουράσι, στο πρόσωπο του οποίου το Ισλαμικό Κράτος ζητά από τους υποστηρικτές του να εκδηλώσουν πίστη; Σύμφωνα με ειδικούς στην ισλαμική τρομοκρατία, όπως ο ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Σουόνσι, Αϊμέν αλ Ταμίμι, το όνομα δεν λέει απολύτως τίποτε, καθώς είναι εντελώς άγνωστο. Ο ίδιος δεν αποκλείει, ωστόσο, να πρόκειται για κάποιο υψηλόβαθμο στέλεχος των τζιχαντιστών, που έχει αλλάξει το όνομά του. Δείχνει μάλιστα τον Χατζ Αμπντάλα, που έχει κατονομαστεί στο παρελθόν από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ως πιθανός διάδοχος του αλ Μπαγκντάντι.

Τον Χατζ Αμπντάλα, δηλαδή τον Σαουδάραβα Αμπού Σάλεχ αλ Τζουζράουι, ο οποίος προεδρεύει του Συμβουλίου των Αντιπροσώπων του Ισλαμικού Κράτους (όργανο με εκτελεστικό ρόλο) είχε αναφέρει ως πιθανό διάδοχο και ο Ιρακινός ειδικός Χισάμ αλ Χασέμι. Ο ίδιος είχε αναφέρει βέβαια και τον Τυνήσιο Αμπού Οτμάν αλ Τούνσι, προεδρεύοντα προεδρεύει του συμβουλίου της σούρα του Ισλαμικού Κράτους (συμβουλευτικό πολιτικό όργανο).

Με την απειλή αντιποίνων 

Εξηγούσε, ωστόσο, ότι και οι δύο υποψηφιότητες έχουν «το ίδιο μεγάλο ελάττωμα», καθώς πρόκειται για πρόσωπα που δεν κατάγονται από το Ιράκ, χώρα από την οποία προέρχονται οι περισσότεροι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους. Εκτιμούσε μάλιστα, ότι η επιλογή ενός μη Ιρακινού ηγέτη (ο Μπαγκντάντι ήταν από το Ιράκ) θα οδηγούσε πιθανότατα στην αποχώρηση πολλών μαχητών.

Όποιος κι αν είναι πάντως ο Αμπού Ιμπραήμ αλ Κουράσι τα αντίποινα παραμένουν μια ανοιχτή απειλή και το ζήτημα της αντιμετώπισής τους τέθηκε αμέσως μετά την ανακοίνωση του θανάτου του αλ Μπαγκντάντι σχεδόν από όλες τις δυτικές χώρες. Η Γαλλία, με εντολή του υπουργού Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέρ, μπήκε από την πρώτη ημέρα σε αυξημένη επιφυλακή, ενώ Αμερικανοί αξιωματούχοι αναφέρονται συνεχώς στην απειλή.

Φόβους για αντίποινα του Ισλαμικού Κράτους εξέφρασαν και οι Κούρδοι της Συρίας, με τον Μάζλουμ Αμπντί να δηλώνει ότι περιμένουν «ακόμη και επιθέσεις εναντίον φυλακών», όπου κρατούνται χιλιάδες τζιχαντιστές. Οι φόβοι αυτοί ενισχύονται, καθώς το ηχητικό μήνυμα που κοινοποίησε το Ισλαμικό Κράτος περιλαμβάνει και παλιότερη προτροπή του, νεκρού πλέον, Μπαγκντάντι, για την απελευθέρωση των «αδελφών μαχητών».

Μπορεί όμως η αναγκαστική αλλαγή ηγεσίας της τζιχαντιστικής οργάνωσης να φέρει αλλαγές και επί του πεδίου; Σύμφωνα με τον Μαξ Έιμπραμς, του πανεπιστημίου Νορθίστερν της Βοστόνης, δεν αναμένεται να υπάρξουν μεγάλες αλλαγές, καθώς ο Μπαγκντάντι ήταν «σχεδόν άφαντος» από το 2014. Γεγονός για το οποίο δεχόταν έντονη κριτική από πολλούς μαχητές, όλο το προηγούμενο διάστημα. Η αμφισβήτηση μάλιστα στο πρόσωπό του εντάθηκε τον περασμένο Μάρτιο, όταν έπεσε το χαλιφάτο, μετά από συνεχόμενες ήττες.

Η “βόμβα” Άσαντ 

Αντίθετη άποψη διατυπώνει, ωστόσο, ο ερευνητής του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Νέιτ Ρόζενμπλατ, ο οποίος εκτιμά ότι κάποια μέλη του Ισλαμικού Κράτους θα μπορούσαν να μην επιβεβαιώσουν την πίστη τους στον νέο αρχηγό, όπως ζητά με το μήνυμά της η οργάνωση. Από τους ίδιους τους μαχητές, τουλάχιστον στον βασικό κορμό δράσης (Συρία, Ιράκ) δεν υπάρχουν πάντως αντιδράσεις για την ώρα.

Στο Αφγανιστάν, ωστόσο, μαχητές του Ισλαμικού Κράτους που ήταν πιστοί στον Μπαγκντάντι δηλώνουν ότι δεν έχει απολύτως καμμία σημασία η αλλαγή ηγεσίας στις στρατιωτικές δράσεις τους. Υπάρχουν μάλιστα και κάποιοι που χαρακτηρίζουν «ψευδή» την είδηση του θανάτου του. Συγκρατημένη είναι όμως και η Μόσχα με το Κρεμλίνο να παραμένει στο «αν επιβεβαιωθεί» (ο θάνατος του Μπαγκντάντι), ενώ ο άλλος εμπλεκόμενος στην Συρία, η Τεχεράνη, προσάπτει στους Αμερικανούς ότι εξόντωσαν το δημιούργημά τους.

Την “βόμβα” την έριξε πάντως, τις τελευταίες ώρες, ο Άσαντ, ο οποίος αμφισβήτησε ευθέως τον θάνατο του ηγέτη των τζιχαντιστών και ζήτησε από την Ουασιγκτον «πειστικές αποδείξεις». Την ίδια ώρα ωστόσο, ο Τραμπ δίνει στη δημοσιότητα βίντεο από την επίθεση και Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι ο αρχιτρομοκράτης έχει ήδη ριχτεί –χωρίς να αποκαλύπτουν που– στη θάλασσα. Όπως έγινε δηλαδή και με τον Μπιν Λάντεν το 2011.