Μπούμερανγκ θα γυρίσει στον Ερντογάν η διακοπή των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ
07/05/2024
Ο Τούρκος πρόεδρος έχει τα νεύρα του. Δεν πρόκειται μόνο για την γελοία διεκδίκηση των ψηφιδωτών των Παλαιολόγων (14ος αιών) ως ανηκόντων «στους προγόνους των Τούρκων», την βεβήλωση της Ιεράς Μονής της Χώρας στη Κωνσταντινούπολη διά της μετατροπής της εις μουσουλμανικόν τέμενος (οπότε οι ψηφιδωτές τοιχογραφίες πρέπει να σκεπασθούν), ούτε δια την αγένεια απέναντι στον μέλλοντα οσονούπω να επισκεφθεί τον Ερνογάν, Έλληνα πρωθυπουργό, για την παράταση του “ηπίου κλίματος” των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά κυρίως από την διακοπή των εμπορικών σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, που είναι πρωτοφανής.
Αν η «μελαγχολία θρέφει την παλαβομάρα»(*), δεν πρόκειται βεβαίως περί καταστροφής εις βάρος του Ισραήλ (απ’ αλλού πορίζεται το μικρόν αλλ’ ισχυρό ισραηλιτικό κράτος τους πόρους του) αλλά περί μίας συμβολικής ενεργείας που ενέχει κινδύνους για την τουρκική οικονομία.
Ο ευέξαπτος Ερντογάν αγνόησε έναν διεθνή κανόνα ιδιαιτέρας σπουδαιότητος (Cardinal law) στον οποίο βασίζονται οι παγκόσμιες εμπορικές συναλλαγές, από της εποχής των συμφωνιών του Μπρέτον Γουντς του 1945, με τις οποίες ιδρύθηκε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο: Επειδή δεν καρποφόρησαν οι διαπραγματεύσεις ανακωχής του πολέμου της Γάζας, δεν είναι λόγος διακοπής των εμπορικών σχέσεων με την Τουρκία.
“Erdoganomics” και Ισραήλ
Όμως η ταλαιπωρημένη από τα “erdoganomics” οικονομία της γείτονος που πάσχει από συνεχή συναλλαγματική αιμορραγία, υποτίμηση της τουρκικής λίρας και υπερπληθωρισμό, έχει ανάγκη της αρωγής του διεθνούς τραπεζικού συστήματος, για να ξεπεράσει την οικονομική κρίση και να ισορροπήσει με χαμηλότερους ρυθμούς αναπτύξεως.
Αλλά οι διεθνείς τράπεζες και οι Ευρωπαίοι χρηματοδότες της τουρκικής οικονομίας είναι λίαν ευαίσθητοι απέναντι σε παραβιάσεις αρχών στις οποίες βασίσθηκαν οι μεταπολεμικές πιστωτικές διευκολύνσεις, όπως η ουδετερότης του διεθνούς εμπορίου από πολιτικούς επηρεασμούς. Δεν μπορεί η Τουρκία να παραβιάζει την ελευθερία του εμπορίου και την ίδια στιγμή να ζητεί πιστώσεις από την Δύση.
Ακόμη κι αν πάρει χρηματοδοτική βοήθεια από το Κατάρ ή την Κίνα (σσ: ο Πούτιν έχει τα δικά του προβλήματα από την πτώση των τιμών του πετρελαίου), δεν παύει να αιωρείται μία δυσπιστία στους τραπεζίτες από τις μονομερείς κι άσχετες αποφάσεις του Τούρκου προέδρου. Τα δάνεια που χρειάζεται η Τουρκία είναι απαραίτητα για ν’ αποφύγει την στάση πληρωμών και πάντως αυτά δεν είναι ατελεύτητα.
Πάντως επειδή η αισιοδοξία (αν όχι ισχυρογνωμοσύνη) του ημετέρου πρωθυπουργού να επισκεφθεί την Άγκυρα, υπονομεύεται απ’ την νευρικότητα και τις συνεχείς προκλήσεις του Ερντογάν, ισχύει το ρωμαϊκό γνωμικόν, «λευτερώσου όσο μπορεί φτηνότερα»(**).
(*) Ουίλιαμ Σαίξπηρ «Το ημέρωμα της στρίγγλας»
(**) Redimet captum quam queas minimo.
