Άρχισαν οι αγωγές κατά εταιρειών που επωφελούνται από κατασχεμένες ιδιοκτησίες στην Κούβα

Η έναρξη της εφαρμογής του άρθρου 3 του νόμου Χελμς-Μπάρτον, που η ισχύς του είχε ανασταλεί απ’ όλους τους Αμερικανούς προέδρους από το 1996 έως χθες, αποτελεί το τελευταίο βέλος της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ ενάντια στην Κούβα.

Από την Πέμπτη άρχισαν να κατατίθενται οι πρώτες αγωγές Αμερικανών πολιτών κατά πολυεθνικών εταιρειών για τα οφέλη που έχουν αποκομίσει από την εκμετάλλευση κατασχεμένων περιουσιών τους στην Κούβα, κατά τη διάρκεια της Επανάστασης. Η εφαρμογή, ωστόσο, του άρθρου έχει πυροδοτήσει έναν έντονο διπλωματικό πόλεμο με την ΕΕ.

Ο όμιλος πλοίων κρουαζιέρας Carnival, με έδρα τη Φλόριντα, υπήρξε ο στόχος των πρώτων αγωγών που κατατέθηκαν χθες, ενώ στη σειρά υπάρχουν πλήθος άλλες —πολλέςαπό τις οποίες εναντίον ευρωπαϊκών εταιρειών, κυρίως ισπανικών, που δραστηριοποιούνται στην Κούβα.

Ο νόμος για την Ελευθερία και την Αλληλεγγύη για την Δημοκρατία στην Κούβα, όπως είναι η επίσημη ονομασία του, είχε κατατεθεί και εγκριθεί μετά την πλειοψηφία που είχε αποκτήσει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, έπειτα από 40 χρόνια, και στα δύο Σώματα του αμερικανικού Κοινοβουλίου. Ψηφίστηκε δε ως αντίποινα για την κατάρριψη δύο αεροσκαφών, που κυβερνούσαν Αμερικανοί πιλότοι κουβανικής καταγωγής, πάνω από τον εναέριο χώρο της Κούβας.

Η νομοθεσία προέβλεπε πιο εντατικό εμπάργκο κατά της κυβέρνησης της Κούβας, όμως προκάλεσε διεθνή αντίδραση και μία έντονη διαμάχη με την ΕΕ στο πλαίσιο του Διεθνούς Οργανισμού Εμπορίου. Το γεγονός αυτό ανάγκασε τον τότε πρόεδρο Μπιλ Κλίντον να αναστείλει την εφαρμογή δύο κεφαλαίων του: του 3ου, που επιτρέπει σε Αμερικανούς υπηκόους να ζητήσουν αποζημιώσεις από ξένες εταιρείες για εκμετάλλευση απαλλοτριωμένης περιουσίας τους και του 4ου Κεφαλαίου, που επιτάσσει την ανάκληση της βίζας εισόδου στους διαχειριστές των εταιρειών αυτών. Όλοι οι κατοπινοί πρόεδροι των ΗΠΑ συνέχισαν τη στάση του Κλίντον και δεν ενεργοποίησαν αυτά τα κεφάλαια.

Ο Τραμπ, ωστόσο, αποφάσισε την πλήρη εφαρμογή του νόμου, ως ακόμη ένα μέσο πίεσης, όχι μόνον κατά της Κούβας, αλλά και ενάντια στη Βενεζουέλα, καθώς η Αβάνα αποτελεί έναν από τα διεθνή ερείσματα του Νικολάς Μαδούρο. Η κεντρική ιδέα της ενεργοποίησης του νόμου είναι να αποτραπούν οι ξένες επενδύσεις στην Κούβα, επιταχύνοντας έτσι την πτώση της κυβέρνησής της.

Οι δικαστικές διαδικασίες «ενδέχεται να είναι μακρόχρονες, πολυδάπανες και αβέβαιες», παραδέχεται ο Γκουτιέρες. Για τον λόγο τούτο, ενδόμυχη ελπίδα των μηνυτών είναι να έλθουν σε συμφωνία με τις εταιρείες, από τις οποίες ζητούν τις αποζημιώσεις. Οι Κουβανοί εξόριστοι πανηγύρισαν την είδηση και αναμένουν την κλιμάκωση των πιέσεων από την κυβέρνηση Τραμπ ενάντια στην Κούβα και στη σύμμαχό της Βενεζουέλα.