Κυπριακό: Πρόταση Αναστασιάδη με τρεις άξονες για συνομιλίες

Με βασικούς άξονες τη συμφωνία της  11^ης Φεβρουαρίου 2014, Αναστασιάδη- Έρογλου και το πακέτο των ΜΟΕ και επαναφέροντας το ζήτημα της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζητά από τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, να προχωρήσουν σε ένα διάλογο για το Κυπριακό.

Σε επιστολή του, ημερομηνίας 23 Μαΐου 2022, ο Νίκος Αναστασιάδης σημειώνει πως  στην επιστολή αναφέρεται διεξοδικά στις ανησυχίες της τουρκοκυπριακής πλευράς, ώστε να δείξει ότι, με βάση τις καθιερωμένες παραμέτρους του ΟΗΕ, τις μέχρι τώρα συγκλίσεις και τις προτάσεις που έχει υποβάλει η ελληνοκυπριακή πλευρά είτε στο Κραν Μοντάνα είτε για ΜΟΕ, «μπορούμε να δώσουμε τις λύσεις και τις απαντήσεις όχι μόνο στις ανησυχίες σας, αλλά και στην έλλειψη εμπιστοσύνης λόγω των γεγονότων του παρελθόντος».

Επισημαίνει επίσης ότι «πρέπει να διαπραγματευόμαστε μέσα σε αυτό που είναι εφικτό και ρεαλιστικό και όχι σε αυτό που είναι επιθυμητό, αλλά αδύνατο να επιτευχθεί. Και μιλάω, φυσικά, για νέες ιδέες που παρουσιάζονται, όπως η λύση των δύο κρατών ή η «κυρίαρχη ισότητα», που όχι μόνο αποκλίνουν από τις παραμέτρους του ΟΗΕ και την εντολή του Γενικού Γραμματέα, αλλά εμπίπτουν και στην τελευταία κατηγορία των φιλοδοξιών για την επίτευξη του ακατόρθωτου».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην επιστολή του αναφέρεται στις «ανησυχίες» που εγείρονται από την τουρκική πλευρά και παραθέτει παραδείγματα. «Όσον αφορά το θέμα της θετικής ψήφου στο Συμβούλιο Υπουργών, το οποίο επικαλείστε συνεχώς, θα ήθελα για άλλη μια φορά να τονίσω ότι ποτέ δεν αρνήθηκα την ύπαρξη τέτοιας διάταξης εάν μια πρόταση που υποβάλλεται στο Συμβούλιο ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τα ζωτικά συμφέροντα είτε της κοινότητας είτε της συνιστώσας πολιτείας. Φυσικά, είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να υπάρχει ένας αποτελεσματικός μηχανισμός επίλυσης αδιεξόδων». Στο σημείο αυτό επικαλείται το ψήφισμα 716 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ του 1991, το οποίο ενσωματώνει τις συνιστώσες της πολιτικής ισότητας.

Η συμφωνία του 2014

Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία του 2014, ο Πρόεδρος υπενθυμίζει στον Τατάρ τα όσα αναφέρονται. Mεταξύ άλλων, συμφωνήθηκε:

• Η ένωση εν όλω ή εν μέρει με οποιαδήποτε άλλη χώρα ή οποιαδήποτε μορφή διχοτόμησης ή απόσχισης ή οποιαδήποτε άλλη μονομερής αλλαγή στην κατάσταση των πραγμάτων απαγορεύεται.
• Τα δύο συνιστώντα κράτη θα έχουν ίσο πολιτικό καθεστώς και καθορισμένα διοικητικά όρια τα οποία θα κυβερνούν αυτόνομα.
• Οι συνιστώσες πολιτείες θα ασκήσουν πλήρως και αμετάκλητα όλες τις εξουσίες τους, απαλλαγμένες από την καταπάτηση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Οι ομοσπονδιακοί νόμοι δεν θα παραβιάζουν τους νόμους των συστατικών πολιτειών, εντός του πεδίου αρμοδιοτήτων των συνιστωσών πολιτειών, και οι νόμοι των συνιστωσών πολιτειών δεν θα παραβιάζουν τους ομοσπονδιακούς νόμους εντός των αρμοδιοτήτων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης .
• Καμία πλευρά δεν μπορεί να διεκδικήσει εξουσία ή δικαιοδοσία επί της άλλης.
• Το ομοσπονδιακό σύνταγμα θα προβλέπει επίσης τις υπολειπόμενες εξουσίες που θα ασκούνται από τις συνιστώσες πολιτείες.
• Κάθε συνιστών κράτος έχει το δικαίωμα να θεσπίζει συγκεκριμένα κριτήρια όσον αφορά την απόκτηση του καθεστώτος της εσωτερικής του ιθαγένειας.
• Ρύθμιση της άσκησης των δικαιωμάτων ψήφου εκείνων των πολιτών του Κράτους που επιλέγουν τόπο διαμονής ή εγκαθίστανται και ασκούν επάγγελμα ή επάγγελμα στη συνιστώσα πολιτεία στην οποία δεν κατέχουν το καθεστώς της εσωτερικής υπηκοότητας.
• Η Κύπρος είναι και θα παραμείνει κράτος-μέλος της ΕΕ μετά τη διευθέτηση, μια ικανότητα που διασφαλίζει και προστατεύει πλήρως την απεριόριστη απόλαυση των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των Κυπρίων.
• Αποτελεσματική συμμετοχή στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση από τις δύο κοινότητες, με συγκεκριμένες ρήτρες, ώστε καμία κοινότητα να μην μπορεί να διεκδικήσει εξουσία ή δικαιοδοσία επί της άλλης.

Στη συνέχεια, επικαλείται τις συγκλίσεις, που έχουν επιτευχθεί από τις διαπραγματεύσεις και αναφέρει πως για να ξεπεραστούν τυχόν άλλες ανησυχίες, δικαιολογημένες ή μη, που θα μπορούσε να είχε η τουρκοκυπριακή πλευρά, «έχω προτείνει την αποκέντρωση της άσκησης των εξουσιών σε ομοσπονδιακό επίπεδο και την ανάθεση στις συνιστώσες πολιτείες. της διοικητικής άσκησης των ομοσπονδιακών αρμοδιοτήτων. Με την πρόταση αυτή, αφενός, κάθε συνιστώσα πολιτεία, εντός της διοικητικής του περιοχής και σύμφωνα με τις αρχές της μη καταπάτησης, της επικουρικότητας και της εγγύτητας, θα απολαμβάνει εκτεταμένης διοικητικής αυτονομίας, ενώ, αφετέρου, μέσω της μείωσης των αρμοδιοτήτων της Κεντρικής Κυβέρνηση, θα ελαχιστοποιούσαμε την αναστάτωση στην καθημερινή ζωή των πολιτών και των δύο κοινοτήτων, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες τριβής.

Επιπλέον, ο λαός της Κύπρου θα αισθάνεται πιο άνετα με μια τέτοια ρύθμιση, καθώς θα υπάρχουν κατάλληλες διατάξεις ώστε η τουρκοκυπριακή κοινότητα να μην αισθάνεται ότι κυριαρχείται από την πολυπληθέστερη κοινότητα, ενώ παράλληλα οι Ελληνοκύπριοι δεν θα αισθάνονται όμηροι. προς τα συμφέροντα της τουρκοκυπριακής πλευράς μέσω της πρόβλεψης ότι για κάθε απόφαση οποιουδήποτε φορέα/θεσμού θα απαιτείται θετική ψήφος».

Η πρόταση για τα ΜΟΕ

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην ίδια επιστολή παραθέτει και την πρόταση του για τα ΜΟΕ:

• Βαρώσια – Αεροδρόμιο Τύμπου: «Η περιφραγμένη περιοχή Βαρωσίων και η πρόσβαση σε αυτήν, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις των Ψηφισμάτων 550(1984) και 789(1992) του Συμβουλίου Ασφαλείας, μεταβιβάζονται στη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών, προκειμένου να καταστεί δυνατή η έγκαιρη επιστροφή στην περιοχή των νόμιμων κατοίκων της υπό συνθήκες ασφάλειας το συντομότερο δυνατό.

Παράλληλα, το αεροδρόμιο της Τύμπου θα τεθεί επίσης υπό τη διαχείριση των Ηνωμένων Εθνών και λειτουργεί σε πλήρη συμμόρφωση με τους σχετικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης του Σικάγου του 1944, καθώς και της Συνθήκης Ίδρυσης του 1960. Στο πλαίσιο αυτό, είναι απαραίτητο να επαναλάβουμε ότι υπάρχει μια ενιαία και αδιαίρετη Περιοχή Πληροφοριών Πτήσεων στην Κύπρο (FIR Λευκωσίας)».

• Λιμάνι Αμμοχώστου – Πρωτόκολλο Άγκυρας: «Θα συμφωνηθούν πρακτικές ρυθμίσεις για το εμπόριο μέσω του λιμένα Αμμοχώστου, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο αριθ. 10 για την Κύπρο στην Πράξη Προσχώρησης του 2003 στην ΕΕ. Οι συναλλαγές αυτές θα διοικούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Τουρκία θα άρει τους περιορισμούς της προς την Κύπρο και θα εφαρμόσει πλήρως και χωρίς διακρίσεις το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Συμφωνίας Σύνδεσης προς την Κύπρο, επιτρέποντας έτσι, μεταξύ άλλων, την πρόσβαση σε πλοία υπό κυπριακή σημαία στα τουρκικά λιμάνια και το άνοιγμα του χώρου της. Επανέλαβα με τον πιο έντονο τρόπο ότι δεν είναι πρόθεσή μας να σφετεριστούμε, ούτε μια σταγόνα υδρογονανθράκων, ούτε μια δεκάρα από τυχόν πιθανά έσοδα, από όσα δικαιωματικά δικαιούνται οι συμπατριώτες μας.

Γι’ αυτό υπενθύμισα την πρότασή μου ότι όταν και εάν ξεκινήσει η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, ακόμη και χωρίς διευθέτηση του Κυπριακού, να κατατεθούν τα έσοδα που συγκεντρώθηκαν σε λογαριασμό μεσεγγύησης προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας, σύμφωνα με τον πληθυσμό/τους πολίτες. ποσοστό των μελλοντικών συνιστωσών πολιτειών.

Φυσικά, μια τέτοια ρύθμιση θα μπορούσε να ισχύσει μόνο εάν μια Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη /Συμφωνία οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας επιτευχθεί μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας, λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι οι τρέχουσες διεκδικήσεις της Τουρκίας στερούν, όχι μόνο από τους Ελληνοκύπριους αλλά και από τους Τουρκοκύπριους, μεγάλο μέρος της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης του νησιού».

Το μήνυμα στον Τατάρ

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θεωρεί πως με τα όσα προτείνει και συνεχίζοντας από εκεί, που έχουν σταματήσει στο Κραν Μοντανά, θα μπορούσε να επιτευχθεί συμφωνία ή έστω να γεφυρωθούν οι διαφορές. Στην επιστολή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απευθύνεται στον κατοχικό ηγέτη προσφωνώντας τον «αγαπητέ Ερσίν».

Στην αρχή της επιστολής αναφέρει πως παρά την ιδιότητα του ως Προέδρου της Δημοκρατίας, απευθύνει την επιστολή αυτή «ως συμπατριώτης για να μοιραστεί μαζί του ορισμένες προτάσεις». Στη αρχή αναφέρεται και στα γεγονότα στην Ουκρανία σημειώνοντας πέραν από το σοκ που προκάλεσαν, επιβεβαίωσαν ταυτόχρονα τις καταστροφικές συνέπειες της επιλογής του πολέμου έναντι της διπλωματίας, της αδράνειας αντί της ανάληψης πρωτοβουλιών, της καχυποψίας έναντι της εμπιστοσύνης.

Ο Πρόεδρος έχει αποστείλει παρόμοιου περιεχομένου επιστολές στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και αλλού.

Ολόκληρη η επιστολή Αναστασιάδη