Ποιος ευθύνεται για τον “αποκλεισμό” της ΕΑΒ από το πρόγραμμα του F-16

Πολλά δυσμενή σχόλια έχουν γραφτεί για τους εργαζόμενους της ΕΑΒ (Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία), επιρρίπτοντάς τους την ευθύνη που η εταιρεία χάνει την μοναδικότητα της κατασκευής (sole source) κάποιων δομικών “apartments” (θύρες προσιτότητας του κινητήρα, πλευρικά πλαίσια δεξαμενών καυσίμου, της ατράκτου του αεροσκάφους) για όλα τα αεροσκάφη F-16 της παγκόσμιας αγοράς.

Αν και έχω επανειλημμένως αναφερθεί στο θέμα ΕΑΒ, θα αναφερθώ στη λογική που πρέπει να διέπει κάθε βιομηχανική μονάδα, η οποία έχει σκοπό την ανάπτυξή της σε συνδυασμό με το κέρδος, ώστε η ηγεσία και οι εργαζόμενοι να είναι ικανοποιημένοι. Η ΕΑΒ έχει προϊσταμένους το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Ανάπτυξης, ενώ σχεδόν όλα τα προγράμματά της ανήκουν στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

Πρόκειται για κατάσταση χωρίς λογική, που φανερώνει εξ ορισμού την αδυναμία συντονισμού μεταξύ τους. Έχουμε μία νέα διοίκηση (διορισμένη από την παρούσα κυβέρνηση), που δεν διαθέτει την θεσμική ευελιξία να διαχειριστεί τα οικονομικά της εταιρίας, των εργαζομένων και την άμεση πρόσληψη τεχνικού προσωπικού. Επίσης, δεν έχει την ουσιαστική βοήθεια των αρμόδιων υπουργείων, κυρίως λόγω διαφορετικών αντιλήψεων, οπότε η διαχείριση της εταιρίας καθίσταται εκ των πραγμάτων δυσχερής.

Έχουμε μία απαίτηση της Lockheed Martin για την κατασκευή κάποιων apartments των αεροσκαφών F-16. Εκτιμάται σε πρώτη φάση ότι πρόκειται για περίπου εκατό αεροσκάφη, για την παράδοση των οποίων (σε διάφορες χώρες) υπάρχουν ποιοτικές και χρονικές δεσμεύσεις. Η ΕΑΒ διαθέτει την πιστοποιημένη από την Lockheed Martin αποκλειστικότητα για την κατασκευή τους, ωστόσο οι ζητούμενες ποσότητες ήταν σε αριθμό πολύ λιγότερες.

Οι προειδοποιήσεις της Lockheed Martin

Η Lockheed Martin δεν ήταν ικανοποιημένη από το ρυθμό παράδοσης των εν λόγω υλικών. Ο βραδύς ρυθμός οφείλεται αποκλειστικά στην έλλειψη εκπαιδευμένου τεχνικού προσωπικού. Στην παρούσα χρονική περίοδο το πρόγραμμα αυτό υποστηρίζεται από τουλάχιστον ογδόντα τεχνικούς της ΕΑΒ, κάποιοι εκ των οποίων είναι νέοι και χρειάζονται την ανάλογη εκπαίδευση για να διεκπεραιώσουν το συγκεκριμένο έργο.

Η Lockheed Martin έχει πολλάκις διαμαρτυρηθεί στη κυβέρνηση προφορικά και γραπτά στους αρμόδιους υπουργούς Οικονομικών και Ανάπτυξης, αλλά και στη διοίκηση της εταιρίας για τους ρυθμούς απόδοσης του εν λόγω προγράμματος, καθώς και για το πρόγραμμα της αναβάθμισης των αεροσκαφών P-3B, το συμβατικό χρονοδιάγραμμα της οποίας καθυστερεί.

Επίσης η Lockheed Martin είχε προειδοποιήσει την κυβέρνηση και την διοίκηση της εταιρίας, ότι αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση θα κοιτάξει το οικονομικό της συμφέρον, δηλαδή μέρος του προγράμματος ή ενδεχομένως ολόκληρο να ανατεθεί σε άλλες χώρες, κάτι που θεωρώ φυσιολογικό από τη σκοπιά του πελάτη. Έχει δε ενημερώσει την κυβέρνηση, τουλάχιστον ένα χρόνο πριν, ότι αν δεν αλλάξει η κατάσταση με πρόσληψη του απαιτούμενου τεχνικού προσωπικού και με διαδικασίες προγραμματισμένης εργασίας θα βρει κατασκευαστές σε άλλες χώρες (μία από αυτές είναι η Πολωνία) για να υλοποιήσει το έργο της.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται τα 15 άτομα της εταιρίας Apella, που προκάλεσαν την αντίδραση των εργαζομένων. Αυτοί οι 15 είναι περισσότερο για να εκπαιδευτούν επί του έργου, ώστε στη συνέχεια να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αλλού, παρά για να προσφέρουν ουσιαστικές υπηρεσίες στην ταχύτερη διεκπεραίωση του προγράμματος. Είναι μεγάλη αφέλεια για ό,τι συμβαίνει στην ΕΑΒ να φταίνε πάντα οι εργαζόμενοι και ουδείς άλλος!

Ο αποδιοπομπαίος τράγος της ΕΑΒ

Οι αρμόδιοι υπουργοί και η διοίκηση της εταιρίας βρήκαν τον αποδιοπομπαίο τράγο (εργαζόμενους) για να του φορτώσουν τις δικές τους αμαρτίες. Όταν η ηγεσία (κυβέρνηση-διοίκηση) δεν έχει την ικανότητα να διαχειριστεί τους εργαζόμενους, τότε σίγουρα θα βρεθούν αντιμέτωποι με τα διαχρονικά προβλήματα. Γιατί τα αρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης δεν φρόντισαν εγκαίρως για την πρόσληψη του απαιτούμενου τεχνικού προσωπικού, αφού ήταν ενημερωμένοι από την Lockheed Martin, τουλάχιστον ένα χρόνο πριν; Γιατί η διοίκηση της εταιρίας δεν φρόντισε να κατανείμει το τεχνικό προσωπικό στα διάφορα έργα, ανάλογα με τις χρονικές δεσμεύσεις;

Γιατί υπάρχει τεχνικό προσωπικό ανεκμετάλλευτο που έχει κλειδώσει θέσεις (υπάρχουν μέχρι και τμηματάρχες χωρίς υφιστάμενο!) λόγω κομματικών ερεισμάτων; Γιατί τα αρμόδια υπουργεία δεν φρόντισαν για το αυτονόητο; Την αύξηση της εργατοώρας από τα τρία ευρώ σε κάποια λογική τιμή, προκειμένου να επιταχυνθούν οι χρόνοι παράδοσης του έργου της Lockheed Martin και των άλλων προγραμμάτων (C-130, P-3B, F-16 σε viper, που τα έχει άμεση ανάγκη η Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμική Ναυτικό);

Ας μην ταράξω τα νερά με τα C-130 που ήθελαν να τα στείλουν στο Ισραήλ, μία λογική τεχνικά ανέφικτη. Η απώλεια του “sole source” της ΕΑΒ αποτελεί μεγάλη πληγή για τα διαφυγόντα οικονομικά κέρδη της εταιρίας, που τα έχει άμεση ανάγκη για να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της. Αυτό το γεγονός δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο και να μην αποδοθούν οι δέουσες ευθύνες.

Σε ποιον ανήκει η ευθύνη

Ποιος φταίει, λοιπόν, για το πλήγμα που υπέστη η ΕΑΒ; Φταίει το δημοσιοϋπαλληλικό καθεστώς των εργαζομένων, που δεν επιτρέπει στην ΕΑΒ να αξιοποιήσει την τεράστια τεχνογνωσία που διαθέτει, ώστε να υπάρχει αποτελεσματικότητα-αποδοτικότητα στο προγραμματισμένο έργο και στο σχεδιασμό-δημιουργία νέων έργων; Φταίει η διοίκηση, η οποία, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, δεν έχει την ικανότητα να διαχειριστεί αποτελεσματικά τα υπάρχοντα προγράμματα και τους εργαζόμενους;

Η διοίκηση φταίει, γιατί δεν έχει την δυναμική “να σπάσει αυγά” με τους αρμόδιους υπουργούς, προκειμένου να προστατέψει τα συμφέροντα της εταιρίας. Όταν αποφεύγεις να “σπάσεις αυγά” και αφήνεις τα προβλήματα να διαιωνίζονται, κάποια χρονική στιγμή θα πληρώσεις το τίμημα. Φταίει και η κυβέρνηση, η οποία εδώ και δύο χρόνια που έχει αναλάβει τα ηνία της χώρας, πολλά υποσχόμενη για την αναβάθμιση της ΕΑΒ, τελικά δεν έπραξε τίποτα.

Τα αρμόδια υπουργεία όχι μόνο δεν έχουν καταλάβει τι γίνεται στην ΕΑΒ, αλλά δεν έχουν καν τη διάθεση να διορθώσουν τα κακώς κείμενα, συνεχίζοντας με την αδράνειά τους τις αμαρτίες των παρελθόντων χρόνων. Δεν είναι τυχαίο που η Lockheed Martin δεν μπορεί να συνεννοηθεί με τα υπουργεία που διαχειρίζονται την εταιρία. Αυτός είναι και ο ουσιαστικός λόγος για την δυσμενή τροπή του θέματος.

Οι ευθύνες των υπουργείων

Αν τα αρμόδια υπουργεία δεν σκύψουν με κατανόηση στα προβλήματα και δεν γίνει η στελέχωση το ταχύτερο δυνατό με το κατάλληλο τεχνικό προσωπικό, σε συνδυασμό με την ορθολογική κατανομή του στις κατάλληλες θέσεις, ενδεχομένως να δούμε πολύ σύντομα παρόμοια γεγονότα με μεγάλες καθυστερήσεις στο πρόγραμμα των ελληνικών F-16 σε Viper, καθώς και στα υπόλοιπα προγράμματα.

Ας μην είμαστε αφελείς, την κύρια ευθύνη την έχει η κυβέρνηση και συγκεκριμένα το υπουργείο Ανάπτυξης, σε συνάρτηση με το υπουργείο Οικονομικών. Ο λόγος είναι απλός: Όταν γνωρίζεις το πρόβλημα και δεν έχεις την ικανότητα για διάφορους λόγους να το θεραπεύσεις, τότε χρεώνεσαι την ευθύνη της αποτυχίας και εδώ μιλάμε για εκατοντάδες εκατομμύρια που θα απωλέσει η ΕΑΒ σε βάθος χρόνου.

Θέλω να ελπίζω ότι τα αρμόδια υπουργεία θα καταλάβουν επιτέλους τα λάθη τους και –έστω με καθυστέρηση– θα πράξουν ό,τι είναι αναγκαίο, ώστε οι οικονομικές απώλειες της ΕΑΒ να μειωθούν κατά το δυνατόν, μέσα στο πλαίσια της εργασιακής ειρήνης, που είναι η θεμελιώδης αρχή για την ανάπτυξη οποιασδήποτε βιομηχανικής μονάδας, πολύ περισσότερο μίας αμυντικής βιομηχανίας, κρίσιμης για την εθνική άμυνα.