H κόντρα Ζαχαριάδη-Βαφειάδη και τα 3.000 κανόνια του Στάλιν

Η κόντρα του Νίκου Ζαχαριάδη και του περιβάλλοντός του με τον Μάρκο Βαφειάδη ξέσπασε με αφορμή τη μετατροπή του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) από ανταρτική σε τακτική δύναμη. Μετά τη ρήξη Τίτο-Στάλιν ο Μάρκος δεν διέβλεπε αίσιο, για τον ΔΣΕ, τέλος του πολέμου χωρίς την ενίσχυση από το κομμουνιστικό μπλοκ.

Η κόντρα ενδεχομένως είχε και άλλες παραμέτρους, ωστόσο αυτή ήταν η αφορμή. Ήδη με την “Πλατφόρμα” του ο Μάρκος ξεκαθάριζε ότι «ο μοναρχοφασιστικός στρατός, παρά την αποτυχία του να δώσει σοβαρά χτυπήματα στον ΔΣΕ, εξακολουθεί να πολεμά επί δύο χρόνια χωρίς υπολογίσιμα κρούσματα στάσεων, προσχωρήσεων στον ΔΣΕ, λιποταξιών… Έχει όχι μόνο τη δυνατότητα αναπλήρωσης των απωλειών, αλλά και κανονικής αύξησης αριθμητικά…» έγραφε.

«Σήμερα ο ΔΣΕ έχει 25.000 περίπου μαχητές που αντιπαρατάσσονται στις 300.000 χιλιάδες συνολικής ένοπλης δύναμης που διαθέτει ο μοναρχοφασισμός. Για να μπορεί ο ΔΣΕ να ενεργήσει επιθετικά για την απελευθέρωση σοβαρών περιοχών σαν στήριγμα για ολοκληρωτική ανατροπή του μοναρχοφασισμού πρέπει τους μήνες Οκτώβρη -Δεκέμβρη 1948, Γενάρη – Φλεβάρη – Μάρτη 1949 να φτάσει τους 65-70.000 ανδρών… με τις καλύτερες συνθήκες που είχαμε… κατορθώσαμε να στρατολογήσουμε 15.000 περίπου σε ένα χρόνο».

»Συνεπώς είναι αδύνατο να φτάσουμε σε μια στρατολογική επίδοση τέτοια που απορρέει από τις αποφάσεις της 4ης Ολομέλειας», έγραφε ο Μάρκος και ως μόνη λύση έβλεπε την συνέχιση του ένοπλου αγώνα με έντονη παρτιζανική δράση σε όλη τη χώρα. Οι απόψεις του Μάρκου δεν πέρασαν και ο ΔΣΕ συνέχισε τη πορεία που χάραξε ο Ζαχαριάδης ενισχυόμενος και από την μη ολοκλήρωση της νίκης του κυβερνητικού Στρατού κατά την Επιχείρηση “Κορωνίς”.

»Μετά την ανατροπή του αντιπάλου στο Βίτσι και τη ευνοϊκή κατάσταση που δημιουργήθηκε για τον ΔΣΕ ο Ν. Ζαχαριάδης πήγε στη Μόσχα για συνομιλίες. Πράγματι συναντήθηκε με τον Στάλιν και με άλλα μέλη της σοβιετικής ηγεσίας. Ζήτησε βοήθεια σε οπλισμό, τρόφιμα, ρουχισμό, ιατροφαρμακευτική βοήθεια και θεραπεία των τραυματιών μας, τη βοήθεια για την στρατολογία Ελλήνων που ζούνε στο εξωτερικό», αναφέρει ο Γιώργος Γούσιας, “υποστράτηγος” ακόμα τότε και μελλοντικός αντικαταστάτης του Μάρκου στην ηγεσία του ΔΣΕ.

Τα 3.000 κανόνια του Στάλιν

«Η σοβιετική ηγεσία συμφώνησε να δοθεί αυτή η βοήθεια. Καθόρισαν ένα πολεμικό εργοστάσιο να δουλεύει για λογαριασμό του ΔΣΕ. Έπρεπε μέχρι τέλους του χειμώνα 1948-49 εκτός από τ’ άλλα όπλα να έφταναν στα χέρια του ΔΣΕ 1.000 κανόνια διαφορετικών διαμετρημάτων με 1.000.000 βλήματα, 1.000 κανόνια αντιαεροπορικά με περισσότερα από 1.000.000 βλήματα, 1.000 κανόνια αντιαρματικά, αεροπλάνα για να εφοδιάζουν τα τμήματά μας της Πελοποννήσου, Ρούμελης, Θεσσαλίας. Αποφασίστηκε να βοηθήσουν για να περάσουν 8.000 Έλληνες που θα στρατολογούσαμε σε δυτικές χώρες», αναφέρει ο Γούσιας.

«Γυρίζοντας ο Ζαχαριάδης στην έδρα του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ από τη Μόσχα, μας ανακοίνωσε τη συζήτηση και την πλήρη συμφωνία της σοβιετικής ηγεσίας και του Στάλιν. Αμέσως συγκεντρώσαμε όλους τους αξιωματικούς πιλότους της αεροπορίας και μερικά άλλα στελέχη και τους στείλαμε για εκπαίδευση για να είναι έτοιμοι να παραλάβουν τα αεροπλάνα. Ετοιμάσαμε αεροδρόμια και ειδοποιήσαμε στη νότια Ελλάδα να καθορίσουν σημεία ρίψεων στην Πελοπόννησο, Ρούμελη και Θεσσαλία. Με βάση αυτή τη συμφωνία προχωρήσαμε για την επεξεργασία του σχεδίου επιχειρήσεων της χειμωνιάτικης περιόδου», έγραψε ο Γούσιας…

Αν όσα αναφέρει ο προσωπικός αντίπαλος του Μάρκου, Γούσιας ισχύουν, τότε σίγουρα κάποιος έλεγε ψέματα, ή ο Ζαχαριάδης, ή ο Στάλιν, με το πρώτο ενδεχόμενο πολύ πιο πιθανό. Ο Στάλιν ήταν σκληρός αλλά όχι ασόβαρος.  Η παραχώρηση 3.000 πυροβόλων από τους Σοβιετικούς στο ΔΣΕ και μάλιστα σε διάστημα λίγο μηνών (εντός του χειμώνα 1948-49), αν ποτέ πραγματοποιείτο, θα καταγράφονταν στην στρατιωτικής ιστορίας ως μέγα επίτευγμα.

Τα ψέματα

Στην πραγματικότητα μόνο για την υπηρέτηση 3.000 πυροβόλων δεν επαρκούσε η συνολική δύναμη, εκείνη την εποχή, του ΔΣΕ… Ακόμα κι αν τα έδιναν οι Σοβιετικοί ο ΔΣΕ θα πολεμούσε με τα πυροβόλα ως ατομικά όπλα των ανταρτών του; Επίσης η μεταφορά τέτοιας ποσότητας βαρέως οπλισμού υπήρχε περίπτωση να περάσει απαρατήρητη από τους Έλληνες και τους Αμερικανούς;

Και αν διαπιστώνονταν κάτι τέτοιο, δεν θα έσπευδαν, δεδομένης της απόλυτης και καταλυτικής αεροπορικής υπεροχής που απολάμβανε από μόνη της η Πολεμική Αεροπορία (τότε ΕΒΑ), δεν θα έθετε ως στόχο την καταστροφή τους πριν καν την ανάπτυξή τους; Ή μήπως δεν θα εμφανίζονταν τα αμερικανικά Β-29 στην Ελλάδα; Ακόμα μεγαλύτερο ψέμα ήταν αυτό περί αεροπλάνων. Αυτά ήταν που δεν υπήρχε περίπτωση να επιβιώσουν στους ελληνικούς ουρανούς ούτε μερικές ώρες.

Προφανώς το ψέμα αυτό ελέχθη ως τονωτικό του ηθικού των ανταρτών. Σε βάθος χρόνου όμως είχε τα αντίθετα αποτελέσματα καθώς οκτώ μήνες μετά ο ΔΣΕ γεύτηκε την ισχύ του κυβερνητικού Στρατού και της Πολεμικής Αεροπορίας σε Γράμμο και Βίτσι με μόνη άμυνα τα κατασκευασμένα από κορμούς δέντρων πολυβολεία του… άνευ των χιλιάδων σοβιετικών πυροβόλων υπό διάθεση.