Όταν η ζωή απλώς “συμβαίνει”…

Είναι τραγωδία, να “συμβαίνει” (απλώς) σε κάποιον η ζωή και να ‘ναι προδιαγεγραμμένη σαν τηλεοπτικό σενάριο του Φώσκολου! Να “συμβαίνει”, αντί να ‘ναι στα χέρια του και αυτός να σχεδιάζει προσεκτικά μία-μία τις φάσεις της και τελικά να την πλάθει ανάλογα με αυτά που έχει μέσα του, νιώθοντας ένας εαυτο-προσωπικός δημιουργός και αμειβόμενος εσαεί με την ευχαρίστηση του αποτελέσματος! Υπάρχουν πολλά (δυστυχισμένα) άτομα τα οποία δε διάλεξαν τη ζωή τους, αλλά απλά τους “συνέβη”, κληρονομικά, προφανώς! Όϊ, όϊ, μάνα μου!

Αρχή του παραμυθιού! Από παιδάκι είχα παρατηρήσει ότι σε κάποια άτομα η ζωή τους και μόνο, τους “συνέβαινε” (ο χαρακτηρισμός “συνέβαινε”, ήρθε πολύ αργότερα φυσικά). Τούς “συνέβαινε”, λοιπόν, όπως σ’ ένα ζωάκι που ζει τη ζωή του ως “συμβάν” εκ των προτέρων ορισμένη και αποκλειστικά μόνο με το ένστικτο, χωρίς δηλαδή προσωπικότητα. Αυτά τα άτομα, τότε, ήταν τα πλουσιόπαιδα, με τα ξεχωριστά ρούχα, τα ακριβά παιχνίδια, το χοντρό χαρτζιλίκι, το ψηλομύτικο ύφος (το οποίο πάγαινε περίπατο όταν είχαν κάποια ανημποριά…), την μεγάλη τσιγγουνιά και την μπουμπουνοκεφαλιά στο σχολείο!

Αν τα συνηθισμένα παιδάκια ζήλευαν κάτι απ’ αυτά, ήταν μόνο τα πολλά παιχνίδια τους. Δε θυμάμαι να ζήλεψα κάποιο παιχνίδι τους (ίσως τις λαχταριστές πέτσινες μπάλες ποδοσφαίρου, γιατί δεν έσκαγαν στο συρμάτινο φράχτη, όπως τα τόπια μας…). Από δέκα χρονών, τα παιχνίδια που λάτρευα ήταν αυτά που έφτιαχνα μόνος μου, με τα χεράκια μου και τη φαντασία μου.

Τέτοια ήταν: Η σφεντόνα (το λάστιχο), οι ξόβεργες (από το κρεπ της σόλας παλιών παπουτσιών), οι σφυρίχτρες από κουκούτσια βερίκοκων, το χτίσιμο ομοιωμάτων μοναστηριών με λιθαράκια και χωμάτινη λάσπη, τα “υποτυπώδη” πατίνια, ο πρωτόγονος κινηματογράφος με τα ατέρμονα ελλειπτικά ταινιάκια 8mm των πέντε δευτερολέπτων (σκι, πιθηκάκια, πουλιά, puppet show), οι φιγούρες του Καραγκιόζη, οι πήλινες μορφές για κουκλοθέατρο, οι παραστάσεις για τα μικρότερα παιδιά της γειτονιάς, με επικεφαλής τον αγαπητό μου “Ευκλείδη” (τεσσάρων ετών), τα χημικά πειράματα από το “χημείο” μου κ.α.

Το πρώτο ακριβό παιχνίδι μου, ήταν ένα view master, που το απόκτησα μόλις 11 ετών με τις 60 δραχμές (θυμάμαι τα τρία τσεκαρία νέα εικοσάδραχμα) που κέρδισα με μία έκθεση που έγραψα σε ένα διαγωνισμό στην Πάτρα, με θέμα «τα φυτά και τα δάση»! Το view master, που λέτε, ήταν ζόρικο θέαμα και το απόλαυσαν πολλά παιδιά… (Καμάρι εγώ!).

Ένα λευκό Peugeot, καρδιοκατακτητής

Έτσι, μεγαλώνοντας και παρατηρώντας πώς ήταν τα άτομα που τους έλαχε ένα εξασφαλισμένο μέλλον-“συμβάν”, με μια “καθορισμένη” ζωή κι επειδή δεν είχα τίποτε κοινό μ’ αυτά, δεν τα συναναστρεφόμουν, σχεδόν τα λυπόμουν και τελικά ένιωθα τυχερός που δεν είχα γεννηθεί πρίγκιπας ή πλουσιόπαιδο ή τζακόπαιδο… πνευματικής “αιθάλης”! Στα φοιτητικά χρόνια, άντε να ζηλεύαμε το αυτοκίνητο που είχαν κάποιοι συνομήλικοι ρέμπελοι κι έτσι έκαναν καμάκι ευκολότερα από εμάς, που κάθε “εδαφική” κατάκτησή μας γινόταν με έξυπνη πολιορκία, πολύ τρέξιμο και… ας μην το πω!

Κάποια φορά ακούσαμε, ότι ένας λελές που τον γνωρίζαμε λίγο από τα πάρτι, με τα φράγκα και τη ρόδα του γέρου του, έφαγε την γκόμενα ενός παιδαρά χτίστη, ο οποίος μάλιστα τραγουδούσε δουλεύοντας! Πήγε λοιπόν και βρήκε τον λελέ και με στραβό χαμόγελο, του είπε «αν μου την έτρωγες εσύ με τη μαγκιά σου θα με πείραζε λίγο, γιατί ξέρω ότι τα ‘χει αυτά η ζωή. Τώρα χτυπιέμαι γιατί μου την έφαγε η λαμαρίνα σου» (ένα λευκό Peugeot 404)!

Θεωρώ, λοιπόν, τραγωδία να “συμβεί” σε κάποιο άτομο η ζωή του, αντί η ζωή να είναι ένα δικό του “συμβάν”. Αυτά τα άτομα δεν έχουν πετύχει ποτέ, κάτι, μόνοι τους, δηλαδή χωρίς τα διπλά και τριπλά “δεκανίκια” που κληρονόμησαν! Για παράδειγμα, δε θα δείτε έναν τέτοιον “κληρονόμο” να διαπρέπει σε κάποια τέχνη, αφού και μόνο το γνωστό όνομα δεν γεννάει ταλέντο. Το αντίθετο θα έλεγα, αφού με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, όλα είναι δημόσιες σχέσεις και πρωτόκολλο. Οι σπανιότατες εξαιρέσεις, επιβεβαιώνουν τον κανόνα!

Ας σημειώσω, πως ίσως ευκαιριακά (και πάντως για μικρό χρονικό διάστημα και σπρώχνοντας κάποια ευτελή ΜΜΕ), μπορεί το “συμβάν”-όνομα να δημιουργήσει κάποια επιτυχία. Μάλιστα μερικές φορές, η ατυχής προσπάθεια του γόνου να εκμεταλλευτεί το όνομα που του “συνέβη”, αμαυρώνει κάπως την πετυχημένη πορεία του γεννήτορας (και ο λαός, που δεν έχει “όνομα”, εκδικείται: «Ρε τι ανίκανα κοπρόσκυλα έβγαλε ο μεγάλος…»).

Γαλάζια αιματολογική εξέταση

Δε θα αναφερθώ σε συγκεκριμένα πρόσωπα, γιατί επιθυμώ μετά από το σημείωμα τούτο να κάνετε εσείς, μόνοι σας, μία εκτίμηση σε πρόσωπα που γνωρίζετε και είχαν την ατυχία να τους “συμβεί” το όνομά τους και συναφώς η ζωή τους. Και για να πάω λίγο πίσω στο χρόνο! Τα παιδιά του θεού Johann Sebastian Bach, που τους “συνέβη” το όνομα “Bach”, φαίνεται ότι έγραψαν αυτά που δεν πρόλαβε ή… ξέχασε να γράψει ο πατέρας τους, αφού από νέο δικό τους ύφος-ιδέες, γιοκ!

Από τα χειρότερα και πιο σπαρταριστά παραδείγματα, είναι οι βασιλικές και αυτοκρατορικές οικογένειες. Δύσκολες καταστάσεις, οι οποίες απλώς “συμβαίνουν” στον κάθε διάδοχο του θρόνου. Κι αν είναι μουρλός ο διάδοχος, τότε μπορεί να γίνει και καταστροφικός! Θέλετε να γελάσετε λίγο; Η 14χρονη Αικατερίνη των Μεδίκων, παντρεύτηκε τον συνομήλικό της Ερρίκο τον 3ο. Τα πονηρά κιτάπια λένε ότι έπεσαν στο νυφικό κρεβάτι ενώπιον όλων και συνολικά έκαναν δέκα παιδιά. Η δολοπλόκος, όπως την ονομάζουν, βασιλομάνα της Γαλλίας, η οποία ευθύνεται για τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου και άλλα εγκλήματα, φρόντισε ώστε τρία από τα παιδιά της να ανεβούν στο θρόνο! Τους “συνέβη”!

Οι γαλαζοαίματοι (τρομάρα τους) δεν έχουν πετύχει απολύτως τίποτε μόνοι τους, θα μπορούσα δε να πω (τη γνώμη μου και μόνο, λέω, έτσι;) ότι αυτός ο θ-εσμός, απευθύνεται σε κατώτερου επιπέδου πολίτες και ότι (ο θ-εσμός αυτός), μου θυμίζει άτομα χωρίς προσωπικότητα και προσανατολισμό! Ακούω λ.χ. για «δυναστεία των Παλαιολόγων» και βάζω τα γέλια γιατί θυμάμαι τη γελοία ομότιτλη αμερικάνικη σαπουνόπερα “Δυναστεία”, αλλά ταυτόχρονα βγάζω φλύκταινες…, όπως και για όλες γενικά τις δυναστείες, αφού θεωρώ τη λέξη “δυνάστης” συνώνυμη με τον καταναγκασμό και το φασισμό!

Τώρα τα πιάσαμε τα λεφτά μας!

Αλλά και για τα μέλη οικογενειών, πολύ γνωστών πολιτικών προσώπων, έχω πολλά ράμματα για την τρύπια, αλλά ακριβή γούνα τους! Και κάνω αμέσως μία ρητορική ερώτηση: Από τα –κληρονομικώ δικαιώματι, αφού τους “συνέβη” το όνομά τους– άτομα που μας κυβέρνησαν και μας κυβερνούν και είναι στη Βουλή ακόμα και τώρα (αφού τα επιλέξαμε εμείς οι αφελείς), θα μπορούσε έστω ένα απ’ αυτά να προσληφθεί (εννοώ, να προσληφθεί ως “άγνωστο” άτομο) για να δουλέψει σε περίπτερο στο Σύνταγμα, στην Ομόνοια ή στο Μοναστηράκι;

Η άποψή μου είναι με τίποτε! Δεν είναι τρελοί οι άνθρωποι να βάλουν ένα άπειρο, ανεπάγγελτο και χαζοχαρούμενο “τσιιιζ” άτομο σε θέσεις “κλειδιά” και μάλιστα μέσα σε σκληρή πιάτσα κι όχι στο καφενείο “Βουλή”! Χαρακτηριστικό παράδειγμα (για “παιδαγωγικούς λόγους”) η Φώφη, επάγγελμα “Γεννηματά”, που αν είχε άλλο επίθετο, ενδεχομένως δεν θα την ήξερε ούτε η γειτόνισσά της! Προσέξτε πολύ τώρα.

Στο γενεαλογικό κατάλογο του Ιησού Χριστού, διαβάζουμε «Ἀβραὰμ ἐγέννησε τὸν Ἰσαάκ, Ἰσαὰκ δὲ ἐγέννησε τὸν Ἰακώβ, Ἰακὼβ δὲ ἐγέννησε τὸν Ἰούδαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ…» (Ματθ. Α’ 1-17). Στο γενεαλογικό δέντρο των κυβερνησάντων μας, διαβάζουμε «Γεώργιος εγέννησε, τον Ανδρέα, Ανδρέας δε εγέννησε τον Γιωργάκη και τους αδελφούς αυτού, Γιωργάκης δε εγέννησε τον Ανδρέα…» (Δημοτολόγια)!

Η γεύση της ηδονής και οι τυχοδιώκτες

Έχω καταλήξει να πιστεύω ότι το να “συμβαίνει” η ζωή σε ένα άτομο, ευθύνεται πρωτίστως η οικογένειά του, η οποία συνήθως είναι “τρία πουλάκια κάθονταν σ’ ολόχρυσα κλαδάκια”! Βέβαια, μετά τα 20 χρόνια, πέφτουν και ευθύνες στο ίδιο το άτομο, αλλά έχει ήδη ξεκινήσει τη ζωή του με επιβαρυντική ζημιά και δύσκολα αναστρέψιμη, αφού πετάει με ξένα φτερά.

Λοιπόν άτομα, με τη ζωή τους ως τυχαίο γεγονός, δεν θα μπορέσουν να κυβερνήσουν ποτέ τον εαυτό τους, οπότε ποτέ δεν θα διακινδυνεύσουν κάτι, ούτε και θα δοκιμάσουν ποτέ την ηδονή-ευχαρίστηση, από τα “μπερδέματα” με την κοινωνία, με τις συγκρούσεις, τις παλικαριές, ακόμα-ακόμα, αν θέλετε και κάποιους τυχοδιωκτισμούς. Οι τυχοδιώκτες, συνήθως, δεν πάσχουν από “κατάθλιψη”.

Είναι βλέπετε η “δράση” που περιορίζει την κατάθλιψη μέσα σ’ ένα μαύρο κουτί! Αυτοί, με τις ζωές τους που απλώς τους “συνέβησαν”, δεν κατάλαβαν ποτέ ποιοι είναι και περιμένουν από τους άλλους να τους το πουν, μάλιστα όχι με λόγια αλλά κυρίως με πράξεις! Έτσι η ζωή τους και γίνεται ένα “δήλιον πρόβλημα” (κατασκευή του διπλάσιου δεδομένου κύβου, με χρήση μόνο χάρακα και διαβήτη), πρόβλημα που δεν έλυσαν ούτε τα 12 μεγάλα “τσακάλια” της αρχαιότητας.

Τζάκια, κατάθλιψη, τσαλάκωμα και συμβουλή…

Συχνά διαβάζουμε σε κείμενα ψυχιάτρων, ότι «παιδιά οικογενειών που τα έχουν όλα εν αφθονία, είναι επιρρεπή σε ψυχικές νόσους, πρωτίστως σε κατάθλιψη…». Θα γίνω λίγο κακός τώρα, γιατί θα σας προτρέψω να πάρετε χαρτί και μολύβι και να σημειώσετε ονόματα γόνων με γνωστά επίθετα, που προέρχονται από “μεγάλες” πολιτικές ή οικονομικές ή τζακάδικες… οικογένειες και τα οποία είναι: ευτυχισμένα, έξυπνα, μερακλίδικα, συμπαθητικά, αγαπησιάρικα… και κυρίως να έκαναν κάτι ξεχωριστά “δικό τους”!

Κουράγιο καρντασίνες, πανδύσκολο είναι! Κι αν σημειώσετε κάποιο όνομα, μάλλον τσαλακωμένο στα κρυφά θα ‘ναι… Κάποια φορά, πριν χρόνια και νύχτα καλοκαιριού σε παραθαλάσσιο μπαλκόνι στην Ουρανούπολη, συζητάγαμε το εν λόγω θέμα, με αφορμή κάποια κοπρόσκυλα που έτρωγαν στην ίδια ταβέρνα με μας πριν μερικές ώρες. Και έτσι μπήκε το ερώτημα ενός χαρακτηρισμού-ορισμού τους.

Βοηθούντος και του ντόπιου βιολογικού τσίπουρου, καταλήξαμε ομοθυμαδόν, ότι αυτοί που τους “συμβαίνει” (απλώς) η ζωή τους, τελικά φαίνεται ότι πάσχουν από «πνευματικό και ψυχικό ρωτακισμό». Σεμνή προτροπή σε όσους έχουν “όνομα”: Να πείσουν τα παιδιά τους να αλλάξουν επίθετο για 15-20 χρόνια και όταν αυτά γίνουν κάτι από “μόνα τους”, τότε –αν τα “συμφέρει”– να ξαναγυρίσουν στο πατρικό επίθετο. Θέλει κότσια!

Υστερόγραφο: Κατά τη γνώμη μου, το σημαντικότερο κοινωνικό λαϊκό τραγούδι (και που θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία από το δημοτικό και μάλιστα με σχόλια), είναι το “Εγώ με την αξία μου” (Κολοκοτρώνη-Καζαντζίδη, 1960). Στα φοιτητικά μας χρόνια, αυτό το τραγούδι (ομολογώ) ότι το κοροϊδεύαμε, επηρεασμένοι από τη “μόδα” της αριστερής υψηλής κολτούρας (με ό-μικρον)! Αργότερα, επανορθώσαμε τα λάθη μας, με πρώτο βήμα ότι τα παραδεχτήκαμε ταπεινά, με το χέρι στην καρδιά και έτσι “ανακουφιστήκαμε” και ζούμε πια ελεύθεροι απ’ αυτά!