Λεφτά υπάρχουν μόνο για την πράσινη ενέργεια

Ο όρος “ενεργειακή μετάβαση” χρησιμοποιείται για να καταδείξει τη μετάβαση από τη χρήση πετρελαίου προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Γνωρίζουν όμως οι Έλληνες από πού προήλθε ο συγκεκριμένος όρος και ποιών το αφήγημα εξυπηρετεί η χρήση του; Ο όρος ενεργειακή μετάβαση, στα γερμανικά “Energie-Wende”, πρωτοεμφανίστηκε το 1980 σε βιβλίο, το οποίο έγραψαν στελέχη του Γερμανικού Oικολογικού Ινστιτούτου “Öko-Institut”. Τίτλος του βιβλίου: “Ενεργειακή μετάβαση, ανάπτυξη και ευημερία χωρίς πετρέλαιο και ουράνιο”.

Το “Energie-Wende” των Γερμανών Οικολόγων του 1980 αποτελεί τον ιδεολογικό πυρήνα της ΝΔ. Σε αυτόν τον όρο στηρίχθηκε ο Κωστής Χατζηδάκης για να επιβάλλει, εν μέσω διψήφιας οικονομικής ύφεσης, το χαράτσι των 0,03 ευρώ/λίτρο πετρελαίου κίνησης, με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στις τιμές των αγαθών και στα αγροτικά προϊόντα. Διαπιστώνεται το παράδοξο όπου από τη μία πλευρά ο πρωθυπουργός ανακοινώνει την κατάργηση χαρατσίων, όπως της Εισφοράς Αλληλεγγύης και ασφαλιστικών εισφορών, από την άλλη πλευρά ο κ. Χατζηδάκης επιβάλλει νέο χαράτσι!

Η γερμανο-οικολογική ενεργειακή μετάβαση προωθήθηκε σταδιακά στην ΕΕ, αλλά το ατύχημα της Φουκουσίμα ενίσχυσε την εφαρμογή του. Η καγκελάριος Μέρκελ κέρδισε δύο εκλογές στηρίζοντας την πυρηνική ενέργεια. Μετά την έκρηξη της Φουκουσίμα έκανε στροφή 180 μοιρών και στράφηκε αποκλειστικά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η διαρροή της ραδιενέργειας προκλήθηκε από την έκρηξη στο εργοστάσιο. Αν δεν συνέβαινε η έκρηξη, δεν θα υπήρχε διαρροή ραδιενέργειας. Όμως η γενεσιουργός αιτία της έκρηξης στη Φουκουσίμα ήταν η διαρροή υδρογόνου.

Το 2007 η ΕΕ δημοσίευσε τον “Χάρτη πορείας για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στον 21ο αιώνα και την οικοδόμηση ενός βιώσιμου μέλλοντος”. Ο Χάρτης άνοιξε το δρόμο για μια ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία εγκρίθηκε το 2009. Η τελευταία έθεσε υποχρεωτικό στόχο 20% για το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών στην τελική κατανάλωση ενέργειας στην ΕΕ, έως το 2020. Σήμερα τα περισσότερα κράτη της ΕΕ υπολείπονται του στόχου. Ο βασικός υποστηρικτής, η Γερμανία, της υιοθέτησης του στόχου 20% για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, απέτυχε όπως και η Ισπανία, η Γαλλία και το Βέλγιο.

Λεφτά υπάρχουν για την “πράσινη” ενέργεια!

Πώς επιδρά όμως η πανδημία του κορονοϊού στην ενεργειακή μετάβαση; Οι στόχοι που θέτει η ΕΕ εκφράζονται ως η αναλογία που χρησιμοποιείται μεταξύ των Ανανεώσιμων Πηγών και της συνολικής ενέργειας. Λόγω της οικονομικής ύφεσης του κορονοϊού, η συνολική ζήτηση ενέργειας στην ΕΕ έχει μειωθεί, οπότε το ποσοστό των Ανανεώσιμων Πηγών έχει αυξηθεί αναλόγως. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές, αντιπροσωπεύει το 22% της συνολικής πρωτογενούς ενέργειας. Στην πραγματικότητα, για την ΕΕ το άθροισμα της διαλειπούσας “πράσινης” ενέργειας αντιπροσωπεύει μόνο το 2,5% της συνολικής πρωτογενούς ενέργειας.

Για την Ισπανία, το ποσοστό αυτό είναι 3,9%, για τη Γερμανία 4,3%, ενώ για τη Γαλλία δεν υπερβαίνει το 1,4%. Η ΕΕ χρηματοδοτεί με τεράστια ποσά την έρευνα και την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Όμως, το οικονομικό αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό. Για παράδειγμα στην Ισπανία το Ταμείο Απόσβεσης Ελλείματος Ηλεκτρικής Ενέργειας (Fondo de Amortización del Déficit Eléctrico) έχει συσσωρεύσει τεράστια χρέη στις τράπεζες του Λονδίνου: στο τέλος του 2019, το χρέος ήταν 16,6 δισεκατομμύρια ευρώ! Οι δε Κάτω Χώρες διέθεσαν περίπου τέσσερα δισ. ευρώ σε άμεσες επιδοτήσεις.

Η έκθεση του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ επισημαίνει ότι σε μια δεκαετία επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ξοδεύτηκαν περίπου 2,5 τρισ. δολάρια. Η Ευρώπη στο σύνολό της επένδυσε συνολικά 698 δισεκατομμύρια δολάρια από το 2010, έως το πρώτο εξάμηνο του 2019. Μεταξύ των ετών 2000 και 2018 εκτιμάται ότι η ΕΕ ξόδεψε περισσότερα από ένα τρισ. ευρώ για την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Τα χρήματα αυτά προέρχονται από τις τσέπες των Ευρωπαίων φορολογουμένων. Παρά αυτήν την τεράστια επένδυση, τελικώς οι Ανανεώσιμες Πηγές στην ΕΕ αντιπροσωπεύουν μόνο το 2,5% της συνολικής πρωτογενούς ενέργειας.

Που είναι η ελεύθερη αγορά;

Αυτή η τεράστια δημόσια χρηματοδότηση δείχνει ότι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δεν είναι καθόλου ανταγωνιστικές. Αν ήταν, δεν θα υπήρχε ανάγκη το 2001, το 2009 και το 2018 να δημιουργηθούν Οδηγίες της ΕΕ, οι οποίες υποχρεώνουν την χρήση τους. Ωστόσο, η ύπαρξη τέτοιων παρεμβατικών Οδηγιών καταδεικνύει ότι η αναγκαστική παραγωγή συγκεκριμένου τύπου ενέργειας δεν αποφέρει αποτελέσματα, διότι στο τέλος οι επιδοτήσεις, οι οποίες θα βρεθούν αντιμέτωπες με τις σκληρές ελεύθερες αγορές, δεν είναι βιώσιμες.

Το δε 2002 η ΕΕ άνοιξε την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στον ανταγωνισμό. Ποιο είναι το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής απόφασης; Ο πρώην εισηγητής αυτής της οδηγίας σε άρθρο που δημοσίευσε πρόσφατα ισχυρίσθηκε ότι το ηλεκτρικό σύστημα της ΕΕ είναι «απαρχαιωμένο μοντέλο». Ο κύριος λόγος της αποτυχίας είναι ότι η ΕΕ υποχρέωσε τις ανταγωνιστικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας να παράγουν ακριβή ανανεώσιμη ενέργεια και να δώσει σε αυτήν (την εκτός πάσης έννοιας “ελεύθερης αγοράς”) προτεραιότητα αποστολής.

Πώς μπορεί μια αγορά να λειτουργεί σωστά όταν υπάρχει υποχρέωση να κάνει κάτι που δεν έχει νόημα σύμφωνα με τους νόμους της ελεύθερης αγοράς; Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Γερμανία και η Δανία απολαμβάνουν μεγάλο μερίδιο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά έχουν και την πιο ακριβή ηλεκτρική ενέργεια στην Ευρώπη. Οι πολιτικοί και οι γραφειοκράτες δεν πρέπει να προσποιούνται ότι είναι μηχανικοί!

Με το πρόσχημα της κλιματικής αλλαγής, προσποιούνται ότι μπορούν να επηρεάσουν το εξαιρετικά περίπλοκο ενεργειακό σύστημα και αποφασίζουν να ξοδέψουν χρήματα για να επηρεάσουν τη μία, ή την άλλη τεχνολογία. Όμως, η πραγματικότητα της ελεύθερης αγοράς παραμένει σκληρή.

Το ξεχασμένο Ψήφισμα της Μεσσίνα

Τα χρήματα των φορολογούμενων Ευρωπαίων δαπανώνται ασκόπως, χωρίς να διαμορφώνεται επιτυχώς το ενεργειακό σύστημα. Εκπληκτικό είναι το γεγονός ότι ορισμένες τοπικές αρχές προσπαθούν να επηρεάσουν την ενεργειακή (γεω)πολιτική. Δεδομένου ότι τα ενεργειακά και περιβαλλοντικά θέματα είναι δημοφιλή, οι τοπικοί θεσμικοί εταίροι, δήμαρχοι, περιφερειάρχες, ακόμη και θεσμικά όργανα της Εκκλησίας (!), εμφανίζονται στον τοπικό πληθυσμό ως ειδικοί ενέργειας και περιβάλλοντος, χωρίς να αντιλαμβάνονται τις απίστευτες γεωπολιτικές επιπτώσεις εξαιτίας της συμπεριφοράς τους.

Όταν ένας δήμαρχος, για παράδειγμα, στρέφεται κατά των υδρογονανθράκων ή ακόμη χειρότερα, όταν ένα θεσμικό εκκλησιαστικό όργανο παίρνει θέση υπέρ της χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτομάτως επηρεάζουν τη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα με πιθανά αρνητικά αποτελέσματα για τη χώρα. Η γενεσιουργός αιτία της δημιουργίας της ΕΕ ήταν το σταμάτημα των συχνών και αιματηρών πολέμων στην Ευρώπη. Το πρώτο και βασικότερο πράγμα που έγινε ήταν η πολιτική και οικονομική ένωση μέσω των ορυκτών πόρων.

Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ξεχνούν το Ψήφισμα της Μεσσίνα (1955) που αναφέρει πως η ΕΕ γεννήθηκε (και) από την επιθυμία να παράσχει στις οικονομίες των μελών της «άφθονη και φθηνή» ενέργεια. Σήμερα, η ΕΕ, λόγω της επιβολής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, διακινδυνεύει το μέλλον της με το αφήγημα της πανάκριβης οικολογικής “ενεργειακής μετάβασης”. Σε πολιτικό επίπεδο: η Γερμανία έχει υιοθετήσει πλήρως το οικολογικό αφήγημα της ενεργειακής μετάβασης. Την είχαν υιοθετήσει πρώτοι οι Σοσιαλδημοκράτες και τιμωρήθηκαν και τώρα οι Πράσινοι “λεηλατούν” το κόμμα τους.

Άραγε τί θα συμβεί στις γερμανικές εκλογές του 2021 χωρίς την κυρία Μέρκελ; Θα πάθει το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα ότι έπαθαν οι Σοσιαλδημοκράτες, προς όφελος αυτή τη φορά της Εναλλακτικής για την Γερμανία και των Φιλελευθέρων; Άραγε θα δούμε το φαινόμενο αυτό και στην Ελλάδα; Θα έχει άραγε η Νέα Δημοκρατία τη μοίρα του ΚΙΝΑΛ, με αφορμή την υιοθέτηση από τη ΝΔ της γερμανο-οικολογικής ενεργειακής μετάβασης, η οποία οδηγεί μαθηματικά στο στραγγάλισμα της οικονομίας;