Πισώπλατη μαχαιριά Λαγκάρντ στην Ιταλία – Οργισμένη αντίδραση από Ρώμη

Στην Ελλάδα το γεγονός πέρασε απαρατήρητο αλλά την Πέμπτη 12 Μαρτίου η Κριστίν Λαγκάρντ κατάφερε να κηρύξει πόλεμο στους Ιταλούς και να βυθίσει τα χρηματιστήρια. Η στάση της ήταν τόσο προκλητική που εξόργισε ακόμη και τον συνήθως μειλίχιο και λιγομίλητο Ιταλό πρόεδρο Σέρτζο Ματαρέλα, ο οποίος αναγκάστηκε να πάρει τον λόγο και να την κατακρίνει ανοιχτά. Μια κίνηση χωρίς προηγούμενο.

Ενώ η Ιταλία βρισκόταν στο έλεος του κορονοϊού και περίμενε με αγωνία την βοήθεια της Ευρώπης προκειμένου να αντιμετωπίσει τις σοβαρές οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας φρόντισε να διαψεύσει όλες τις ελπίδες τους κάνοντας επίδειξη κυνισμού και δογματικής ακαμψίας. Σε συνέντευξη τύπου στην Φραγκφούρτη, η Λαγκάρντ δέχτηκε από Ιταλό δημοσιογράφο την αναμενόμενη ερώτηση αναφορικά με τις προθέσεις της ΕΚΤ στην περίπτωση υπέρμετρης αύξησης του spread.

Πιο συγκεκριμένα, ο δημοσιογράφος ρώτησε εάν η ΕΚΤ προτίθετο να κάνει χρήση του προγράμματος “Putright Monetary Transactions”, στην πράξη να προβεί στην απ΄ευθείας, αλλά υπό όρους, αγορά ομολόγων της χώρας της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες.

Στην απάντηση της η Λαγκάρντ έσπευσε να επαναλάβει την φράση «θα κάνουμε οτιδήποτε χρειαστεί προκειμένου να σώσουμε το ευρώ», που είχε προφέρει ο προκάτοχος της Μάριο Ντράγκι το 2012, ανακάμπτοντας την πτώση του ενιαίου νομίσματος. Αυτή τη φορά, τόνισε με έμφαση η πρόεδρος της ΕΚΤ, η στρατηγική του Ντράγκι «δεν θα επαναληφθεί εκ νέου». Και συνέχισε λέγοντας ότι «η ΕΚΤ θα χρησιμοποιήσει μόνο την επιτρεπόμενη ευελιξία», καθώς «δεν είναι δουλειά της ΕΚΤ να σταθεροποιήσει τα spread».

Δεν πρόλαβε να τελειώσει τη φράση της και το χρηματιστήριο του Μιλάνου είχε την χειρότερη πτώση του έτους με -17%, ενώ το spread της Ιταλίας έκανε αμέσως άλμα φτάνοντας τις 270 μονάδες. Για την Ιταλία στο μέσο της κρίσης ήταν μία πισώπλατη μαχαιριά που κινδύνευε να ακυρώσει όλα τα μέτρα στήριξης που έχει ήδη αναγγείλει η Κομισίον.

Επιμένει η Λαγκάρντ

Ο σεισμός έγινε γρήγορα αισθητός και στους πιο υψηλούς ορόφους του Eurotower και η πρόεδρος πιέστηκε να προβεί σε “διορθωτικές δηλώσεις”. Το ίδιο απόγευμα η Λαγκάρντ έσπευσε λοιπόν να καλέσει το οικονομικό τηλεοπτικό κανάλι CNBC. Δεν υπήρξε όμως καμία “διόρθωση” των προηγούμενων δηλώσεων της. Οι αγορές άκουσαν πάλι την Λαγκάρντ να επαναλαμβάνει ότι το υψηλό spread είναι πράγματι πρόβλημα, αλλά η μόνη ευελιξία που μπορεί να εφαρμοστεί στην Ευρωζώνη είναι εκείνη που επιτρέπεται από τους κανόνες αναφορικά με το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων. Τελεία.

Όταν μεταδόθηκε η συνέντευξη τα χρηματιστήρια ήταν κλειστά, αλλιώς ήταν πολύ πιθανό να είχαμε καινούρια κατακόρυφη πτώση. Τα λόγια όμως της Προέδρου πυροδότησαν έντονες πολιτικές αντιδράσεις στην Ιταλία. «Η Ιταλία αντιμετωπίζει μεγάλη δυσκολία και η εμπειρία της στην προσπάθεια περιορισμού της διάδοσης του κορονοϊού θα είναι πιθανώς χρήσιμη σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Έχουμε λοιπόν κάθε λόγο, αν μη τι άλλο ως προς το συμφέρον όλων μας, να αναμένουμε χειρονομίες αλληλεγγύης και όχι κινήσεις που μας βάζουν εμπόδια», έγραψε ο Ματαρέλα, σε επίσημη ανακοίνωση της ιταλικής προεδρίας.

Σαν να μην έφτανε η ανακοίνωση, “πηγές της ιταλικής προεδρίας” φρόντισαν να διευκρινίσουν στο ιταλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ANSA, ότι το προεδρικό Κυρηνάλιο Μέγαρο θεωρεί ότι στην ΕΕ εκδηλώθηκε μια απαράδεκτη στάση «αδιαφορίας» και «κοροϊδίας» προς την Ιταλία. Δηλώσεις και χαρακτηρισμοί έξω από τα δόντια. Εκείνοι όμως που εκτόξευσαν τις πιο σκληρές κατηγορίες εναντίον της ΕΚΤ και γενικότερα της Ευρωζώνης ήταν τα δεδηλωμένα αντιευρωπαϊκά κόμματα της Ιταλίας, όπως το Κίνημα 5 Αστέρων και η Λέγκα του Σαλβίνι.

Σε γλώσσα γερμανική

Για την Λέγκα η Λαγκάρντ μίλησε σε γλώσσα “γερμανική”, υιοθετώντας πλήρως τις απόψεις της Bundesbank, ενώ το Κίνημα 5 Αστέρων ζήτησε από τον πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε να απαιτήσει την παραίτηση της Λαγκάρντ. Καθώς οι αντιδράσεις στην Ιταλία έπαιρναν όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις, ανέλαβε να ρίξει νερό στη φωτιά ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν. Την επομένη, ο Λέιν έγραψε στην ιστοσελίδα της ΕΚΤ νέες “διευκρινίσεις”, ουσιαστικά ανατρέποντας όλα όσα είχε δηλώσει η πρόεδρος του στην καταστροφική συνέντευξη τύπου.

Η Λέιν δήλωσε ότι η ΕΚΤ «μπορεί να επικεντρωθεί στην αγορά κρατικών ομολόγων μιας συγκεκριμένης χώρας» προκειμένου «να σταθεροποιήσει τις αγορές και το spread». O ίδιος πρόσθεσε ότι η Ευρωζώνη θα έχει «διεύρυνση» της ποσοτικής χαλάρωσης και πως δεν αποκλείεται να περικοπούν τα επιτόκια και να μετριαστεί η αντιπληθωριστική εμμονή της ΕΚΤ.

«Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ακόμη περισσότερο και να προσαρμόσουμε όλα τα εργαλεία στη διάθεση μας στις νέες συνθήκες, ώστε να διασφαλίσουμε ότι τα υψηλά spread δεν θα απειλήσουν την εφαρμογή της νομισματικής μας πολιτικής σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης» είπε ο Λέιν. Πρόσθεσε, επίσης, ότι θα εξασφαλιστεί, η «ρωμαλέα παρουσία» της ΕΚΤ στις αγορές ομολόγων και αν σημειωθούν «καταστάσεις φυγής μπροστά στον κίνδυνο» ή κρίση ρευστότητας «ενδέχεται να υπάρξουν προσωρινές αγορές ομολόγων από τις χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα».

Τα λόγια του επιβεβαίωσε και ο πρόεδρος της κεντρικής Τράπεζας Ιταλίας Ινιάτσιο Βίσκο, ο οποίος διευκρίνισε ότι η ΕΚΤ μπορεί να λάβει αποφάσεις που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της στιγμής και πως η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης «είναι ακόμη σε θέση να δραστηριοποιηθεί» ενδεχομένως «επικεντρώνοντας τις αγορές της στα ομόλογα κάποιας συγκεκριμένης χώρας».

Ειδησεογραφικά το θέμα που προκάλεσαν οι δηλώσεις της Λαγκάρντ φαίνεται να έληξε. Παραμένει το ερωτηματικό εάν επρόκειτο πράγματι για “γκάφα” της Γαλλίδας προέδρου της ΕΚΤ ή αν η Λαγκάρντ εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία να υπογραμμίσει γι’ ακόμη μια φορά ότι η ίδια δεν προτίθεται να ακολουθήσει την πολιτική του Μάριο Ντράγκι, αλλά μια νομισματική πολιτική πιο ευθυγραμμισμένη με τη φιλοσοφία του ΔΝΤ.