Τα πέντε “δεν” του πληθωρισμού

Η έξαρση του πληθωρισμού μας έπιασε στον ύπνο, γιατί πολύ απλά δεν δώσαμε την δέουσα προσοχή στις οικονομικές εξελίξεις, αγνοώντας παρατεταμένα την οποιαδήποτε οικονομική θεώρηση των εξελίξεων. Μετά την έξαρση του φαινομένου ο  κίνδυνος είναι τώρα να μας πιάσει άλλη μια φορά απροετοίμαστους και να αποτύχουμε και στην διαμόρφωση μιας ρεαλιστικής και αποτελεσματικής αντιπληθωριστικής πολιτικής.

Γι’ αυτόν τον λόγο είναι λοιπόν χρήσιμο όταν σχεδιάζουμε αντιπληθωριστικά μέτρα να έχουμε υπόψη μας τα παρακάτω πέντε “δεν”. Συγκεκριμένα:

Πρώτον: Ο πληθωρισμός δεν είναι ένα παροδικό φαινόμενο. Ιδιαίτερα στην ελληνική οικονομία υπάρχουν πολλά στοιχεία που τον καθιστούν ανατροφοδοτούμενο. Η αναμενόμενη αύξηση των μισθών-συντάξεων θα ενισχύσει το σπιράλ αύξηση μισθών-αύξηση τιμών, καθώς και οι πληθωριστικές προσδοκίες αποτελούν δύο χαρακτηριστικές πηγές τροφοδότησης της αύξησης των τιμών.

Δεύτερον: Ο πληθωρισμός δεν θα τελειώσει μόνος του, χωρίς την οποιαδήποτε ουσιαστική παρέμβαση. Δεν υπάρχουν παραδείγματα προηγούμενης εμπειρίας όπου ο πληθωρισμός  μετά από ένα χρονικό διάστημα εξασθένησε, χωρίς κάποια παρέμβαση.

Τρίτον: Ο πληθωρισμός δεν ανταποκρίνεται άμεσα στα αντιπληθωριστικά νομισματικά μέτρα.  Αντίθετα, σύμφωνα με εκτιμήσεις απαιτούνται έως και δύο χρόνια από την στιγμή που η αύξηση των επιτοκίων θα επηρεάζει τον ρυθμός αύξηση των τιμών.

Τέταρτον: Η μείωση του πληθωρισμού δεν είναι χωρίς κόστος στην οικονομία. Συγκεκριμένα, η αρνητική σχέση μεταξύ πληθωρισμού και ανεργίας έχει παρατηρηθεί σε πολλές περιπτώσεις με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελεί ένα θέσφατο στην οικονομική θεωρία. Όσο λοιπόν  μειώνεται ο πληθωρισμός τόσο αυξάνεται η ανεργία. Επομένως, η μείωση του πληθωρισμού από τα σημερινά διψήφια νούμερα στο 2,5% θα συνοδευτεί από ύφεση και εκτίναξη της ανεργίας.

Πέμπτον: Ο πληθωρισμός που παρατηρούμε ιδιαίτερα στην ΕΕ δεν είναι πληθωρισμός ζήτησης. Η αύξηση των τιμών δεν προέκυψε από την αύξηση της ζήτησης των προϊόντων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ποσοτική χαλάρωση συνέβαλε στην αύξηση των τιμών, αλλά δεν ήταν η κύρια αιτία. Η παρούσα άνοδος των τιμών οφείλεται στα προβλήματα που σχετίζονται με την αύξηση των τιμών στην ενέργεια, στις πρώτες ύλες και στα ενδιάμεσα βιομηχανικά προϊόντα. Άρα έχουμε να κάνουμε με πληθωρισμό προσφοράς.

Επομένως, ίσως τα νομισματικά μέτρα να μην επαρκούν για την αντιμετώπισή του. Άρα τα μέτρα νομισματικής πολιτικής, που μοιραία θα περιορίσουν τις επενδύσεις, πρέπει να συνοδευτούν από μέτρα ενίσχυσης των επενδύσεων, αύξηση της παραγωγικότητας και μεγαλύτερης αξιοποίησης των δυνατοτήτων της οικονομίας.