Πως η ρήξη Όρμπαν-ΕΛΚ αλλάζει τις ισορροπίες στην ευρωπαϊκή Δεξιά

«Ενώ δεκάδες χιλιάδες Ευρωπαίοι νοσηλεύονται στα νοσοκομεία και οι γιατροί μας σώζουν ζωές, είναι πολύ απογοητευτικό να βλέπεις ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα παραλύει από τα εσωτερικά διοικητικά ζητήματα», ανέφερε στην επιστολή του, προς τον επικεφαλής της ευρωομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάρτιν Βέμπερ, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, επισημοποιώντας το “διαζύγιο” του κόμματος του Fidesz, με την ευρωπαϊκή κεντροδεξιά.

Αφορμή για την ρήξη υπήρξαν οι αλλαγές στον εσωτερικό κανονισμό του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), τις οποίες ο Όρμπαν χαρακτήρισε ως «εχθρική κίνηση εναντίον του Fidesz και των ψηφοφόρων του, η οποία τους στερεί τα δημοκρατικά τους δικαιώματα». Ο νέος κανονισμός επιτρέπει την πολιτική ομάδα της κεντροδεξιάς να αποβάλει μία ολόκληρη εθνική αντιπροσωπεία, κίνηση που “φωτογραφίζει” το κόμμα του Όρμπαν, καθώς ήδη από το 2019 είχε ανασταλεί η συμμετοχή του Fidesz στους κόλπους της ευρωομάδας της.

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός είχε τότε αναφερθεί σε «προσπάθεια της φιλελεύθερης και αριστερής πτέρυγας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που επιδιώκουν τον αποκλεισμό του Fidezs», ένα ιδεολογικό  χάσμα στο εσωτερικό του ΕΛΚ, το οποίο αποδείχτηκε αγεφύρωτο. Ο Όρμπαν εμφανίζεται ως ο αυθεντικός εκφραστής των θεμελιωδών αρχών και αξιών της Ευρώπης, από τις οποίες τα κατεστημένα κεντροδεξιά κόμματα έχουν αποκλίνει.

Απόλυτος κυρίαρχος στην Ουγγαρία από το 2010, όταν η κυβέρνηση των Σοσιαλιστών προκατόχων του κατάρρευσε υπό το βάρος των μέτρων λιτότητας και των πολυάριθμων σκανδάλων, ο Όρμπαν έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής αντιτασσόμενος στα μέτρα λιτότητας του ΔΝΤ και επιδιώκοντας τον έλεγχο της οικονομίας της χώρας, με “αιρετικές” για το ευρωπαϊκό κατεστημένο μεθόδους, που περιλάμβαναν τον έλεγχο της Κεντρικής Τράπεζας, μέχρι και την προσπάθεια αποπομπής του ΔΝΤ από την Ουγγαρία!

Σημείο καμπής το μεταναστευτικό

Αν και ο Ούγγρος πρωθυπουργός υποχρεώθηκε τελικώς σε συμβιβασμούς με το “ευρώ-ιερατείο”, αιχμή του δόρατος για την νέα επίθεση του στο ευρωπαϊκό κατεστημένο υπήρξε ένα άλλο καίριο ζήτημα για την Ευρώπη, το μεταναστευτικό. Ο Όρμπαν αντιτάχθηκε στην πολιτική “ανοιχτών θυρών” της Μέρκελ, με μεθόδους που επικρίθηκαν από την ΕΕ, (όχι όμως από τους Ούγγρους πολίτες).

Το μεταναστευτικό ήταν το ορόσημο προκειμένου ο Ούγγρος πρωθυπουργός να μετατραπεί σε ηγετική φιγούρα της ευρωπαϊκής δεξιάς, ανταγωνιζόμενος την κεντρώα πολιτική της Γερμανίδας καγκελαρίου Μέρκελ. Η αντιμεταναστευτική πολιτική του Όρμπαν βρήκε γρήγορα μιμητές στις χώρες της Ομάδας του Βίζεγκραντ (Αυστρία, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία) και έγινε πρότυπο για τα κόμματα της Νέας Δεξιάς, από την Μαρίν Λε Πεν στην Γαλλία, μέχρι τον Ματέο Σαλβίνι στην Ιταλία, οι οποίοι με βεβαιότητα θα επιδιώξουν να ενταχθεί ο Ούγγρους πρωθυπουργός στους κόλπους τους.

Ταυτόχρονα ο Όρμπαν εγκαινίασε ένα είδος ιδεολογικής “σταυροφορίας” έναντι της κυρίαρχης κουλτούρας της παγκοσμιοποίησης, βάζοντας στο στόχαστρο του τον πιο επιφανή θιασώτη της, τον πολυεκατομμυριούχο ουγγρικής καταγωγής επιχειρηματία Τζορτζ Σόρος, υποχρεώνοντας τον να μεταφέρει το (αμφιλεγόμενων δραστηριοτήτων) πανεπιστημιακό του ίδρυμα του στην Βιέννη.

Το 2018 ξεκίνησε μία εκστρατεία ενίσχυσης της παραδοσιακής οικογένειας και θρησκείας, εις βάρος των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, με τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης να εξαπολύουν ορυμαγδό επιθέσεων έναντι βιβλίων και παραστάσεων που «διαδίδουν την ομοφυλοφιλία», όπως του θεατρικού μιούζικαλ “Μπίλι Έλιοτ”, με τον Όρμπαν να λειτουργεί ουσιαστικά ως υποκινητής τους, με δηλώσεις του τύπου «ομοφυλόφιλοι, αφήστε ήσυχα τα παιδιά μας»!

“Ξένο σώμα” στην ΕΕ

Σύμφωνα με τα διεθνή μέσα ενημέρωσης και τους Ευρωπαίους επικριτές του ο Όρμπαν είναι ένας «δικτάτορας» στο εσωτερικό της ΕΕ, ένα “ξένο σώμα” στις αρχές και τις αξίες της, λόγω και της πάγιας πρόθεσης του Ούγγρου πρωθυπουργού να θέσει υπό τον έλεγχο του τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και την δικαιοσύνη. Για τους επικριτές του, η σημερινή Ουγγαρία περισσότερο θυμίζει την Τουρκία του Ερντογάν ή την Ρωσία του Πούτιν (ηγέτες που ο Όρμπαν θαυμάζει), παρά ευρωπαϊκή χώρα.

Προηγουμένως η Ουγγαρία, από κοινού με την Πολωνία, είχαν πάει να “τινάξουν στον αέρα” το Ταμείο Ανάκαμψης, αρνούμενοι την σύνδεση των κονδυλίων του με το κράτος δικαίου, υποχρεώνοντας τελικώς την ΕΕ να καταλήξει σε συμβιβασμό. Βέβαια οι επικριτές του Όρμπαν αδυνατούν να εξηγήσουν την σταθερή δημοφιλία του Ούγγρου πρωθυπουργού, η οποία υπερβαίνει σταθερά το 40%, ένα ποσοστό που θα ζήλευε η πλειονότητα των Ευρωπαίων ηγετών.

Επιπλέον, παραβλέπουν μία ουσιώδη λεπτομέρεια: Αξιωματική αντιπολίτευση στην Ουγγαρία δεν είναι το ανυπόληπτο Σοσιαλιστικό Κόμμα, ή οι φιλελεύθεροι, αλλά το “αδελφό” κόμμα της Χρυσής Αυγής Jobbik, οι καταβολές του οποίου είναι στο φασιστικό κίνημα των “Σταυρωτών Βελών”, που μεσουρανούσε μέχρι το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Ουγγαρία.

Πάντως, αν και ο Όρμπαν αντιμετώπισε νέες επικρίσεις για τις υπερεξουσίες που έσπευσε να αποκτήσει εν μέσω του πρώτου κύματος της πανδημίας, μπορεί να ισχυριστεί ότι εξέθεσε πλήρως την αβελτηρία και την γραφειοκρατία της ΕΕ σε ένα καίριο ζήτημα δημόσιας υγείας, τον εμβολιασμό. Ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος ηγέτης που προμηθεύτηκε εμβόλια από την Ρωσία και την Κίνα, με άλλες ευρωπαϊκές χώρες να ακολουθούν, σπάζοντας «το πολιτικό ταμπού των εμβολίων», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αυστριακός καγκελάριος.

Με την ευρωπαϊκή κεντροδεξιά να αντιμετωπίζει μία κρίση ταυτότητας, συχνά έχοντας σχεδόν “πασοκοποιηθεί”, όπως στην Γαλλία ή την Ιταλία, ο Όρμπαν μπορεί να λειτουργήσει ως ένα σημείο αναφοράς για το ιδεολογικό ρεύμα της Νέας Δεξιάς. Ένα ρεύμα που δεν αφορά μόνο περιθωριακά ακροδεξιά κόμματα, αλλά εκφράζει ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, από τους βιομηχανικούς εργάτες, μέχρι την χειμαζόμενη μεσαία τάξη και το μεγάλο στοίχημα είναι να καταφέρει να κερδίσει τις στρατιές ανέργων και νεόπτωχων που δημιουργεί η πανδημία σε όλη την Ευρώπη.