Το lockdown φουσκώνει τα πανιά της Ακροδεξιάς στην Αυστρία

Τα φάντασμα του “καταραμένου” 2020 επέστρεψε στην ΕΕ, έπειτα από την έξαρση του νέου κύματος της πανδημίας και το καθολικό lockdown που επέβαλε η Αυστρία. Είχε προηγηθεί το μίνι lockdown, σε πανεθνική κλίμακα, στην Ολλανδία, ενώ ένα βήμα από το ολικό lockdown είναι και η Γερμανία (ήδη επιβλήθηκε τοπικό lockdown στην Βαυαρία). Όμως, τα νέα περιοριστικά μέτρα συνάντησαν μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις σε Ολλανδία και Αυστρία.

Η ολλανδική κυβέρνηση δήλωσε «σοκαρισμένη» από τα βίαια επεισόδια στο Ρότερνταμ το βράδυ του Σαββάτου, με τον υπουργό Δικαιοσύνης να χαρακτηρίζει «φριχτές» τις επιθέσεις που δέχτηκαν αστυνομικοί και πυροσβέστες. Το σοκ από τα επεισόδια ήταν τέτοιας έκτασης, που η οργάνωση “United We Stand Europe” ακύρωσε την σημερινή της διαδήλωση διαμαρτυρίας κατά των νέων περιοριστικών μέτρων, θέλοντας να διαχωρίσει την θέση της από τις ομάδες των ταραχοποιών.

Στην Αυστρία η κινητοποίηση της αστυνομίας ήταν έντονη, φοβούμενη την επανάληψη των επεισοδίων του Ρότερνταμ, από την παρουσία χούλιγκαν και άλλων βίαιων ομάδων στην σημερινή διαδήλωση. Η, ειδικά για τα δεδομένα της Αυστρίας, πολυπληθής κινητοποίηση ήταν ειρηνική: Χιλιάδες άνθρωποι κατέκλυσαν του δρόμους της αυστριακής πρωτεύουσας, με κύριο σύνθημα το «όχι στην δικτατορία του κορονοϊού», ένα από τα αγαπημένα συνθήματα κομμάτων της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς,

Δεν αποτέλεσε έκπληξη η ταυτότητα των οργανωτών της μεγάλης κινητοποίησης: μεταξύ άλλων, ήταν το Κόμμα της Ελευθερίας (FPO), ο ηγέτης του οποίου απουσίαζε από την συγκέντρωση επειδή… νοσούσε από κορονοϊό! Το αυστριακό κόμμα της Ακροδεξιάς, ο ηγέτης του οποίου είχε διαψεύσει προ μηνών την “φήμη” ότι είχε… εμβολιαστεί, αποτελεί μία ειδική περίπτωση. Δεν είναι στο περιθώριο του πολιτικού παιχνιδιού στην Αυστρία, όπως είναι το AfD στην Γερμανία. Ξεκίνησε ως κόμμα διαμαρτυρίας και αποτέλεσε κυβερνητικό εταίρο του Λαϊκού Κόμματος, αρχικά το 1999 και μετέπειτα το 2016.

Η άνοδος του “ναζί” Χάιντερ

«Ο Simon Wiesenthal μου είπε ότι όποιο πολιτικό κόμμα σε δημοκρατική χώρα χρησιμοποιεί την λέξη “ελευθερία” είναι ναζιστικό» έγραφε ο Ρόμπερτ Κάπλαν στο “Φαντάσματα των Βαλκανίων”. Ο διάσημος “κυνηγός” των ναζί εγκληματιών πολέμου, είχε εκφράσει την ανησυχία του στον Αμερικανό δημοσιογράφο για την άνοδο που γνώριζε το Κόμμα της Ελευθερίας, το μακρινό 1992. Επτά χρόνια αργότερα, ο ηγέτης του κόμματος και παλιός Αυστριακός νεοναζί Γεργκ Χάιντερ, έκανε την έκπληξη στις εκλογές και σχημάτισε κυβέρνηση με το Λαϊκό Κόμμα.

Η συμμετοχή του Κόμματος της Ελευθερίας στην κυβέρνηση είχε θεωρηθεί από σύσσωμη την Ευρώπη ως απειλή για την δημοκρατία και τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς στην Αυστρία, την οποία είχαν θέσει σε μία ιδιότυπη διπλωματική “καραντίνα”. Είναι χαρακτηριστικό πως ο διεθνής τύπος παρομοίαζε ανοιχτά τον Χάιντερ με τον, επίσης Αυστριακό, Αδόλφο Χίτλερ!

Βέβαια, αν και ο Χάιντερ παρευρίσκονταν συχνά σε συγκεντρώσεις βετεράνων των SS και εμφανίζονταν να υποστηρίζει ορισμένες πολιτικές του εθνικοσοσιαλισμού («για την απασχόληση», όπως ο ίδιος διευκρίνιζε) «το κόμμα είχε αστικό προφίλ, κοινοβουλευτική συμπεριφορά και δεν διέθετε παραστρατιωτικές οργανώσεις. Ο δε Χάιντερ τόνιζε πως “η ιδέα της μεγάλης Γερμανίας είναι νεκρή“» έγραφε ο Κάπλαν στο βιβλίο του, περιγράφοντας τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός κόμματος του “νέου κύματος” της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς.

Το Κόμμα της Ελευθερίας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως «φασίστες με αγκυλωτά σακάκια», όπως αποκαλούσαν οι σκληροπυρηνικοί Ιταλοί νεοφασίστες το κόμμα του (κατά δήλωση του) «μεταφασίστα» Τζιανφράνκο Φίνι, που μετείχε στην τότε κυβέρνηση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Η αυστριακή Ακροδεξιά δεν ομνύει στον Χίτλερ ή τον Μουσουλίνι, αλλά στον  Αυστριακό δικτάτορα Ένγκελμπερτ Ντόλφους, ο οποίος δολοφονήθηκε κατά το αποτυχημένο πραξικόπημα των Αυστριακών ναζί το 1934, επειδή είχε αντιταχθεί στο “Anschluss”, την ένωση με την χιτλερική Γερμανία.

Η παγίδα του “proponz”

Το Κόμμα της Ελευθερίας είχε πάντα ως σημείο αναφοράς την παράνομη μετανάστευση και την αντιπαράθεση του με την ΕΟΚ (μετέπειτα ΕΕ), αλλά αυτό που είχε αποτελέσει “ούριο άνεμο” στην δυναμική του ήταν το “proponz”. “Proponz”, είναι ένας αυστριακός ιδιωματισμός που περιγράφει την παραδοσιακή νομή της εξουσίας μεταξύ των μεταπολεμικών κυβερνήσεων συνεργασίας των ιστορικών αυστριακών κομμάτων, των Σοσιαλδημοκρατών και του Λαϊκού Κόμματος.

Για πολλούς Αυστριακούς αποτελεί έναν εκφυλισμένο μηχανισμό συναλλαγής, μία κυνική αναδιανομή αξιωμάτων και δημοσίου χρήματος μεταξύ των δύο κομμάτων. Μάλιστα, το ίδιο το κόμμα του Χάιντερ είχε πληρώσει εκλογικά την συμμετοχή του στην κυβέρνηση, μέχρι που γνώρισε εκ νέου άνοδο, με την κρίση του μεταναστευτικού. Αυτή υποχρέωσε το Λαϊκό Κόμμα σε μία δεξιά στροφή, υπό τον Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος επέλεξε να σχηματίσει κυβέρνηση το 2016 με το Κόμμα της Ελευθερίας, αποκλείοντας τους παραδοσιακούς εταίρους του Λαϊκού Κόμματος, τους Σοσιαλδημοκράτες.

Η εμπλοκή του αρχηγού του Κόμματος της Ελευθερίας στο σκάνδαλο “Ibizagate”, είχε οδηγήσει στις πρόωρες εκλογές του 2019, που σήμαναν έναν θρίαμβο για τον Κουρτς και μία οδυνηρή ήττα για το FPO, που είχε απωλέσει 10 ποσοστιαίες μονάδες. Η μετέπειτα  παραίτηση του Κουρτς, επίσης λόγω εμπλοκής του σε σκάνδαλα, έδωσε μία καλή ευκαιρία ανασύνταξης της δυναμικής του Κόμματος της Ελευθερίας, καθώς το “τρομερό παιδί” της αυστριακής Δεξιάς είχε κατορθώσει να το περιθωριοποιήσει, υιοθετώντας την ατζέντα του!

Πόσο μάλλον που το Κόμμα της Ελευθερίας μπορεί να “ενδυθεί” και πάλι τον “μανδύα” του αντισυστημισμού, εναντιωμένο αυτή την φορά στην συναίνεση (ή αυστριακά “Proponz”) των παραδοσιακών κομμάτων στα νέα περιοριστικά για τον έλεγχο της πανδημίας. Μέτρα που περιλαμβάνουν μέχρι και το “σπάσιμο” ενός ιστορικού “ταμπού”: την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού, που στην Αυστρία και στην Γερμανία έχει συνδεθεί με τον ναζισμό (ακόμα και σήμερα, δεν τον υιοθετεί η γερμανική κυβέρνηση). Μάλιστα, η εμφάνιση διαδηλωτών του FPO με πλακάτ που παρομοίαζαν τον καγκελάριο Σάλενμπεργκ με τον… δόκτορα Μένγκελε, έφερε την οργισμένη αντίδραση του Λαϊκού Κόμματος, για την «κακόγουστη» συμπεριφορά των παλιών κυβερνητικών του εταίρων!