Η Τουρκία είναι το μοναδικό μέλος του ΝΑΤΟ που αναφέρεται στην ετήσια έκθεση θρησκευτικής ελευθερίας

Η Τουρκία είναι το μοναδικό μέλος του ΝΑΤΟ που αναφέρεται στην ετήσια έκθεση θρησκευτικής ελευθερίας

Η USCIRF των ΗΠΑ συνέστησε πρόσφατα να συμπεριληθεί η Τουρκία σε ειδικό κατάλογο παρακολούθησης για καταπάτηση των θρησκευτικών ελευθεριών.

Η Επιτροπή Διεθνούς Θρησκευτικής Ελευθερίας των Ηνωμένων Πολιτειών (USCIRF) δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή της για το 2020 στις 28 Απριλίου και συνέστησε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να συμπεριλάβει την Τουρκία στον «Ειδικό κατάλογο παρακολούθησης» του υπουργείου Εξωτερικών για «εμπλοκή ή ανοχή σε σοβαρές παραβιάσεις της θρησκευτικής ελευθερίας». Αυτός ο ορισμός καταδεικνύει την Τουρκία ως τη μόνη χώρα μεταξύ των 30 κρατών μελών του ΝΑΤΟ με ένα τέτοιο ειδεχθές ιστορικό σχετικά με την ελευθερία της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, παρέχοντας ακόμη περισσότερες ενδείξεις για τη συνεχιζόμενη μετατόπιση της Άγκυρας από τις διατλαντικές αξίες.

Το USCIRF είναι μια ανεξάρτητη, οντότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης που ιδρύθηκε από τον Διεθνή Νόμο για τη Θρησκευτική Ελευθερία του 1998 (IRFA) και εξέδωσε την πρώτη ετήσια έκθεσή του τον Μάιο του 2000.

Στην έκθεση του 2009, η USCIRF συνέστησε για πρώτη φορά την προσθήκη της Τουρκίας στη λίστα παρακολούθησης μαζί με δέκα άλλες χώρες που «απαιτούν στενή παρακολούθηση λόγω της φύσης και της έκτασης των παραβιάσεων της θρησκευτικής ελευθερίας». Τρία χρόνια αργότερα, η USCIRF υποβάθμισε την Τουρκία, προτείνοντας τον χαρακτηρισμό της ως «χώρα ιδιαίτερης ανησυχίας» (CPC), μαζί με 15 άλλες, μια κατηγορία που προορίζεται για τους κορυφαίους παραβάτες των θρησκευτικών ελευθεριών σε όλο τον κόσμο, όπου οι παραβιάσεις είναι «συστηματικές, συνεχιζόμενες και διαβόητες.” Ο χαρακτηρισμός CPC δίνει τη δυνατότητα στον Λευκό Οίκο να εκδώσει κυρώσεις βάσει IRFA, τις οποίες η Τουρκία κατάφερε να αποφύγει μέχρι στιγμής.

Με την έκθεση του 2014, το USCIRF αναβάθμισε την Τουρκία στη λίστα παρακολούθησης των χωρών στη δεύτερη βαθμίδα που δεν λογίζονται ως CPC, όπου παρέμεινε μέχρι το τρέχον έτος.

Ωστόσο, η φυλάκιση του πάστορα των ΗΠΑ Άντριου Μπράνσον το 2016 για σχεδόν δύο χρόνια προκάλεσε συζητήσεις στην Ουάσινγκτον για τον ορισμό της Τουρκίας ως CPC.

Ενώ η ετήσια έκθεση του USCIRF για το 2020 επανέλαβε μερικές από τις συνηθισμένες κριτικές της από προηγούμενα χρόνια – όπως η αντισημιτική ρητορική μίσους κυβερνητικών αξιωματούχων και η άρνηση της Άγκυρας να ανοίξει την Θεολογική Σχολή της Χάλκης και να συμμορφωθεί πλήρως με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά με τη θρησκευτική ελευθερία ή πίστη – υπήρχαν επίσης κάποιες νέες ανησυχίες.

Η φυλάκιση του Μπράνσον από την τουρκική κυβέρνηση, καθώς και άλλων Αμερικανών, ώθησε την USCIRF να συστήσει την έγκριση του νόμου περί πολιτικών διώξεων του 2019 για πολίτες και το διπλωματικό προσωπικό (S.1075), ο οποίος υποστηρίζει την «απελευθέρωση πολιτών των Ηνωμένων Πολιτειών και τοπικά απασχολούμενο διπλωματικό προσωπικό που κρατήθηκε παράνομα στην Τουρκία» και καλεί τον πρόεδρο των ΗΠΑ να επιβάλει κυρώσεις σε ανώτερους Τούρκους αξιωματούχους.

Το USCIRF τόνισε ότι η Άγκυρα στοχοποιεί ορισμένα από τα κρατούμενα άτομα «σχετικά με τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις», μια παραβίαση που απαιτεί «την επιβολή κυρώσεων σε υπεύθυνους Τούρκους αξιωματούχους».

Στην ετήσια έκθεση, η επιτροπή τόνισε επίσης την ανάγκη για το διπλωματικό προσωπικό των ΗΠΑ να παρακολουθεί τις προσπάθειες των θρησκευτικών μειονοτικών κοινοτήτων για «άνοιγμα, ανάκτηση, ανακαίνιση και προστασία χώρων λατρείας και άλλων θρησκευτικών τόπων πνευματικής, πολιτιστικής ή ιστορικής σημασίας», ενώ συνεργάζεται επίσης με την τουρκική κυβέρνηση για «διασφάλιση της προστασίας τέτοιων τόπων».

Η προσπάθεια της USCIRF να αυξήσει τη διεθνή ευαισθητοποίηση σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι θρησκευτικές μειονότητες της Τουρκίας στην αποκατάσταση, τον έλεγχο και τη διατήρηση της πρόσβασης στις αίθουσες λατρείας τους είναι υψίστης σημασίας. Το 2015, η αποκατεστημένη εκκλησία Surp Giragos του Ντιγιαρμπακίρ, η μεγαλύτερη Αρμενική Αποστολική Εκκλησία στη Μέση Ανατολή, καταστράφηκε και βεβηλώθηκε κατά τη διάρκεια συγκρούσεων μεταξύ των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας και των μαχητών του παράνομου Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK), οι οποίες στη συνέχεια οδήγησαν στην δήμευση των περιουσιακών στοιχείων της εκκλησίας από την τουρκική κυβέρνηση.

Το USCIRF υπογράμμισε την προβληματική συμπεριφορά της Άγκυρας όχι μόνο στο κεφάλαιο περί Τουρκίας αλλά και στην επισκόπηση της Συρίας.

Η επιτροπή ζήτησε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ να «ασκήσει σημαντική πίεση στην Τουρκία για να δώσει ένα χρονοδιάγραμμα για την αποχώρησή της από τη Συρία», διασφαλίζοντας παράλληλα ότι ούτε ο στρατός ούτε οι Σύριοι μισθοφόροι της «επεκτείνουν την περιοχή ελέγχου τους στη βορειοανατολική Συρία». Το USCIRF ζήτησε επίσης από την αμερικανική κυβέρνηση να αποτρέψει την Άγκυρα από τη διεξαγωγή «θρησκευτικής και εθνοτικής εκκαθάρισης» σε αυτήν την περιοχή ή «άλλη κατάχρηση των δικαιωμάτων ευάλωτων θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων εκεί».

Η κριτική της USCIRF για τη συμπεριφορά της Τουρκίας κατά το τελευταίο έτος δεν περιορίστηκε στην ετήσια έκθεση 2020.

Τον Μάρτιο του 2019, η USCIRF καταδίκασε τις απειλές του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης από μουσείο σε τζαμί πριν από τις δημοτικές εκλογές της χώρας. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η USCIRF καταδίκασε την τουρκική κυβέρνηση για την πρόσφατη παρέμβασή της στις εσωτερικές υποθέσεις της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας, επιβάλλοντας αυστηρούς περιορισμούς στην επιλεξιμότητα ατόμων που μπορούν να ψηφίσουν στην εκλογή για την επερχόμενη ψηφοφορία για νέο πατριάρχη. Τον Απρίλιο του 2020, η USCIRF αναγνώρισε την Τουρκία στο ενημερωμένο ενημερωτικό δελτίο περί νομοθεσίας σχετικά με τη βλασφημία ως μια από τις 84 χώρες που διατηρούν νόμους περί βλασφημίας, προτρέποντας την Άγκυρα να καταργήσει αυτούς τους νόμους που παραβιάζουν την ελευθερία της θρησκείας και της έκφρασης και να απελευθερώσουν όλους αυτούς που κρατούνται ή καταδικάζονται για βλασφημία.

Η ιδιαίτερη ανησυχία που έχει η USCIRF για τη συμπεριφορά της Τουρκίας είναι επίσης προφανής στο γεγονός ότι τον περασμένο Ιούνιο, η USCIRF επέλεξε να πραγματοποιήσει την πρώτη ακρόαση του Κογκρέσου σε δέκα χρόνια με θέμα «Θρησκευτική ελευθερία στην Τουρκία», που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον Andrew Brunson. Στις εναρκτήριες παρατηρήσεις της, η τότε Επίτροπος της USCIRF, Κριστίνα Αρριάγκα, προειδοποίησε για την «πτωτική πορεία της Τουρκίας σχετικά με την ελευθερία της θρησκείας ή της πίστης».

Τα θέματα που επέλεξε η USCIRF στην έκθεσή της για το 2020 και οι προσπάθειες της επιτροπής κατά το τελευταίο έτος αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια τα βασικά εμπόδια στην ελευθερία θρησκείας ή πεποιθήσεων στην Τουρκία.

Η σύσταση της επιτροπής για την αμερικανική κυβέρνηση να συμπεριλάβει την Τουρκία στον «Ειδικό κατάλογο παρακολούθησης» του Υπουργείου Εξωτερικών αποτελεί σημαντική υπενθύμιση για την Άγκυρα να αντιμετωπίσει τις μακροχρόνιες αδυναμίες της στον τομέα των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και των θρησκευτικών ελευθεριών. Ωστόσο, είναι επίσης σημαντικό για το USCIRF να συμπεριλάβει στην έκθεση του επόμενου έτους ένα βασικό παράπονο που δεν μπόρεσε να συμπεριλάβει στην έκθεση 2020, δηλαδή την άρνηση της Τουρκίας να παρέχει πλήρες νομικό καθεστώς σε θρησκευτικές κοινότητες, η οποία επηρεάζει δυσανάλογα τις μειονοτικές θρησκείες. Προς το παρόν, αξιωματούχοι των ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν αυτήν την παράλειψη συνεχίζοντας να εγείρουν αυτό το βασικό παράπονο στις αλληλεπιδράσεις τους με τους Τούρκους ομολόγους τους.

Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του SLpress.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του SLpress.gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των 2-3 πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο SLpress.gr. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.

Ακολουθήστε το SLpress.gr στο Google News και μείνετε ενημερωμένοι