Πλανήτης σαν τη Γη σε τροχιά γύρω από το κοντινότερο σε μας αστέρι

Οι αστρονόμοι επιβεβαίωσαν την ύπαρξη του πλησιέστερου πλανήτη έξω από το Ηλιακό Σύστημα, ενός βραχώδους πλανήτη με τροχιά που ενδεχομένως είναι κατάλληλη για ζωή.

Τα ευρήματα που τεκμαίρονται αναιρούν προηγούμενες αναφορές που μπορεί να ήταν λάθος.

Ο πλανήτης Proxima Centauri b (το b δείχνει ότι είναι ο δεύτερος σε απόσταση τροχιάς από το αστέρι, το οποίο είναι το Α του Κενταύρου – Alpha Centauris) είναι όσο πιο κοντά μπορεί να είναι ένας εξωπλανήτης, σε τροχιά γύρω από το κοντινότερο αστέρι στον Ήλιο. Κατά συνέπεια, η ανακοίνωσή της ύπαρξης του το 2016 δημιούργησε μεγάλο ενθουσιασμό, ενισχυμένο επειδή η μάζα και η μέση θερμοκρασία του είναι πιθανώς παρόμοια με της Γης. Ο Proxima c, ένας μεγαλύτερος πλανήτης σε ψυχρότερη και πιο μακρινή τροχιά, προτάθηκε πιο πειστικά στις αρχές του έτους.

Ωστόσο, ο Proxima b εντοπίστηκε χρησιμοποιώντας το “Doppler wobble”, το βαρυτικό πεδίο του που αντανακλάται στο γονικό του αστέρι. Η αστρική δραστηριότητα μπορεί να δημιουργήσει ψευδώς θετικά στοιχεία με αυτήν τη μέθοδο. Με το Proxima Centauri να είναι ένα ιδιαίτερα ασταθές αστέρι, ορισμένοι αστρονόμοι ήθελαν περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία προτού να είναι σίγουροι ότι ο νέος μας γείτονας δεν ήταν ψευδαίσθηση. Μια συνεργασία 91 Ευρωπαίων επιστημόνων έχει πλέον προβλέψει ότι, σηματοδοτώντας την πρώτη πλανητική επιβεβαίωση του νέου οργάνου ESPRESSO (ESA).

Η ESA ονόμασε τη νέα της συσκευή για την εύρεση πλανητών Echelle SPectrograph for Rocky Exoplanets και Stable Spectroscopic Observations (Κλιμακωτός Σπεκτρογράφος για Βραχώδεις Εξωπλανήτες και Σταθερών Φασματοσκοπικών Παρατηρήσεων) ή ESPRESSO.

Το ESPRESSO επεξεργάζεται το φως που συλλέγεται από το πολύ μεγάλο τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου για να προσφέρει πρωτοφανή ακρίβεια στη μέτρηση των θέσεων των αστεριών, με στόχο τη διάκριση των κινήσεων που προκαλούνται σε έναν πλανήτη από αστρικές εκρήξεις. Η επιβεβαίωση του Proxima b και η αναζήτηση άλλων πλανητών που μπορεί να υπάρχουν στο σύστημα ήταν κορυφαία προτεραιότητα.

Παρόλο που υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις σφάλματος στις μετρήσεις που λαμβάνονται με το ESPRESSO, οι καλύτερες εκτιμήσεις ταιριάζουν με την καμπύλη σχεδόν τέλεια, δίνοντας έτσι μια πολύ πιο αξιόπιστη επιβεβαίωση.

Οι προσπάθειες έχουν αποφέρει καρπούς που πρόκειται να δημοσιευτούν σύντομα δημοσίευση στο έντυπο Astronomy and Astrophysics (προδημοσίευση διαθέσιμη στο ArXiv.org), το οποίο όχι μόνο αποδεικνύει την ύπαρξη του Proxima b αλλά συμπληρώνει λεπτομερέστερα τα χαρακτηριστικά του.

Το Proxima Centauri εκπέμπει ένα εξακοσιοστό του φωτός του Ήλιου. Με τροχιά που διαρκεί πάνω από 11 γήινες ημέρες, ο Proxima b είναι πολύ πιο κοντά στην πηγή φωτός του από ότι ο Ερμής στον Ήλιο, αλλά η θερμοκρασία του πρέπει να είναι παρόμοια με τη Γη. Το εμπόδιο για τη ζωή είναι ο κίνδυνος αυτές οι εκλάμψεις από το αστέρι να έχουν απομακρύνει οποιαδήποτε ατμόσφαιρα.

Ο Proxima b έχει τουλάχιστον 1,29 φορές τη μάζα της Γης, αλλά χωρίς να γνωρίζουμε τον προσανατολισμό της τροχιάς του ως προς τη Γη δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να είναι πολύ βαρύτερος.

Η περίοδος παρατήρησης του ESPRESSO ήταν ανεπαρκής για να επιβεβαιώσει ή να αντικρούσει τον προτεινόμενο εξωτερικό πλανήτη Proxima c. Ωστόσο, η ομάδα βρήκε ένα πιθανό σήμα που θα μπορούσε να προέρχεται από έναν τρίτο πλανήτη με τροχιά μόλις 5 ημερών και μάζα παρόμοια με τον Άρη. Εάν υπάρχει, αυτός ο κόσμος θα ήταν πολύ θερμός για ζωή, αλλά προκαλεί επίσης ενθουσιασμό. Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα ένας πλανήτης σε μια τόσο κοντινή τροχιά να περάσει μπροστά από το Proxima Centauri, το οποίο θα αύξανε σημαντικά τις ευκαιρίες μας να το μελετήσουμε.