Η συμφωνία της Σερβίας με το Κόσοβο, οι αστερίσκοι και ο ρόλος της ΕΕ (upd)

Ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι, μετά από μία μακρά συνάντηση στην πόλη Οχρίδα της Βόρειας Μακεδονίας, η οποία διήρκησε σχεδόν 12 ώρες, κατέληξαν σε συμφωνία για τον τρόπο υλοποίησης της πρότασης της ΕΕ αναφορικά με την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας.

«Μπορώ να ανακοινώσω ότι το Κόσοβο και η Σερβία συμφώνησαν για τον τρόπο υλοποίησης της (ευρωπαϊκής) πρότασης, στην πορεία εξομάλυνσης των μεταξύ τους σχέσεων. Τα δύο μέρη έχουν δεσμευτεί πλήρως να τηρήσουν όλα τα άρθρα της συμφωνίας και να εφαρμόσουν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις τους με καλό σκοπό και καλή τη πίστει» δήλωσε ο εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, Ζοζέπ Μπορέλ, ο οποίος συμμετείχε στη συνάντηση.

Ο πρόεδρος της Σερβίας δήλωσε ότι στη συνάντηση στην Οχρίδα υπήρξε συμφωνία για σημαντικά σημεία του οδικού χάρτη για την υλοποίηση του ευρωπαϊκής πρότασης.
«Για εμάς είναι σημαντικό ότι τέθηκε στις προτεραιότητες η σύσταση της Ένωσης Σερβικών Δήμων (στο Κόσοβο). Μας περιμένει δουλειά τους επόμενους μήνες. Αν θέλουμε να παραμείνουμε σε ευρωπαϊκή πορεία, θα πρέπει να ακολουθήσουμε το σχέδιο για την εφαρμογή της πρότασης» σημείωσε ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς.

Η ΕΕ σε ρόλο επόπτη

Πρόσθεσε ότι από το επόμενο διάστημα θα ξεκινήσει η εφαρμογή της συμφωνίας και η ΕΕ θα αξιολογεί συνεχώς την πορεία υλοποίησης της και θα επιβάλλει κυρώσεις σε κάθε πλευρά που καθυστερεί, υπό την μορφή αναστολής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Ο πρόεδρος της Σερβίας εξέφρασε την ελπίδα ότι «η Πρίστινα θα προχωρήσει αμέσως με τη σύσταση της Ένωσης Σερβικών Δήμων και πρόσθεσε πως εάν συμβεί αυτό, οι Σέρβοι του Κοσόβου θα επιστρέψουν στα θεσμικά όργανα του Κοσόβου», από τα οποία αποχώρησαν τους περασμένους μήνες.

Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι εξέφρασε ικανοποίηση για την επίτευξη της συμφωνίας, κατηγόρησε ωστόσο τον πρόεδρο της Σερβίας για «άρνηση υπογραφής της συμφωνίας και τώρα», όπως είπε, «εναπόκειται στην ΕΕ να βρει έναν μηχανισμό για να καταστεί η συμφωνία νομικά δεσμευτική». Ουσιαστικά άφησε να εννοηθεί ότι η Σερβία θέτει αστερίσκους για την εφαρμογή της συμφωνίας, σε συνάρτηση με την πορεία της προς την ΕΕ.

Τα συγχαρητήρια του προς τους ηγέτες της Σερβίας και του Κοσόβου για την επίτευξη της συμφωνίας εξέφρασε ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στα Δυτικά Βαλκάνια, Γκάμπριελ Εσκομπάρ. Την ικανοποίησή του για την επίτευξη της συμφωνίας εξέφρασε και ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι, η χώρα του οποίου φιλοξένησε τη χθεσινή συνάντηση.

Διευκρινίσεις Βούτσιτς

Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε σήμερα ότι αρνήθηκε να υπογράψει, χθες στην Οχρίδα, κάποια συμφωνία για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο για λόγους αρχής: «Η Σερβία είναι νομικά ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος, το Κόσοβο για μένα δεν έχει υπόσταση ανεξάρτητου κράτους και δεν θέλω να συνάψω διεθνείς συμφωνίες με τη Δημοκρατία του Κοσόβου» ανέφερε ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε σήμερα στο Βελιγράδι. Συμπλήρωσε ωστόσο ότι η Σερβία αποδέχεται το ευρωπαϊκό σχέδιο για την εξομάλυνση των σχέσεων με την Πρίστινα και θα εργαστεί για την υλοποίηση του.

Ο Βούτσιτς αναφέρθηκε εκτενώς στην εφαρμοστική διάταξη του ευρωπαϊκού σχεδίου που συμφωνήθηκε μετά από 13 ώρες διαπραγματεύσεων στην Οχρίδα με τον πρωθυπουργό του Κοσόβου ‘Αμπιν Κούρτι και τον Ύπατο εκπρόσωπο Εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ. Στην διάταξη αυτή πέρα από την δέσμευση ότι οι δύο πλευρές θα εφαρμόσουν στο ακέραιο την ευρωπαϊκή πρόταση γίνεται πλέον συγκεκριμένη αναφορά και στην εφαρμογή προηγούμενων συμφωνιών και ιδιαίτερα εκείνης του 2013 για την σύσταση της Ένωσης Σερβικών Δήμων. Ο Βούτσιτς ανέφερε ότι «η συμπληρωματική διάταξη δεσμεύει την Πρίστινα να εφαρμόσει άμεσα την συμφωνία του 2013». Επιπλέον, ορίζεται το χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση του σχεδίου εξομάλυνσης των σχέσεων Βελιγραδίου-Πρίστινας όπου αναφέρεται ότι σε 30 ημέρες θα συσταθεί επιτροπή ελέγχου και παρακολούθησης υπό την προεδρία της ΕΕ.

Επίσης αναφέρεται ότι σε 150 ημέρες θα διοργανωθεί μία διάσκεψη δωρητών για την Σερβία και το Κόσοβο αλλά επισημαίνεται ότι τα ποσά που θα συγκεντρωθούν θα είναι διαθέσιμα αφού πρώτα το Βελιγράδι και η Πρίστινα ολοκληρώσουν την εφαρμογή του ευρωπαϊκού σχεδίου για την εξομάλυνση των σχέσεων τους. Ιδιαίτερης σημασίας στοιχείο αποτελεί και η αναφορά στην ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας και του Κοσόβου όπου λέγεται ότι θα αξιολογείται ξεχωριστά η κάθε πλευρά και αν διαπιστώνεται καθυστέρηση στην εφαρμογή του σχεδίου θα αναστέλλεται η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η πρόταση της ΕΕ (και των ΗΠΑ) για την εξομάλυνση των σχέσεων Βελιγραδίου- Πρίστινας, η οποία αποτελείται από 11 άρθρα, είχε παρουσιαστεί επίσημα στις 27 Φεβρουαρίου, στις Βρυξέλλες και επί της αρχής είχε γίνει αποδεκτή από τα δύο μέρη.

We have a deal

Kosovo and Serbia have agreed on the Implementation Annex of the Agreement on the path to normalisation of relations

The parties have fully committed to honour all articles of the agreement and implement their respective obligations expediently and in good faith. pic.twitter.com/p3CUBdcd8A

— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) March 18, 2023