Ποντάρει τα ρέστα του στην αυτοδυναμία ο Κυριάκος

Το δυστύχημα των Τεμπών και το σοκ που προκάλεσε στην ελληνική κοινωνία έχει αφήσει το αποτύπωμά του στο πολιτικό σκηνικό: επηρέασε τις ισορροπίες μεταξύ των κομμάτων και διαφοροποίησε τα δεδομένα του πολιτικού παιχνιδιού. Αυτό που μέχρι πριν από δύο μήνες φάνταζε εξαιρετικά απίθανο έως αδύνατο, δηλαδή μία πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές με αντίστοιχη ήττα της ΝΔ, τώρα δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Η διαφορά μεταξύ των δύο κομμάτων κινείται στα όρια του στατιστικού λάθους. Κυρίως όμως οι ποιοτικές μετρήσεις δείχνουν αδυναμία της ΝΔ να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, αν και ο ΣΥΡΙΖΑ μικρά κέρδη καταγράφει. Η τάση όμως είναι αρνητική για τη ΝΔ και στην πραγματικότητα, όσο και αν το καμουφλάριζαν οι δημοσκοπήσεις, ήταν αρνητική λόγω της ακρίβειας, πρωτίστως και των υποκλοπών δευτερευόντως και πριν τα Τέμπη.

Ένα ακόμη στοιχείο είναι ότι πλέον ποσοστό γύρω στο 15-20% του εκλογικού σώματος κινείται στην γκρίζα ζώνη των αναποφάσιστων. Παρότι ενισχύονται τα μικρότερα κόμματα και προς τα δεξιά και προς τα αριστερά, τα δεδομένα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το παιχνίδι της κάλπης είναι ανοικτό και πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς θα κινηθούν μέχρι τις εκλογές ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ.

Βέβαια και τα δύο κόμματα κάνουν ό,τι μπορούν για να βοηθήσουν τον αντίπαλο! Η μεν ΝΔ ανεβάζει την βίλα Ραγκούση στην Πάρο, όταν στην γωνία την περιμένουν για την βίλα Μητσοτάκη στην Τήνο. Η ΝΔ δεν μπορεί να διαχειριστεί την ιδιωτικοποίηση του νερού –”ως εδώ”, λένε ευρύτερες μάζες πολιτών– ο δε ΣΥΡΙΖΑ, που δεν εισπράττει από την φθορά της κυβέρνησης, πατάει τα κορδόνια του με το μεταναστευτικό, κάνοντας εκείνους που αναζητούν διέξοδο να το ξανασκεφθούν.

Η απάντηση στο “αυτοδυναμία ή χάος”

Η ΝΔ είναι εγκλωβισμένη στο σύνθημα “αυτοδυναμία ή χάος”. Ήταν μία καλή προοπτική με βάση τα δεδομένα πριν τα Τέμπη, όταν η ΝΔ έδειχνε με βεβαιότητα ότι θα είναι πρώτο κόμμα και με ευκρινή διαφορά, η διεκδίκηση της αυτοδυναμίας. Τώρα η αυτοδυναμία έχει εκλείψει ως προοπτική και η ΝΔ δεν διαθέτει συμμαχίες, ούτε προς τα δεξιά (Ελληνική Λύση), ούτε προς τα αριστερά με το ΠΑΣΟΚ, λόγω της παρακολούθησης του Ανδρουλάκη). Δεν είναι ορατό, λοιπόν, πως μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας, την οποία άλλωστε η ίδια απαξιώνει.

Εάν ισχύει το “αυτοδυναμία ή χάος” που θέτει ο Μητσοτάκης, πιθανότερο είναι το χάος. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει τέτοιο πρόβλημα, επειδή από το 2021 είχε θέσει ως στόχο τις κυβερνήσεις συνεργασίας. Δεν φαίνεται, λοιπόν, ανακόλουθος και επιπλέον διαθέτει πιθανούς συμμάχους –υπό πολλές βέβαια προϋποθέσεις– και στα δεξιά του (ΠΑΣΟΚ) και στα αριστερά του (Μέρα25). Στο χάος που προκύπτει από το δίλημμα Μητσοτάκη, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αντιτάξει την δική του λύση για κυβέρνηση συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων για να αποφευχθεί το χάος.

Αν και η κυβερνητική προπαγάνδα εμφανίζει ως μόνη θετική λύση την αυτοδύναμη κυβέρνηση και απαξιώνει τις κυβερνήσεις συνεργασίας, η ρητορική της δεν αντέχει σε έλεγχο. Την χώρα οδήγησαν στην χρεοκοπία οι αυτοδύναμες, ισχυρές κυβερνήσεις και την έβγαλαν από τα μνημόνια διαδοχικές κυβερνήσεις συνεργασίας, πρώτα Σαμαρά-Βενιζέλου και μετά Τσίπρα-Καμμένου. Με εξαίρεση το θέμα της Συμφωνίας των Πρεσπών και τα δύο σχήματα κυβέρνησαν απρόσκοπτα και εκ του αποτελέσματος πέτυχαν στόχους, έστω και αν αυτοί καθορίζονταν από την επιτροπεία της Τρόικας. Ίσως μία αυτοδύναμη κυβέρνηση να μην το πετύχαινε, όπως συνέβη και με την κυβέρνηση πρώτη μνημονιακή κυβέρνηση Παπανδρέου.

Ο ρόλος του ΠΑΣΟΚ

Η συγκυρία αναδεικνύει την δυνατότητα του ΠΑΣΟΚ να παίξει καθοριστικό ρόλο στον σχηματισμό κυβέρνησης και να ενισχύσει και σταθεροποιήσει την θέση του ως τρίτος και δη ρυθμιστικός πόλος του συστήματος. Ακόμη και το “ούτε Τσίπρας ούτε Μητσοτάκης” που είπε ο Ανδρουλάκης και ακούστηκε παράταιρο για τα ελληνικά δεδομένα έχει αρχίσει να κερδίζει έδαφος, ενταγμένο σε μία ευρύτερη οπτική για την αποφυγή κυβερνητικής αστάθειας.

Με τον ΣΥΡΙΖΑ τα πράγματα είναι σχετικά απλά όσο και δύσκολα. Εάν το εκλογικό αποτέλεσμα του δώσει την μπάλα, ο Τσίπρας θα αποφασίσει εάν θα συμφωνήσει για τρίτο πρωθυπουργό. Με τη ΝΔ είναι πιο περίπλοκα, γιατί εκτός του Μητσοτάκη υπάρχουν και άλλοι παράγοντες εντός και εκτός κόμματος που θα παίξουν ρόλο. Δεν αποκλείεται καθόλου, ανάλογα με τα ποσοστά, να του ζητήσουν να παραμερίσει για να βρεθεί κυβερνητική λύση με το ΠΑΣΟΚ με άλλον πρωθυπουργό. Ήταν άλλωστε ένα σενάριο που, σύμφωνα με τις πληροφορίες εκείνης της εποχής είχε συζητηθεί μεταξύ Μητσοτάκη-Δενδια, προκειμένου να μείνει στην σιωπή του ο υπουργός Εξωτερικών μετά την αποκάλυψη της παρακολούθησής του.

Οικονομία και περιοδείες

Ένα στοιχείο που προκύπτει από τις ποιοτικές μετρήσεις είναι ότι οι πολίτες δίνουν μεγαλύτερη σημασία στα πραγματικά τους προβλήματα (ενέργεια, ακρίβεια, μισθοί, προοπτικές της οικονομίας). Αντίθετα, τα κόμματα και τα ΜΜΕ επιμένουν σε μία ατζέντα εντυπωσιασμού, που περιλαμβάνει προς το παρόν με αμοιβαίες καταγγελίες για παραβιάσεις του politically correct και της πολιτικής ηθικής.

Κάπως έτσι ήδη ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ μπαίνουν στον αστερισμό της οικονομίας. Ο μεν Τσίπρας προβάλλει το τετράπτυχο “αύξηση μισθών, μείωση τιμών, ρύθμιση χρεών, ισχυρό και αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος” και την Τρίτη θα παρουσιάσει το επικαιροποιημένο πρόγραμμά του για το πρόβλημα της στέγης. Ο δε Μητσοτάκης με πρόγραμμα διαδοχικών συναντήσεων ανεβάζει την οικονομία στην ατζέντα του, επισείοντας τον κίνδυνο της εκ νέου φορολόγησης από τον ΣΥΡΙΖΑ. με τη βοήθεια και του Γιάννη Δραγασάκη. Στόχος της ΝΔ είναι να κρατήσει την μεσαία τάξη, αφού τα κατώτερα στρώματα –όπως λένε και επιτελείς της– τα έχει χάσει.

Ένα ακόμη θέμα πάντως για τη ΝΔ είναι η μειωμένη προσέλευση του κόσμου στις επισκέψεις και εκδηλώσεις του Μητσοτάκη. Ακόμη και στην Λαμία μάζεψε καμιά 300σαριά άτομα. Αντίθετα δεν φαίνεται να έχει τέτοιο πρόβλημα ο Αλέξης Τσίπρας, όσο και αν δεν φθάνει τις παλαιότερες εποχές δόξας. Το αν αυτό οφείλεται στην διαφορά των δύο αρχηγών ή προκύπτει μία βαθύτερη τάση που δεν πιάνουν οι δημοσκοπήσεις μένει να φανεί.