Έχει και ο Γλαύκος τα αγκάθια του

Tα πρόσφατα αποτελέσματα, της γεώτρησης της ExxonMobil, στον στόχο «Γλαυκός» του οικοπέδου 10 της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι αν μη τι άλλο ενθαρρυντικά. Ενθαρρυντικά, διότι με τα ανακοινωθέντα στοιχεία αρχίζει επιτέλους να διαμορφώνεται μια εικόνα σχετικά με τον ενεργειακό πλούτο της Κύπρου. Οι εκτιμήσεις για την ποσότητα φυσικού αερίου στον Γλαύκο κυμαίνονται από 5-8 κυβικά πόδια (tfc), με την μικρότερη να είναι και η πιο πιθανή. Συνδυαστικά με τα περίπου 4 κυβικά πόδια της Αφροδίτης μπορούμε να μιλήσουμε με σχετική βεβαιότητα για επιβεβαιωμένα κοιτάσματα της τάξεως των 9 με 12 κυβικών ποδιών. Ενδεικτικά, το υπεργιγάντιο αιγυπτιακό κοίτασμα «Ζορ» περιέχει περίπου 30 tfc.

Ακόμη, στα θετικά συγκαταλέγεται το γεγονός ότι η Exxon αποκτάει σταδιακά μια πιο εμπεριστατωμένη εικόνα, των γεωλογικών χαρακτηριστικών της Κυπριακής ΑΟΖ. Το παραπάνω όχι μόνο κρατάει ζωντανό το ενδιαφέρον, άρα και την παρουσία της, αλλά έχει τη δυναμική να μειώσει μελλοντικά τους χρόνους αξιοποίησης ενός νέου κοιτάσματος. Αξίζει να σημειωθεί, ότι με τα υπάρχοντα δεδομένα και τις απαιτούμενες διαδικασίες, πχ επιβεβαιωτική γεώτρηση, θα χρειαστούν 6-8 χρόνια μέχρι την οικονομική εκμετάλλευση του Γλαύκου.

Αντίθετα στην περίπτωση του «Ζορ», η παραγωγή ξεκίνησε μόλις 4 χρόνια μετά την ανακάλυψη. Πολύ απλά, διότι οι εταιρίες δραστηριοποιούνταν για δεκαετίες στην αιγυπτιακή ΑΟΖ. Συνεπώς διέθεταν και την απαιτούμενη τεχνική εικόνα αλλά και το εμπορικό-οικονομικό πλαίσιο, τις υποδομές. Μένοντας στα τεχνοοικονομικά ζητήματα, είναι εξ ίσου σημαντικό το πώς θα αξιοποιηθεί εμπορικά το εν λόγω κοίτασμα.

Η βέλτιστη λύση, οικονομικά και από πλευράς γεωπολιτικού ρίσκου, είναι η κατασκευή εξαγωγικού τερματικού LNG (υγροποίησης) στο Βασιλικό. Προς το παρόν οι ποσότητες αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ, δεν επαρκούν για να καλύψουν το οικονομικό μέγεθος της κατασκευής ενός νέου τερματικού, το οποίο κυμαίνεται στα 10 δισ. ευρώ. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαία η συμμετοχή ισραηλινού αερίου.

Δεν είναι απλή υπόθεση

Όμως, το παραπάνω κάθε άλλο παρά απλή υπόθεσή είναι. Οποιαδήποτε απόφαση λαμβάνεται από τους Ισραηλινούς έχει ως πρωταρχικό μέλημα την ασφάλεια: Ενεργειακή (εφοδιασμού), οικονομική, στρατιωτική και ούτω καθεξής. Στην περίπτωση του φυσικού αερίου οι Ισραηλινοί, προς το παρόν, διαθέτουν μόλις το 40% των κοιτασμάτων τους προς εξαγωγή, με το υπόλοιπο 60% να δεσμεύεται για εσωτερική χρήση.

Επιπλέον, εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις αναφορικά με το να κατευθύνουν ολόκληρη την διαθέσιμη προς εξαγωγή ποσότητα φυσικού αερίου, προς έναν και μόνον προορισμό. Από την άλλη, η πρόσφατη κινητικότητα στην Ισραηλινή ΑΟΖ, όπου συμμετέχει δυναμικά και η ελληνική Energean, είναι ενθαρρυντική. Περισσότερο φυσικό αέριο, σημαίνει περισσότερα περιθώρια εξαγωγικών προοπτικών για τους Ισραηλινούς.

Επιπλέον, οι ανακαλύψεις στο «Γλαύκο» θέτουν την Τουρκία, αλλά και την Γαλλία και την Ιταλία, προ των ευθυνών τους. Την πρώτη, όσον αναφορά τις μεγαλόστομες απειλές και διεκδικήσεις, και τις δεύτερες, σχετικά με το κατά πόσον θέλουν και μπορούν να αντιταχθούν ενεργά στις τουρκικές προκλήσεις. Ακόμη, είναι κρίσιμο για τον ελληνισμό, το πως θα συνδεθούν οι ανακαλύψεις στην κυπριακή ΑΟΖ, με μια πρόταση λύσης του κυπριακού.

Ας μην ξεχνάμε τις αμερικανικές θέσεις περί ισομερούς καταμερισμού των δυνητικών εσόδων, μεταξύ των δυο κοινοτήτων. Οποιαδήποτε άμεση εμπλοκή του φυσικού αερίου σε μια διαδικασία διαπραγματεύσεων για τη λύση του Κυπριακού, θα ήταν καταστροφική. Η μονή αποδεκτή θέση δεν μπορεί να είναι άλλη, από την υπόσχεση ένταξης των εσόδων από το φυσικό αέριο στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, αν και όποτε οδηγηθούμε σε μια κοινά αποδεκτή και δίκαια λύση.

Πρώτης τάξεως ευκαιρία

Τέλος, οι θετικές εξελίξεις μας φέρνουν ενώπιον μια πρώτης τάξεως ευκαιρίας. Μιας ευκαιρίας, για την εκπόνηση μιας κοινής ενεργειακής στρατηγικής για τον ελληνισμό. Η δημιουργία ενός κοινού στρατηγικού φορέα Ελλάδας-Κύπρου, αποτελεί μονόδρομο. Σ’ αυτόν τον φορέα θα μπορούσαν να συμμετέχουν μια σειρά θεσμών και προσωπικοτήτων από διάφορους χώρους. Ενδεικτικά: Ακαδημαϊκά ιδρύματα, πετρελαϊκές εταιρίες, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, εκπρόσωποι της βιομηχανίας.

Κύριος σκοπός του θα μπορούσε να είναι, ο καθορισμός και η αποκρυστάλλωση των στρατηγικών στόχων του ελληνισμού, αναφορικά με την βέλτιστη αξιοποίηση των δυνητικών ενεργειακών πόρων, σε κάθε επίπεδο: οικονομικό, υποδομές, γεωπολιτικό, δημογραφικό κτλ. Επίσης, ο εν λόγω φορέας θα μπορούσε βραχυπρόθεσμα να συμπεριλάβει και το Ισραήλ, στο πλαίσιο ενός κοινού περιφερειακού στρατηγικού σχεδιασμού.