Τι μας ζητούν οι Γερμανοί – Τρεις συναντήσεις, καμία αντίκρουση…

Ο συσχετισμός δυνάμεων στην ΕΕ, προφανώς, δεν προσφέρει στην ελληνική πολιτειακή και πολιτική ηγεσία μεγάλες ευκαιρίες διαπραγματευτικής ευελιξίας έναντι της Γερμανίας, αλλά δεν είναι δυνατόν να μη δίνει καν τις κατάλληλες απαντήσεις στα ζητήματα που θέτει –έστω και διακριτικά– ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς και οι Γερμανοί.  Η ηγεσία του Βερολίνου, επί ένα χρόνο περίπου, ακολουθεί μια πολύ έξυπνη τακτική. Αντί των δημόσιων απειλών της εποχής των μνημονίων, οι οποίες εξόργιζαν την ελληνική κοινή γνώμη και ικανοποιούσαν το λαϊκίστικο τμήμα της αντίστοιχης γερμανικής, ο Όλαφ Σολτς και οι συνεργάτες του αξιώνουν με διπλωματική κοσμιότητα την αλλαγή της πολιτικής της Αθήνας στο Μεταναστευτικό.

Η μεγαλύτερη έμφαση αποδίδεται στην επιστροφή άνω των 40.000 προσφύγων και αιτούντων ασύλου (που προηγουμένως έχουν λάβει νόμιμα έγγραφα στην Ελλάδα) και στην αποδοχή αυστηρών διατάξεων του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου και σχετικών Κανονισμών της ΕΕ. Το Βερολίνο ζητεί, επίσης, ενσωμάτωση των “προς επιστροφή” και “ασυλούχων” στην ελληνική κοινωνία και επίδειξη κοινοτικής αλληλεγγύης, ώστε να μην επιβαρύνεται ο γερμανικός προϋπολογισμός.

Ως τώρα τουλάχιστον, ούτε ο καγκελάριος ούτε ο διπλωματικός του σύμβουλος (πρώην πρεσβευτής στην Αθήνα) Γενς Πλέτνερ θέτουν το Μεταναστευτικό ως προϋπόθεση της θετικής στάσης τους σε άλλα ζητήματα διμερούς ή περιφερειακού ενδιαφέροντος. Στέλνουν, ωστόσο, το σαφές μήνυμα ότι όλα προσμετρώνται σαν πακέτο κατά τη διαμόρφωση της γερμανικής πολιτικής για την Ανατολική Μεσόγειο.

Η (αφανής) πίεση είναι τόσο ισχυρή, ώστε –κατά τις συναντήσεις τους με τον Όλαφ Σολτς– τα τρία κορυφαία πρόσωπα της Ελληνικής Δημοκρατίας απέφυγαν να αντιπαρατεθούν λεκτικά, απορρίπτοντας τις απαιτήσεις του. Κατά χρονολογική σειρά, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης –πέρυσι το Μάιο και τον Οκτώβριο– φέρεται να οχυρώθηκε πίσω από την ανάγκη οριστικοποίησης της κοινής πολιτικής της ΕΕ, διατυπώνοντας –ήπια και λακωνικά– ορισμένα ελληνικά αιτήματα, χωρίς να λάβει απάντηση.

Επιμένουν οι Γερμανοί

Ακολούθησε, στα τέλη Ιανουαρίου φέτος, η ψυχρολουσία στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Η Πρόεδρος λέγεται ότι κοίταζε αποσβολωμένη τον Όλαφ Σολτς να μετατρέπει μια εθιμοτυπική συνάντηση σε ουσιαστική (ως προς το σκέλος του Μεταναστευτικού), χωρίς να καταφέρει να αξιοποιήσει την πείρα από τη δικαστική της καριέρα, για να απορρίψει τη νομική βάση των γερμανικών επιχειρημάτων.

Και, μόλις προ εβδομάδος, ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας άκουσε μια γενικότερη θεώρηση του Όλαφ Σολτς για τις προκλήσεις στα σύνορα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων του Μεταναστευτικού και των ευρωτουρκικών σχέσεων, χωρίς να διευκρινίσει λεπτομερώς τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ.

Ορισμένοι ξένοι διπλωμάτες προβλέπουν ότι –λόγω του αργού ρυθμού αποφάσεων της ΕΕ– η Αθήνα δεν θα αντιμετωπίσει πρόσθετες γερμανικές πιέσεις μέχρι τα τέλη του έτους. Η ελληνική πλευρά θα μπορούσε να στηριχθεί στη διαμορφούμενη συναίνεση της πλειοψηφίας των μελών της ΕΕ ως προς τον εθελοντικό χαρακτήρα και την επιβολή οροφής (10.000 ανά έτος) στις μετεγκαταστάσεις ή “επιστροφές” μεταξύ τους. Ωστόσο, άλλοι διπλωμάτες υποβαθμίζουν το συγκεκριμένο επιχείρημα, τονίζοντας πως το Βερολίνο έχει ήδη μεριμνήσει, ώστε η Κομισιόν να μην αντιταχθεί σε ειδικότερες, διμερείς ρυθμίσεις για μεγαλύτερους αριθμούς επιστροφών.

Ασφαλώς, πολλά θα εξαρτηθούν από τη μετεκλογική σταθερότητα ή αστάθεια στην Αθήνα και την Άγκυρα, η οποία διαθέτει το όπλο των μεταναστευτικών ροών. Πάντως, ο Όλαφ Σολτς, που μέχρι το περασμένο φθινόπωρο απέφευγε ακόμα και την ιδέα μίας ελληνοτουρκικής μεσολάβησης, πέτυχε να αφήσει το διπλωματικό του αποτύπωμα στο Αιγαίο. Γιατί, με επιμονή του Γενς Πλέτνερ, η άτυπη συμφωνία των διπλωματικών συμβούλων Μπούρα-Καλίν, τον Δεκέμβριο, προέβλεπε αμοιβαία βήματα αποκλιμάκωσης, πριν από τις εκλογές στην Ελλάδα και την Τουρκία. Όπως, δηλαδή, τώρα πράττει η ελληνική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, που δεν τολμά να επισκεφθεί τα ακριτικά νησιά, σε αντίθεση με τις επαναλαμβανόμενες προκλητικές δηλώσεις της Άγκυρας.