Η Γερμανία δυσκολεύει τη ζωή Ελλάδας και Κύπρου

Πολιτική απόρριψης αιτημάτων της Ελλάδας και της Κύπρου οριστικοποιεί η Γερμανία στους κρίσιμους τομείς του Μεταναστευτικού και του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, ενώ οι αποφάσεις επί αρκετών άλλων θεμάτων παραπέμπονται για μετά τις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου, ή και μετά τη συγκρότηση της νέας Κομισιόν το φθινόπωρο.

Σύμφωνα με άριστα πληροφορημένες πηγές στις Βρυξέλλες, οι γερμανικές αποφάσεις, που πρόσφατα μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και τη Λευκωσία, εξηγούν πλέον και την τακτική της Κομισιόν, που έχει προχωρήσει σε ανεπίσημη αναστολή λήψης μέτρων για μείζονα ζητήματα. Αιτία της πλήρους αδράνειας της Κομισιόν είναι η εκτίμηση πως οποιοδήποτε μέτρο, στην παρούσα φάση, θα ωφελήσει τα ακραία κόμματα, για τα οποία ούτως ή άλλως προβλέπεται μεγάλη άνοδος σε όλες τις χώρες-μέλη στις 26 Μαΐου.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι επιλογές της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ διευκρινίζονται από τον γενικό γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (και πρώην διευθυντή του γραφείου του προέδρου Ζ.Κ. Γιούνκερ) Σέλμαγιερ, ενώ ασαφής παραμένει η στάση που θα τηρήσει προεκλογικά ο υποψήφιος πρόεδρος της Κομισιόν Μ. Βέμπερ.

Κατά τις ίδιες πηγές, οι Γερμανοί αξιωματούχοι απορρίπτουν την πολιτική (που οι ίδιοι μέχρι πρότινος υποστήριζαν) για ενιαία αναθεώρηση των κανόνων του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, προκρίνοντας μόνον λίγες αποσπασματικές αλλαγές. Αλλαγές που, ασφαλώς, δεν πρόκειται να λύσουν το πρόβλημα της συσσώρευσης χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα και την Κύπρο. Η ίδια πολιτική των επιμέρους και κατά περίπτωση αλλαγών στο Σύστημα Ασύλου αποκλείει την αναθεώρηση του περίφημου Κανονισμού του Δουβλίνου, όπως ήλπιζαν ο πρωθυπουργός Τσίπρας και ο Κύπριος πρόεδρος Αναστασιάδης.

Η αυταπάτη του Έλληνα πρωθυπουργού

Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι, παρά την προσδοκία-αυταπάτη του πρωθυπουργού ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα ωφελούσε πολλαπλά την ελληνική εξωτερική πολιτική σε άλλα μέτωπα και θα διευκόλυνε σειρά χειρισμών του Μαξίμου, το Βερολίνο ουδόλως συγκινήθηκε. Αδιαφορεί, μεταξύ άλλων, για τις εντυπωσιακά αυξημένες απόπειρες παραβίασης των συνόρων της Ελλάδας και της λεγόμενης «Βόρειας Μακεδονίας» από παράνομους μετανάστες τις τελευταίες εβδομάδες.

Η κυρίαρχη εκτίμηση είναι ότι τα σύνορα είναι απολύτως σφραγισμένα και οι μετανάστες και πρόσφυγες δεν έχουν άλλη λύση από το να «αποθηκεύονται» στην Ελλάδα, ενώ η κυβέρνηση δεν μπορεί να μεταβάλει την κατάσταση. Γερμανός αξιωματούχος φέρεται, άλλωστε, ότι παραδέχθηκε πως «όλα αυτά γίνονται για πολιτικούς και πρακτικούς λόγους».

Ως προς το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, τα γερμανικά μηνύματα προς την Αθήνα και τη Λευκωσία δείχνουν ότι έχει ήδη ληφθεί απόφαση υποβάθμισης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ενώ η ελληνική κυβέρνηση προσδοκούσε αύξηση των σχετικών χρηματοδοτήσεων.

Οι δικαιολογίες του Βερολίνου

Η δικαιολογία που προβάλλεται από το Βερολίνο είναι πως για όλα ευθύνεται το Brexit, που θα μειώσει τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Είναι σαφές, όμως, πως κάτι τέτοιο ισχύει μόνον για το ύψος των συνολικά διαθέσιμων κονδυλίων της ΕΕ και όχι φυσικά για τα ποσοστά επιμέρους κατανομής τους που ενδιαφέρουν τον μεσογειακό Νότο. Τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα αν η γερμανική πλευρά επιμείνει, ταυτόχρονα, στην πρόταση για υιοθέτηση ειδικών πλειοψηφιών, αντί της αρχής της ομοφωνίας, σε οικονομικά και φορολογικά θέματα.

Παράλληλα, στον κρίσιμο τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, η Γερμανία οριστικοποιεί την υποστήριξή της προς τις προτάσεις του προέδρου της Γαλλίας Μακρόν για ενίσχυση των κοινών δράσεων της ΕΕ, με αρχή τη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (PESCO). Η καγκελάριος Μέρκελ, ακόμα και μέχρι την υπογραφή της γαλλογερμανικής Συμφωνίας του Άαχεν (22 Ιανουαρίου 2019), προτιμούσε τις αόριστες θεωρίες περί κοινής άμυνας, αντί των συγκεκριμένων προγραμμάτων της PESCO. Η στροφή της εξηγείται ως μέτρο αντίδρασης στη -δικαιολογημένη- απαίτηση του προέδρου Τραμπ να γίνει σεβαστή η ομόφωνη απόφαση του ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών δαπανών κάθε μέλους στο 2% του ΑΕΠ του.

Λαμβάνοντας υπόψη αφενός το έντονο ενδιαφέρον της Γαλλίας για στενή αμυντική συνεργασία με την Ελλάδα, αφετέρου τη διαρκή παρουσία ισχυρών ναυτικών δυνάμεών της στην Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, το πρόσθετο ενδιαφέρον της Γερμανίας είναι θετικό σε επίπεδο λόγων. Θα πρέπει, όμως, να περάσει και στο επίπεδο των έργων. Σε κάθε περίπτωση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, παρά τις συνήθεις (και εκ νέου αναμενόμενες) κυβερνητικές δηλώσεις για προώθηση θεμάτων ελληνικού ενδιαφέροντος, δεν πρόκειται να προσφέρει τίποτα, καθώς οι προσπάθειες για ένταξη του Μεταναστευτικού στην ατζέντα των ηγετών απέβησαν άκαρπες.