Με γκρίνια για την Μέρκελ και απειλές στην Μόσχα τα γενέθλια του ΝΑΤΟ

Με ανοιχτό το θέμα της Τουρκίας σχετικά με την προμήθεια των ρωσικών S-400 και με πρόθεση να επεκταθεί στην Μαύρη Θάλασσα, ενισχύοντας τον κλοιό γύρω από την Μόσχα, γιορτάζει την Πέμπτη τα 70 χρόνια από την ίδρυσή του το ΝΑΤΟ. Την ίδια ώρα, ο Τραμπ καταφέρεται για άλλη μία φορά εναντίον του Βερολίνου για την μικρή συνεισφορά του στην Συμμαχία.

Η ρωσική «απειλή» παραμένει βεβαίως η βασική προτεραιότητα των 29 χωρών μελών, όμως μέρος αυτής της απειλής δεν είναι μόνο η κατάσταση στην Κριμαία, αλλά και ο προσεταιρισμός της Άγκυρας από την Μόσχα, ο οποίος έχει προκαλέσει πολλές φορές εντάσεις στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.

Σε ό,τι αφορά την Κριμαία και την Ανατολική Ουκρανία ήδη από την Δευτέρα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Πομπέο, ο οποίος υποδέχεται τους 28 ομολόγους του για τον εορτασμό, διαμήνυσε ότι τα κράτη μέλη της Συμμαχίας θα πρέπει «να ανακοινώσουν μια νέα σειρά κοινών μέτρων εναντίον της Μόσχας». Για την δυνατότητα επέκτασης της παρουσίας του ΝΑΤΟ  μίλησε από την πλευρά της η πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Συμμαχία, η οποία επανήλθε στο θέμα λίγες ώρες πριν την σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών.

Ένταση για την Κριμαία

Η ίδια ανακοίνωσε επίσης την πρόθεση του ΝΑΤΟ να αυξήσει σημαντικά την στρατιωτική παρουσία του στην Μαύρη Θάλασσα, για να εγγυηθεί, όπως είπε, την ασφαλή διέλευση των ουκρανικών πλοίων από τον πορθμό του Κερτς. Το σημείο δηλαδή, όπου πριν λίγο καιρό Ρώσοι στρατιώτες συνέλαβαν τα πληρώματα ουκρανικών πλοίων, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει νέα κρίση ανάμεσα στην Μόσχα και το Κίεβο.

Αν και η Χάτσισον δεν μπήκε σε λεπτομέρειες ανέφερε ότι οι πολίτες της Ουκρανίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Γεωργίας θα πρέπει να «νοιώθουν ασφαλείς στη ζώνη της Μαύρης Θάλασσας, τόσο στα ύδατα τους, όσο και στην ξηρά» και ότι οι χώρες της περιοχής «θα απαλλαγούν από τη ρωσική παρέμβαση».

Σε αυτό το ονομαζόμενο «πακέτο της Μαύρης Θάλασσας» αντέδρασε αμέσως η Μόσχα. Η απάντηση μάλιστα δεν δόθηκε από το υπουργείο Εξωτερικών, αλλά από τον εκπρόσωπο του Πούτιν, ο οποίος  είπε χαρακτηριστικά: «Δεν καταλαβαίνουμε, τι έχουν υπόψη τους». Σε ό,τι αφορά την ουσία του θέματος, ο Πεσκόφ είπε ότι όλοι γνωρίζουν πως η Ρωσία δρα με βάση το διεθνές δίκαιο, ενώ στην ερώτηση αν είναι δυνατή η διέλευση πλοίων του ΝΑΤΟ από τα συγκεκριμένα χωρικά ύδατα η απάντηση ήταν ότι δεν έχει υποβληθεί τέτοιο αίτημα στην Μόσχα.

Το τουρκικό μέτωπο

Ανοιχτό παραμένει όμως και το τουρκικό μέτωπο σχετικά με την προμήθεια από την Άγκυρα του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400. Το Πεντάγωνο ανακοίνωσε ήδη ότι σταματά τις παραδόσεις εξοπλισμού για τα μαχητικά F-35 στην Τουρκία, ως απάντηση στις ενέργειες της Άγκυρας, όμως ο ασκών χρέη υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ, Πάτρικ Σάναχαν, εξέφρασε την ελπίδα ότι το θέμα θα λυθεί.

Ο Σάναχαν επικαλέστηκε τις πολλές συζητήσεις που είχε με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ και εξέφρασε την πεποίθηση ότι το ζήτημα με τον «στρατηγικό εταίρο (την Τουρκία) θα τακτοποιηθεί». Προχώρησε μάλιστα λέγοντας ότι θα βρεθεί τέτοια λύση ώστε «οι Τούρκοι να έχουν τον σωστό αμυντικό εξοπλισμό με τα Patriot και τα F-35».

Τα σχέδια αυτά διέψευσε με δηλώσεις του από την Ουάσινγκτον ο Τσαβούσογλου, τονίζοντας ότι η Τουρκία δεν θα παραιτηθεί από την αγορά των S-400, παρά τις πιέσεις των ΗΠΑ. Πρότεινε μάλιστα στους Αμερικανούς να δημιουργήσουν μια κοινή ομάδα εργασίας, η οποία θα φροντίσει το ρωσικό σύστημα S-400 να μην αποτελεί απειλή για τον  εξοπλισμό των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Η Ουάσινγκτον ωστόσο επιδιώκει μήνες τώρα την αναστολή της συγκεκριμένης αγοράς από την Άγκυρα και την αντικατάστασή της με την προμήθεια του συστήματος Patriot!

Την ίδια ώρα, αξιωματούχος του ΝΑΤΟ τόνισε, ενόψει της συνόδου στην Ουάσινγκτον, ότι η Τουρκία παραμένει σημαντικός σύμμαχος, αλλά «οι S-400 είναι ένα βαθιά προβληματικό θέμα για τις ΗΠΑ». Ο ίδιος ανέφερε ότι η Σύνοδος θα επικεντρωθεί στη στρατιωτική απειλή της Ρωσίας, στην ειρηνευτική διαδικασία στο Αφγανιστάν και στο ζήτημα των αμυντικών προϋπολογισμών των χωρών μελών.

«Κάτι πρέπει να κάνεις γι αυτό Άγγελα»

Αν και η ρωσική «απειλή» είναι η πρώτη προτεραιότητα των 29 χωρών του ΝΑΤΟ, ο Τραμπ εστιάζει στους αμυντικούς προϋπολογισμούς των χωρών μελών, ζητώντας μεγαλύτερη συμμετοχή. Ο Αμερικανός πρόεδρος έθιξε το θέμα και κατά την υποδοχή στην Ουάσινγκτον του  γενικού γραμματέα του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, Γενς Στόλτενμπεργκ, η θητεία του οποίου παρατάθηκε πριν λίγες ημέρες.

«Ονομάζεται καταμερισμός βάρους» τόνισε ο Τραμπ στον Στόλτενμπεργκ, σημειώνοντας ότι από την ημέρα που ανέλαβε στον Λευκό Οίκο η συμμετοχή των χωρών μελών αυξήθηκε. «Οι άνθρωποι πληρώνουν και εγώ είμαι πολύ χαρούμενος» είπε ο Αμερικανός πρόεδρος για να εκφράσει στην συνέχεια τα παράπονά του για την Γερμανία, η οποία μετέχει με 1% του προϋπολογισμού της, έναντι 2% που είναι η καταστατική υποχρέωση.

Ο ίδιος βεβαίως θέλει οι αμυντικές δαπάνες των χωρών του ΝΑΤΟ να ξεπεράσουν το 2% του ΑΕΠ, κάτι που είχε ζητήσει και στην σύνοδο της Συμμαχίας, τον Ιούλιο του 2018, απειλώντας ακόμη και με αποχώρηση. Δεν είναι άλλωστε λίγες οι φορές που έχει αποκαλέσει τις ΗΠΑ «θύμα», τονίζοντας ότι προστατεύουν την Ευρώπη, όμως την ίδια ώρα «προστατεύουν χώρες που εκμεταλλεύτηκαν τις ΗΠΑ».

Οι Γερμανοί πάντως δείχνουν να έχουν εθιστεί στην «τσάμπα ασφάλεια» και δεν έχουν καμία διάθεση να βάλουν πιο βαθειά το χέρι στην τσέπη. Το είπε ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών Μάας, ο οποίος παραδέχθηκε ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να πληρώσουν περισσότερα, όχι όμως η Γερμανία. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τον ίδιο, έχει ήδη «αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες της κατά σχεδόν 40% από το 2014».

Το Βερολίνο είχε φροντίσει άλλωστε, δύο εβδομάδες πριν, όπως αποκάλυψε το περιοδικό “Der Spiegel”, να στείλει το μήνυμα ότι «χάνει» τους στόχους που αφορούν τις αμυντικές δαπάνες και την αναπτυξιακή βοήθεια. Έτσι με βάση τα προσχέδια προϋπολογισμών που διέρρευσαν «για το 2020 οι αμυντικές δαπάνες θα ανέλθουν στο 1,37% του ΑΕΠ». Θα παραμείνουν δηλάδη κάτω από την υποχρέωση του 2%, παρά την προτροπή «Κάτι πρέπει να κάνεις γι αυτό Άγγελα» που απηύθυνε ο Τραμπ προς την Μέρκελ τον περασμένο Ιούλιο.