«Το όνειρό μου είναι ο ιερός πόλεμος»

«Δέν θά ἀναφερθῶ μέ λεπτομέρειες σέ αὐτά πού ὀνειρεύομαι, ὅμως κατά βάση το ὄνειρό μου εἶναι ὁ ἱερός πόλεμος». Μέ αὐτά τά λόγια ἐξήγησε τή φιλοδοξία του νά γίνει «μάρτυρας τοῦ Ἰσλάμ» ὁ νεαρός Νιγηριανός φοιτητής Ὀμάρ Φαρούκ Ἀμπντούλμουταλάμπα, ὁ ὁποῖος προ ἐτών ἐπιχείρησε νά ἀνατινάξει ἀεροπλάνο τῆς ἀμερικανικῆς ἑταιρίας Northwest. Καί συμπλήρωσε. «Φαντάζομαι τούς μουσουλμάνους νά νικοῦν, να κυριαρχοῦν στόν κόσμο καί να ἐγκαθιδρύουν τή μεγαλύτερη αὐτοκρατορία ὅλων τῶν ἐποχῶν».

Εὐτυχῶς, ἡ ἐγρήγορση τῶν συνεπιβατῶν του καί τοῦ πληρώματος ματαίωσε τά σχέδιά του. Ἡ ἐφημερίδα New York Times, ἐπικαλούμενη δήλωση συγγενοῦς τοῦ Ἀφρικανοῦ νεαροῦ τρομοκράτη, ἔγραψε ὅτι ὁ τελευταῖος ἔστειλε στό κινητό τηλέφωνο τοῦ πατέρα του μήνυμα, μέ τό ὁποῖο ἐνημέρωνε τήν οἰκογένειά του ὅτι εἶχε ἀνακαλύψει «μιά νέα θρησκεία, αὐτήν τοῦ πραγματικοῦ Ἰσλάμ».

Μετά τήν ἀποτυχημένη τρομοκρατική αὐτήν ἀπόπειρα τά Χριστούγεννα 2009 στην περιοχή τῶν ΗΠΑ, εἴδαμε μιά ἄλλη, παραμονές τοῦ Πάσχα 2010 στη Ρωσία, μέ τραγικά ἀποτελέσματα. Τή Μεγάλη Δευτέρα (29.3.2010), δύο νεαρές κοπέλες αὐτήν τή φορά, σκόρπισαν τόν θάνατο στόν ὑπόγειο σιδηρόδρομο τες Μόσχας. Δέν ἄφησαν κάποιο σημείωμα γιά τά κίνητρά τους.

Ὅμως τήν εὐθύνη γιά τή σφαγή μέ τούς 39 νεκρούς ἀνέλαβε μετά ἀπό λίγο ὁ Ντόκου Οὐμάρωφ, ὁ αὐτοαποκαλούμενος “Ἐμίρης τοῦ Καυκάσου”, ὁ ὁποῖος ὁλοκλήρωσε τή στροφή τοῦ τσετσενικοῦ ἀντάρτικου ἀπό τόν ἐθνικισμό στόν πανισλαμισμό. Σέ βιντεοσκοπημένο μήνυμα, πού ἀναρτήθηκε τή Μεγάλη Πέμπτη στήν ἱστοσελίδα του, ἐξαπέλυε νέες ἀπειλές κατά τῶν Ρώσων διακηρύσσοντας ὅτι οἱ ἐπιχειρήσεις θά ἐπεκταθοῦν καί, «μέ τή βοήθεια τοῦ Ἀλλάχ», θα στεφθοῦν μέ ἐπιτυχία.

Οἱ πρώτες δεκαετίες τοῦ 21ου αἰώνα εἶναι γεμάτες ἀπό εἰδήσεις γιά τρομοκρατικά κτυπήματα σέ διάφορα σημεῖα τοῦ κόσμου, ἄλλα ἀποτυχημένα, ἄλλα μέ τραγικά ἀποτελέσματα. Ἐντυπωσιακή εἶναι και ἡ ἐμβέλεια τῶν τρομοκρατικῶν ἐνεργειῶν. Τό πασίγνωστο κτύπημα στούς δύο Πύργους τῆς Ν. Ὑόρκης στίς 11 Σεπτεμβρίου 2001 ἀκολούθησαν πολλά ἄλλα. Πρόκειται γιά ἕναν “ἀσύμμετρο πόλεμο”, πού ἔχει αἰφνιδιάσει τήν παραδοσιακή στρατηγική. Στήν παγκόσμια εἰδησεογραφία ἡ τρομοκρατία ἔχει γίνει μόνιμο θέμα, μέ λεπτομέρειες πού ἐκπλήσσουν καί τήν πιό τολμηρή φαντασία.

Δεν είναι νέο φαινόμενο

Τό φαινόμενο τρομοκρατικῶν πράξεων δέν εἶναι κάτι νέο. Ἡ ἱστορία τῶν τελευταίων ἑκατό χρόνων εἶναι γεμάτη ἀπό περιπτώσεις, ὅπου ἐπιδιώχθηκε ἡ πρόκληση τρόμου με τελικό στόχο διάφορους πολιτικούς, ἐθνικούς ἀπελευθερωτικούς ἤ ἄλλους ἰδεολογικούς σκοπούς (γεγονότα στήν Τσαρική Ρωσία, ἀργότερα στή Γερμανία, στήν Ἰταλία, στήν Ἰρλανδία, στήν Παλαιστίνη, στό Ἰσραήλ κ.ἀ.).

Φαινόμενα θρησκευτικῆς βίας ὑπῆρξαν ἤδη στο ἀπώτερο παρελθόν, ὅπως οἱ Ἑβραῖοι Ζηλωτές στον 1ο αἰώνα, τό μουσουλμανικό Τάγμα τῶν Δολοφόνων στόν 12ο καί 13ο αἰ., τό Τάγμα τῶν Στραγγαλιστῶν τῶν δημοσίων δρόμων στήν Ἰνδία, οἱ ὀνομαζόμενοι Θάγκι (Thuggee), στόν 19ο αἰώνα. Στή μελέτη Inside Terrorism, ὁ Br. Hoffman ἐπισημαίνει ὅτι θρησκευτικές τρομοκρατικές ὁμάδες δέν εἶχαν ἐμφανισθεῖ πρίν ἀπό τό 1980. Μέχρι τό 1994 ἐντούτοις, τό 1/3 (16 ἀπό 49 γνωστῶν τρομοκρατικῶν ὁμάδων) «θα μποροῦσαν νά ταξινομηθοῦν ὡς θρησκευτικές καί ὡς πρός τόν χαρακτήρα ἤ καί τά κίνητρά τους». Και αὐτή ἡ ἀναλογία ἄλλαξε πάλι τό ἑπόμενο ἔτος, για νά φθάσει σχεδόν στό ἥμισυ (26 ἀπό 56)».

Ἡ θρησκευτική τρομοκρατία, κατά τόν Hoffman: «Πρῶτον, ἔχει ὑπερβατική καί ὄχι πολιτική λειτουργία: Διεξάγεται σέ ἄμεση ἀνταπόκριση πρός κάποια θρησκευτική ἀπαίτηση ἤ προσταγή. Δεύτερον, ἀντίθετα ἀπό τούς κοσμικούς τρομοκράτες, οἱ θρησκευτικοί τρομοκράτες ἐπιδιώκουν συχνά τόν ἀφανισμό εὐρέως προσδιορισμένων κατηγοριῶν ἐχθρῶν καί εἶναι ἀπτόητοι ἀπό τήν πολιτικά ἀντιπαραγωγική δυνατότητα τῆς γενικευμένης δολοφονίας. Τέλος, τό πιό σημαντικό, δέν προσπαθοῦν να ἀπευθυνθοῦν σέ ὁποιαδήποτε ἄλλη ἁρμόδια ἀρχή, ἐκτός ἀπό τή δική τους».

Οἱ περιπτώσεις τρομοκρατίας μέ θρησκευτικές συναρτήσεις δεν περιορίζονται βέβαια στίς ἀκραῖες μουσουλμανικές ὁμάδες κατά Δυτικῶν στόχων. Εἶναι ἐπίσης γνωστές οἱ συγκρούσεις Προτεσταντῶν και Ρωμαιοκαθολικῶν στήν Ἰρλανδία· οἱ συγκρούσεις Σουννιτῶν καί Σηιτῶν, ἀλλά καί Σηιτῶν κατά Σηιτῶν καί Σουννιτῶν κατά Σουννιτῶν στό Ἰράκ. Ἐπίσης καί σέ ἄλλα πολιτιστικά περιβάλλοντα ἐμφανίσθηκαν περιπτώσεις θρησκευτικῆς τρομοκρατίας.

Ὑπενθυμίζουμε τή διάχυση ἀερίου σαρίν στό Τόκιο τό 1995 ἀπό τήν παραθρησκευτική αἵρεση Aum Shinrikyo (Ὕψιστη Ἀλήθεια). Ἡ τρομοκρατία, πού δεσπόζει στίς μέρες μας στο διεθνές προσκήνιο καί ἀπασχολεῖ ὅλο καί περισσότερο τήν κοινή γνώμη τῆς ὑφηλίου, ἔχει τρία χαρακτηριστικά. Πρῶτον, ἕναν ἀμεσότερο δεσμό μέ το Ἰσλάμ, δεύτερον, τήν ἀπόφαση τῶν πρωταγωνιστῶν νά θυσιασθοῦν ἄμεσα, ὄχι ἁπλῶς μέ την ἀποδοχή τοῦ κινδύνου, ἀλλά μέ μιά συνειδητή ἐπιλογή τοῦ θανάτου. Καί τρίτον, ἄριστη χρήση τῆς τεχνολογίας καί εὑρηματική ἐπιχειρησιακή τακτική.