Η ηλεκτροκίνηση στην πρίζα – Τα στοιχεία

Στην έκθεση του ΔΟΕ (Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας) 2023, αναφέρεται ότι οι ετήσιες επενδύσεις καθαρής ενέργειας θα αυξηθούν κατά 24% το διάστημα 2021-2023, με γνώμονα τις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) και τα ηλεκτρικά οχήματα, σε σύγκριση με αύξηση 15% στις επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα την ίδια περίοδο. Το 90% αυτής της αύξησης προέρχεται από τις προηγμένες οικονομίες και την Κίνα.

Παγκοσμίως εκτιμάται από τον ΔΟΕ ότι οι επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια πρόκειται να αυξηθούν στα 1,7 τρισ. δολάρια το 2023! Αυτό επιτάσσει άλλωστε, ο δρόμος προς την απανθρακοποίηση το 2050, που χάραξε η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία, με πρόσφατη έκθεσή της, προειδοποιεί: τα μέχρι τώρα σχέδια που εφαρμόστηκαν διεθνώς, αποδεικνύονται ανεπαρκή για να αποτρέψουν τα χειρότερα από όσα επιφυλάσσει η κλιματική κρίση.

Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι η πρόκληση της διατήρησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, έχει γίνει ακόμη μεγαλύτερη τα τελευταία χρόνια, λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η διαπίστωση σημαίνει «κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και  μαζικές ταχύτερες ενέργειες για το κλίμα από κάθε χώρα σε κάθε τομέα».

Μείωση επιπτώσεων

Σημαντικό ρόλο στην μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον, το κλίμα και την υγεία του ανθρώπου θα διαδραματίσουν οι μεταφορές συνολικά, καθώς αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο των εκπομπών με το 70% να προέρχεται από την οδική κυκλοφορία. Σε επίπεδο ΕΕ, η απόφαση να καταργηθούν από το 2035 οι κινητήρες εσωτερικής καύσης στα νέα αυτοκίνητα, με εξαίρεση μηχανές που θα λειτουργούν με ηλεκτρονικά καύσιμα (κατόπιν πιέσεων της Γερμανίας), ανοίγει την λεωφόρο της ηλεκτροκίνησης, δίνοντας προβάδισμα στην χρηματοδότηση επενδύσεων για τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών συνολικά.

Ο στόχος είναι όλα τα νέα αυτοκίνητα που θα πωλούνται στην ΕΕ να είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών από το έτος 2035. Αυτό αποτελεί και μέρος του σχεδίου της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Βάσει του ευρωπαϊκού σχεδίου, έως το 2030 οι μέσες εκπομπές των νέων αυτοκινήτων πρέπει να μειωθούν κατά 55% και οι μέσες εκπομπές των νέων φορτηγών να μειωθούν κατά 50%, σε σύγκριση με τις εκπομπές ρύπων των οχημάτων το 2021.

Ένας από τους βασικούς λόγους που προτάσσεται η ηλεκτροκίνηση, όπως επισημαίνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος είναι ότι «κατά την διάρκεια του κύκλου ζωής του, ένα τυπικό ηλεκτρικό αυτοκίνητο στην Ευρώπη παράγει λιγότερα αέρια θερμοκηπίου (GHG) και ατμοσφαιρικούς ρύπους ή θόρυβο, σε σύγκριση με το αντίστοιχο που καίει βενζίνη ή ντίζελ. Οι εκπομπές είναι συνήθως υψηλότερες στη φάση παραγωγής, αλλά αντισταθμίζονται περισσότερο από τις χαμηλότερες εκπομπές στη φάση χρήσης με την πάροδο του χρόνου».

Οι στόλοι οχημάτων στην ΕΕ

• Τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν σήμερα στην ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων, είναι πλέον κατά μέσο όρο 12 ετών.
• Η Ελλάδα και η Εσθονία έχουν τους παλαιότερους στόλους αυτοκινήτων, με οχήματα ηλικίας 17 ετών. Τα νεότερα αυτοκίνητα βρίσκονται στο Λουξεμβούργο (7,6 χρόνια).
• Η μέση ηλικία των ελαφρών επαγγελματικών οχημάτων στην ΕΕ είναι τα 12 έτη. Από τις τέσσερις μεγάλες αγορές της ΕΕ, η Ιταλία έχει τον παλαιότερο στόλο φορτηγών (14 χρόνια), ακολουθούμενη από την Ισπανία (13,6 έτη).
• Τα φορτηγά είναι κατά μέσο όρο ηλικίας 14,2 ετών στην ΕΕ. Με μέσο όρο ηλικίας 22,7 ετών, η Ελλάδα έχει τον παλαιότερο στόλο φορτηγών, ενώ τα νεότερα βρίσκονται στην Αυστρία (6,6 έτη) και τη Δανία (7,5 έτη).
• Τα λεωφορεία στους δρόμους της ΕΕ είναι κατά μέσο όρο 12,7 ετών. Με ηλικία άνω των 20 ετών, τα ρουμανικά λεωφορεία είναι τα παλαιότερα στην περιοχή. Μόνο οκτώ χώρες στην ΕΕ διαθέτουν στόλο λεωφορείων ηλικίας μικρότερης των 10 ετών.
• Στην ΕΕ σήμερα το 12,7% των νέων λεωφορείων είναι ηλεκτρικά φορτιζόμενα οχήματα, το 8,1% είναι υβριδικά ηλεκτρικά, το 11,9% κινούνται με εναλλακτικά καύσιμα, ενώ με ντίζελ εξακολουθεί να τροφοδοτείται το 67,3% όλων των λεωφορείων που πωλούνται στην ΕΕ.
• Τον περασμένο Απρίλιο, το μερίδιο αγοράς των ηλεκτρικών αυτοκινήτων με μπαταρία σημείωσε αύξηση από 9,1% σε 11,8%. Τα υβριδικά αντιπροσώπευαν το 24,8% της αγοράς νέων αυτοκινήτων στην ΕΕ, τα βενζινοκίνητα συνεχίζουν να κυριαρχούν με 38,2%!

Προκλήσεις μετάβασης

Σε διεθνές επίπεδο ορισμένες από τις προκλήσεις για την μετάβαση σε οχήματα μηδενικών εκπομπών συνίστανται στο υψηλό κόστος των ηλεκτρικών οχημάτων, στην κυριαρχία της Κίνας στην αλυσίδα εφοδιασμού ηλεκτρικών μπαταριών, στην έλλειψη υποδομής φόρτισης κλπ. Στα καθ’ ημάς, πάντως, παράγοντες της ελληνικής αγοράς αυτοκινήτων θεωρούν ότι οι τιμές ηλεκτρικών και συμβατικών θα βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο σε 2-3 χρόνια, καθώς τα συμβατικά θα ακριβαίνουν και τα ηλεκτρικά θα γίνονται πιο προσιτά, λόγω των οικονομιών κλίμακας.

Μια άλλη προϋπόθεση για την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου και την ανάπτυξη όλης της αλυσίδας αξίας της ηλεκτροκίνησης είναι ο αριθμός φορτιστών στο δημόσιο οδικό δίκτυο και ο σωστός σχεδιασμός στις πόλεις, από περιοχή σε περιοχή, λαμβάνοντας για παράδειγμα υπόψιν ότι το 65% των κατοίκων δεν διαθέτουν πάρκινγκ εκτός δρόμου. Ένα ακόμα κρίσιμο στοιχείο για την αειφορία της ηλεκτροκίνησης, είναι τα κίνητρα και η αύξηση της φέρουσας ικανότητας του δικτύου, καθώς και η απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης.

Στο αφιέρωμά μας με τίτλο “Η ηλεκτροκίνηση στην πρίζα” που συνεχιστεί αύριο και τις επόμενες ημέρες, το Υπουργείο Ενέργειας, στελέχη της αγοράς, φορείς διαχείρισης, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και επικεφαλής οργανισμών δίνουν απαντήσεις για το μέλλον της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα.