Ποια ήταν η πρώτη καθηγήτρια στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών

Πριν από πενήντα χρόνια, το 1963, στήθηκε στη γέφυρα της Αλαμάνας ψηφιδωτό με τη μορφή του Αθανάσιου Διάκου (1788-1821). Το έργο εδράζεται σε μάρμαρο και είναι ορατό από την Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας. Απεικονίζει τον αγωνιστή όρθιο, με γιαταγάνι υψωμένο στο δεξί χέρι του. Φιλοτεχνήθηκε από την Έλλη Βοΐλα-Λάσκαρι, (1908-1989) την πρώτη καθηγήτρια στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και δεν είναι το μοναδικό έργο της. 

Αλλά ποια ήταν αυτή η εικαστική δημιουργός, ψηφιδωτά της οποίας συναντάμε σε κοσμικά και εκκλησιαστικά κτήρια στην Ελλάδα; Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου, μελετώντας στη Ραβέννα την τέχνη του ψηφιδωτού.

Παντρεύτηκε τον αρχιτέκτονα και σκιτσογράφο-γελοιογράφο και σκηνογράφο Κίμωνα Θ. Λάσκαρι (1905-1978), ο οποίος εργαζόταν στην Τεχνική Υπηρεσία του Υπουργείου Κρατικής Υγιεινής και Αντιλήψεως και έχει σχεδιάσει τις προσφυγικές κατοικίες στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, την κατοικία του Φώτη Κόντογλου (1895-1965), στην οδό Βιζυηνού 16, στη συνοικία Κυπριάδου, το Ταμείο Παρακαταθηκών & Δανείων στην οδό Ακαδημίας 40, τον Βασιλικό Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος.

Το σπίτι-εργαστήριό της, γεμάτο και από τις σκιτσογραφικές απόπειρες του συζύγου της, βρισκόταν στο Κολωνάκι, στην οδό Ομήρου 21, πάνω από το κατάστημα “Λαϊκαί Εικόναι” του σκιτσογράφου, θεατρικού συγγραφέα, στιχουργού και ζωγράφου Μποστ (Χρύσανθου/Μέντη Μποσταντζόγλου, 1918-1995).

Καθηγήτρια στην ΑΣΚΤ

Χειριζόταν δεξιοτεχνικά φυσικές πιο πολύ αλλά και τεχνητές ψηφίδες κάθε είδους, καθώς και χρυσές, αξιοποιώντας την πείρα που είχε θησαυρίσει κατά τη συντήρηση βυζαντινών ψηφιδωτών, χωρίς όμως να περιφρονεί τόσο τη λαϊκή όσο και τη σύγχρονη τέχνη. Η θεματογραφία των έργων της είναι σε μεγάλο μέρος θρησκευτική. Το απόθεμα ψηφίδων που έμεινε στο σπίτι-εργαστήριό της το παρέλαβε η μαθήτριά της Λυδία Σαρρή (γ. 1940).

Έλαβε μέρος στις Πανελλήνιες Εκθέσεις του 1939 και του 1940, καθώς και στις εκθέσεις της καλλιτεχνικής ομάδας “Αρμός” (1949, 1950, 1953), της οποίας ήταν μέλος. Ψηφιδωτά της βρίσκονται από το 1936 στην Καπνικαρέα (Παναγία Βρεφοκρατούσα), από το 1946 στο Β΄ Κοιμητήριο Αθηνών (Αρχάγγελος), από το 1947 στο Α΄ Κοιμητήριο Αθηνών (Ζώδια), από το 1949 και από το 1950 στο Γ΄ Κοιμητήριο Αθηνών (Αρχάγγελος Μιχαήλ), από το 1951 στο Τουριστικό Περίπτερο Επιδαύρου (Ασκληπιός), από το 1954 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (Αθηνά και διάκοσμος), από το 1959 στο Τουριστικό Υδροθεραπευτήριο Υπάτης (Υδροχόος), από το 1961 στη Ζωοδόχο Πηγή (Ζωοδόχος Πηγή) και στο ΠΙΚΠΑ Αθήνας (Μητέρα και Παιδί), από το 1966 στο Γκολφ Γλυφάδας (διάκοσμος χώρου υποδοχής), από το 1970 στον Άγιο Ιερόθεο Μεγάρων (Μήτηρ Θεού – Άγιος Ιερόθεος), κ.α.

Το 1962 φιλοτέχνησε τον Αρχάγγελο Μιχαήλ για τον τάφο του Παύλου Μελά στην Καστοριά. Το 1965 τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο Ευποιίας. Έργα της βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, στη Συλλογή Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης.

Από το 1961 έως το 1975, με πρόταση του τότε διευθυντή της, γλύπτη Γιάννη Παππά (1913-2005), δίδαξε την τέχνη του ψηφιδωτού στο Φροντιστήριο Ψηφιδωτού της ΑΣΚΤ, το οποίο και διηύθυνε. Όπως αναφέραμε στην εισαγωγή, υπήρξε η πρώτη γυναίκα που εντάχθηκε στο διδακτικό προσωπικό της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ).