Η Θέμις, ο Θέμης και ο Φλωρίδης
02/08/2023
Επιστέγασμα της εισβολής της Θέμιδος στην Δικαιοσύνη αποτελεί η ανάληψη της ηγεσίας της από δύο θήλεις δικαστές. Θα επιταχύνει όμως η απονομή της, που είναι το ζητούμενο; Θα επιταχύνει η Θέμις; Την ευθύνη έχει κι ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης. Δεν είναι η πρώτη φορά που το έργον της στην χώρα μας καθυστερεί. Ανέκαθεν η λειτουργία της ήταν βραδεία -εκτός όταν οι πολιτικοί την βίαζαν με εμβόλιμες συνθέσεις, αναβολές κι άλλες παρεμβάσεις.
Σήμερα, απόφαση εξώσεως μισθωτού ακινήτου χρειάζεται τρία χρόνια να εκδοθεί κατά τη διάρκεια των οποίων ο ιδιοκτήτης μπορεί να έχει εγκαταλείψει τον μάταιο τούτο κόσμο. Επικρατεί η εντύπωση ότι αρκετοί δικαστές “αγρόν ηγόρασαν” και ότι μερικές “δικαστίνες” – όπως μια που έφτασε προ καιρού στην κορυφή της πολιτείας – πολιτεύονται αντί να εκδικάζουν.
Πάσα γενίκευση είναι βεβαίως άδικη. Υπάρχουν και δικαστές εν… Αθήναις, όπως στο Βερολίνο επί Φρειδερίκου του Μεγάλου (*). Έλα όμως που εδώ χωλαίνει η ποινική διαδικασία, η «καθαρογραφή» (Ελληνική εφεύρεση) και η διεκπεραίωση των δικαστικών αποφάσεων. Το σημερινό φαινόμενο της… ραστώνης της Θέμιδος, στην χώρα που γεννήθηκε η θεά της, πήραν χαμπάρι ακόμη και οι ανθέλληνες των Βρυξελλών και θεώρησαν το 0,35% του Ελληνικού ΑΕΠ για την απονομή της δικαιοσύνης, ως μη ανταποδοτικό, εν σχέσει με τη ανασφάλεια των συναλλαγών αλλά και για την δημοσία παιδεία και Υγεία δαπανώνται πολλά περισσότερα χρήματα και τ’ αποτέλεσμα δεν είναι καλύτερο. Άρα το πρόβλημα δεν είναι τα χρήματα.
Γιατί ανεβαίνουν τα ενοίκια, ρώτησα έναν μικροϊδιοκτήτη στέγης, όταν υπάρχουν τόσα πολλά άδεια διαμερίσματα κι αυτός μου εξήγησε ότι είναι προτιμότερο ν’ αφήσει το ακίνητο του …αμίσθωτο, παρά να το παραλάβει κατεστραμμένο μετά πάροδον 700 ημερών από της αγωγής εξώσεως του τζαναμπέτη ενοικιαστού και να πρέπει να το επιδιορθώσει με τα ενοίκια ενός έτους. Οι ιδιοκτήτες αρνούνται να παραδώσουν τα “νοικιάρικα” στην οιονεί “κοινωνικοποίηση” της μισθώσεως και ζητούν από τους υποψηφίους ενοικιαστές τη φορολογική τους κατάσταση (Ε9) και τα κάμποσα ενοίκια μπροστά.
Όταν καθυστερεί η απονομή Δικαιοσύνης…
Σε μεγαλύτερες και επίδικες διαφορές, ο χρόνος που απαιτείται για την τελεσιδικία της αποφάσεως φθάνει την δεκαετία, οπότε δεν μπορούμε να ομιλούμε για δικανικό σύστημα της χώρας μας. Μεγάλο μειονέκτημα για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Πολλοί δικαστές δεν είναι εργασιομανείς, αλλά χαρακτηρίζουν τους διαδίκους ως δικομανείς. Κάθε υπόθεση καταλήγει στον Άρειο Πάγο – ενδεχομένως απ’ την κακοπιστία του χαμένου διαδίκου που αποβλέπει στην τεραστία καθυστέρηση της υποθέσεως στους τρείς βαθμούς της δικαιοσύνης .
‘Όταν γίνεται λόγος περί καθυστερήσεως της απονομής της δικαιοσύνης πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν αφ’ ενός τα χαμηλά σχετικώς έξοδα της δίκης (παράβολα κλπ) εν σχέσει με την επίδικη αξία κι ο ατελής έλεγχος της νομικής θεμελειώσεως των αποφάσεων. Εδώ θα βοηθήσει η επερχομένη «ΑΙ» (Τεχνητή Νοημοσύνη). Δικαστές γρηγορείτε!
Την ευθύνη της αρνησιδικίας μοιράζονται και οι πολιτικοί , αφού η εκάστοτε κυβέρνηση θεωρεί τη δικαιοσύνη ως δημόσιο αγαθό ενώ πολλάκις αφορά ιδιωτικά αγαθά. Όταν οι προσφυγές στην δικαιοσύνη γίνουν λιγότερες από τις δικανικές αποφάσεις ,τότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι το σύστημα ισορροπεί. Αλλ’ αυτό δεν σημαίνει ότι το προϊόν της είναι «ιδανικό» (Optimal). Ούτε η αύξηση του αριθμού των δικαστών προσφέρει λύση. Το πλήθος τους είναι, συγκριτικά με άλλες χώρες, υπερεπαρκές με 37 δικαστές ανά 100.000 Έλληνες έναντι μόλις 4 των Ιρλανδών και η αύξηση του δεν πρόκειται ν’ ανασχέσει την δικομανία των Ελλήνων.
Τι πρέπει να γίνει; Η απομάκρυνση όσων δικαστών καθυστερούν αδικαιολογήτως είτε γράφουν αποφάσεις «στο γόνατο», γίνεται ήδη. Μία σημαντική αύξηση του κόστους προσφυγής στην τακτική δικαιοσύνη και η χρησιμοποίηση της διαιτησίας εναλλακτικώς είναι υπό εφαρμογή. Ο περιορισμός του δικαιώματος της εφέσεως και της αναιρέσεως θα ήταν μία ιδέα, για την ελάφρυνση των δικαστηρίων αλλά προσκόπτει στο Σύνταγμα. Στην Αγγλία το κόστος αγωγής συκοφαντίας είναι απαγορευτικό, χωρίς να θίγονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Πέραν των δικαστών, το τεράστιο πλήθος των δικηγόρων προκαλεί “δικαστηριακή επιμόλυνση”, ανάλογη με εκείνην που απαντάται στο ΕΣΥ. Οι συχνές αναβολές της δίκης είναι μία από τις ειδικότητες τους. Τέλος αλλ’ όχι εξαντλητικώς, η μέθοδος του πρώην πρόεδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, αειμνήστου Θεμιστοκλή Κουρουσοπούλου, ίσως προσφέρει «μια κάποια λύση» που γράφει οι ποιητής. Προ πολλών ετών μου είχε πει στην Ύδρα: «Φορτώνω τις δικαστές του ΣτΕ με πολλές υποθέσεις. Έτσι δεν κάνουν σκασιαρχείο».
Ο Θέμης κανόνισε την Θέμιδα αλλά το πρόβλημα περιμένει άλυτο. Θα το λύσει ο κ. Φλωρίδης; Ίδωμεν…
(*) Σε αντιδικία του αυτοκράτορος της Πρωσίας με ένα μυλωθρό που ο μύλος του έκοβε την θέα του ανακτόρου , ο δικαστές επέβαλαν στον Φρειδερίκο τον Μεγάλο, αποζημίωση για την κατεδάφιση του μύλου και έκτοτε επικράτησε η ρήσις «υπάρχουν δικαστές στο Βερολίνο».
