Διαμεσολάβηση ΗΠΑ στην κρίση του Νίγηρα – Τι είπαν Νούλαντ και στρατηγοί

Η αμερικανική διπλωματία κινείται προκειμένου να βρεθεί πολιτική λύση στην κρίση του Νίγηρα και την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης με την επάνοδο του προέδρου Μπαζούμ και την αποχώρηση των πραξικοπηματιών από την εξουσία.

Χθες πήγε στην πρωτεύουσα του Νίγηρα Νιαμέι η υφυπουργός Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ για συνομιλίες με τους στρατιωτικούς της χούντας. Η Νούλαντ δήλωσε ότι οι συνομιλίες ήταν «εξαιρετικά ειλικρινείς και μερικές φορές αρκετά δύσκολες». Η Ουάσιγκτον έχει δηλώσει ότι το πραξικόπημα μπορεί ακόμη να τερματιστεί διπλωματικά και ο πρόεδρος Μοχάμεντ Μπαζούμ να αποκατασταθεί, αλλά έχει αναστείλει όλα τα πρωτόκολλα οικονομικής βοήθειας προς το Νίγηρα.

Οι χώρες της Δυτικής Αφρικής της Κοινότητας ECOWAS θα συναντηθούν την Πέμπτη εκ νέου για να συζητήσουν την κρίση. Η ECOWAS – ένας εμπορικός συνασπισμός 15 κρατών της Δυτικής Αφρικής – είχε δώσει τελεσίγραφο μέχρι την Κυριακή στους ηγέτες της χούντας του Νίγηρα να παραιτηθούν και να αποκαταστήσουν τον εκλεγμένο πρόεδρο. Οι ηγέτες του πραξικοπήματος απάντησαν στην απειλή στρατιωτικής επέμβασης από το μπλοκ κλείνοντας τον εναέριο χώρο του Νίγηρα.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους από την πρωτεύουσα Νιαμέι, η Νούλαντ είπε ότι, σε συνομιλίες που διήρκεσαν περισσότερο από δύο ώρες, οι ΗΠΑ προσέφεραν τη διπλωματική τους βοήθειά «εάν υπάρχει επιθυμία από την πλευρά των ανθρώπων που είναι υπεύθυνοι για αυτό να επιστρέψουν στη συνταγματική τάξη». Η Νούλαντ δήλωσε επίσης ότι συναντήθηκε με τον νέο αρχηγό του γενικού επιτελείου στρατού, ταξίαρχο Μούσα Σαλάου Μπαρμού, αλλά όχι με τον αυτοανακηρυγμένο νέο ηγέτη του Νίγηρα, στρατηγό Αμπντουραχαμάν Τσιάνι, ή με τον ανατραπέντα πρόεδρο Μπαζούμ.

Ο Μπαζούμ παραμένει υπό κράτηση, αλλά έχει μιλήσει τηλεφωνικά με αξιωματούχους των ΗΠΑ. Η Νούλαντ δήλωσε επίσης ότι εξέφρασε ανησυχίες αναφορικά με τους ισχυρισμούς ότι οι ηγέτες του πραξικοπήματος ζήτησαν βοήθεια από τη μισθοφορική ομάδα Wagner της Ρωσίας για να διατηρήσουν τον έλεγχο της χώρας. «Οι άνθρωποι που έχουν προβεί σε αυτή την ενέργεια εδώ κατανοούν πολύ καλά τους κινδύνους για την κυριαρχία τους όταν προσκαλείται να δράσει η Wagner», τόνισε η Νούλαντ.

Λίγο μετά την αναχώρηση της Νούλαντ οι πραξικοπηματίες στον Νίγηρα ανακοίνωσαν τον διορισμό πρωθυπουργού, του Αλί Μαχαμάν Λαμίν Ζέιν, σε δήλωση που δόθηκε στην κρατική τηλεόραση, τη στιγμή που η διεθνής κοινότητα επιδιώκει να αποκαταστήσει τη συνταγματική τάξη. Ο Λαμίν Ζεν είχε διατελέσει προσωπάρχης και μετέπειτα υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του Μαμαντού Τανζία που ανατράπηκε το 2010 με πραξικόπημα

Μήνυμα ΗΠΑ και προς Μπουρκίνα Φάσο και Μάλι

«Το παράθυρο ευκαιρίας είναι οπωσδήποτε ακόμη ανοικτό. Πιστεύουμε ότι η χούντα πρέπει να κάνει άκρη και να επιτρέψει στον πρόεδρο Μοχαμέντ Μπαζούμ να επανέλθει στα καθήκοντά του», δήλωσε στον Τύπο ο Μάθιου Μίλερ κατά την ενημέρωση των διαπιστευμένων συντακτών στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Επέκρινε εξάλλου την αποστολή κοινής επίσημης αποστολής στη Νιαμέ από το Μαλί και την Μπουρκίνα Φάσο, δυο γειτονικά κράτη όπου επίσης κυβερνούν στρατιωτικοί. «Αν νομίζαμε πως έστειλαν απεσταλμένους για να προσπαθήσουν να αποκαταστήσουν τις δημοκρατικά εκλεγμένες αρχές και τη συνταγματική τάξη θα το βλέπαμε ως κάτι χρήσιμο, όμως πολύ αμφιβάλλω πως επρόκειτο για αυτό», είπε ο Μίλερ. Ο εκπρόσωπος σημείωσε ότι η αξία των προγραμμάτων βοήθειας τα οποία έχουν ανασταλεί μετά το πραξικόπημα έχουν αξία 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Αν δεν αποκατασταθεί η δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση θα διακοπούν κι άλλα προγράμματα βοήθειας αξίας εκατομμυρίων, πρόσθεσε, επιμένοντας ωστόσο πως δεν θα επηρεαστεί η ανθρωπιστική βοήθεια.

Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέφερε χθες Δευτέρα πως και οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι υπάρχει ακόμη κάποιο περιθώριο μεσολάβησης και διαπραγμάτευσης, ενόψει έκτακτης συνόδου των ηγετών της ECOWAS εντός της εβδομάδας.

Φόβοι για σύγκρουση Νίγηρα-Νιγηρίας

Ο στρατηγός Τσιάνι, πρώην επικεφαλής της προεδρικής φρουράς του Μπαζούμ, κατέλαβε την εξουσία στις 26 Ιουλίου, λέγοντας ότι ήθελε να αποτρέψει «τη σταδιακή και αναπόφευκτη διάλυση του Νίγηρα». Η χούντα στον Νίγηρα δήλωσε την Κυριακή ότι είχε πληροφορίες ότι «μια ξένη δύναμη ετοιμαζόταν να επιτεθεί στη χώρα», μετά από αναφορές ότι στρατιωτικοί αρχηγοί από την Ecowas είχαν καταρτίσει λεπτομερές σχέδιο για χρήση βίας.

Ο πρόεδρος της Νιγηρίας Τιμπουνού απαίτησε από τον στρατό του Νίγηρα να εγκαταλείψει την εξουσία και απείλησε να χρησιμοποιήσει βία εάν δεν το κάνει – αλλά χρειάζεται έγκριση από την Εθνοσυνέλευση για οποιαδήποτε ξένη στρατιωτική επέμβαση. Ο Abdel-Fatau Musah, επίτροπος της Ecowas για πολιτικές υποθέσεις, ειρήνη και ασφάλεια, δήλωσε ότι ενώ «όλα τα στοιχεία είχαν εξεταστεί για μια ενδεχόμενη παρέμβαση, το σώμα ήθελε η διπλωματία να λειτουργήσει». Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, η Γερουσία της Νιγηρίας συζήτησε την κατάσταση στον Νίγηρα, αφού ο πρόεδρος Bola Tinubu της έγραψε σχετικά με τα ψηφίσματα της Ecowas για την επιβολή κυρώσεων και την πιθανή χρήση στρατιωτικής βίας. Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι υπήρξε αντίθεση στη στρατιωτική επέμβαση, ειδικά από γερουσιαστές που εκπροσωπούν πολιτείες κοντά στα σύνορα με τον Νίγηρα.