Ο Ζελένσκι αποπέμπει τον υπουργό Άμυνας – Σύλληψη Ουκρανού ολιγάρχη

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε απόψε ότι θα ζητήσει από το ουκρανικό κοινοβούλιο της να αποπέμψει τον υπουργό Άμυνας Ολέξιι Ρέζνικοφ και να τον αντικαταστήσει με τον Ρουστέμ Ουμέροφ, τον επικεφαλής του ταμείου ιδιωτικοποιήσεων της χώρας. Πρόκειται για την  μεγαλύτερη μέχρι τώρα αναδιοργάνωση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Άμυνας, εν καιρώ πολέμου.

Ο Ρέζνικοφ ανέλαβε υπουργός Άμυνας τον Νοέμβριο του 2021 και μετά την έναρξη του πολέμου με τη Ρωσία, τον Φεβρουάριο του 2022, βοήθησε να εξασφαλιστεί στρατιωτική βοήθεια ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων από δυτικές χώρες. Ωστόσο, το όνομά του αμαυρώθηκε από τις καταγγελίες περί διαφθοράς στο υπουργείο, τις οποίες ο ίδιος χαρακτήριζε συκοφαντικές. Οι τελευταίες ήρθαν από δημοσιεύματα των ουκρανικών ΜΜΕ για υπερτιμολογήσεις στις προμήθειες του στρατού.

«Αποφάσισα να αντικαταστήσω τον υπουργό Άμυνας της Ουκρανίας. Ο Ολέξιι Ρέζνικοφ πέρασε περισσότερες από 550 ημέρες σε έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας. Πιστεύω ότι το υπουργείο χρειάζεται νέες προσεγγίσεις και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης τόσο με τον στρατό όσο και με την κοινωνία γενικότερα», είπε ο Ζελένσκι, αποφεύγοντας να κάνει αναφορά στις υποθέσεις σκανδάλων που αμαύρωσαν την θητεία Ρέζνικοφ.

Η αντικατάσταση του υπουργού πρέπει να εγκριθεί από το κοινοβούλιο και είναι απίθανο να μην υποστηριχθεί από την πλειοψηφία. Ο Ζελένσκι είπε ότι αναμένει από το κοινοβούλιο να εγκρίνει επίσης τον διορισμό του Ουμέροφ. Ο 41χρονος πρώην βουλευτής Ρουστέμ Ουμέροφ είναι Τάταρος από την Κριμαία και τέθηκε επικεφαλής του Ταμείου Κρατικής Περιουσίας τον Σεπτέμβριο του 2022. Έχει παίξει καθοριστικό ρόλο σε ευαίσθητες διαπραγματεύσεις εν καιρώ πολέμου, για παράδειγμα για τη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας για την εξαγωγή σιτηρών.

Σύλληψη ισχυρού ολιγάρχη

Προηγουμένως, ένας από τους πιο ισχυρούς ολιγάρχες της Ουκρανίας, o Ιχόρ Κολομοΐσκι, συνελήφθη χθες στο πλαίσιο ποινικής έρευνας για απάτη, σύμφωνα με τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης. Το δικαστήριο του Κιέβου διέταξε την σύλληψη και κράτηση του Κολομοΐσκι, ιδιοκτήτη αλυσίδας επιχειρήσεων και τραπεζών, που ήταν μάλιστα βασικός υποστηρικτής της προεκλογικής εκστρατείας του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι το 2019. Σύμφωνα με το Ukrinform, ο Κολομοΐσκι είναι από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Ουκρανία.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ τον έχει κατηγορήσει στο παρελθόν τον Κολομοΐσκι ότι χρησιμοποιεί την «πολιτική επιρροή και εξουσία του για προσωπικό όφελος» και επέβαλε κυρώσεις τον Μάρτιο του 2021 (έναν χρόνο πριν την έναρξη του πολέμου) για συμμετοχή σε «διεφθαρμένες πράξεις που υπονόμευσαν το κράτος δικαίου και την πίστη του ουκρανικού κοινού στους δημοκρατικούς θεσμούς και τις δημόσιες διαδικασίες της κυβέρνησης».

Διαδικασία εις βάρος του Κολομοΐσκι ξεκίνησε τον περασμένο Ιανουάριο και το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. Σύμφωνα με την δίωξη που ασκήθηκε κατόπιν από το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, ο Κολομοΐσκι χρησιμοποίησε μεγάλα ποσά που κλάπηκαν μέσω υπεξαίρεσης και απάτης από την Privat Bank της Ουκρανίας, την οποία κατείχε έως ότου η Εθνική Τράπεζα της Ουκρανίας την εθνικοποίησε το 2018, όταν η Privat βρέθηκε στα πρόθυρα κατάρρευσης. Η δίωξη αναφέρει ότι ο Κολομοΐσκι χρησιμοποίησε πάνω από 6 εκατομμύρια δολάρια από τα κεφάλαια της Privat Ουκρανίας για να αγοράσει και στη συνέχεια να μεταπωλήσει ακίνητα στο Ντάλας του Τέξας. Το κέρδος από την πώληση των ακινήτων δεσμεύτηκε από τις αμερικανικές αρχές.

Ήταν η τέταρτη αστική αγωγή κατάσχεσης που έχει καταθέσει το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ εναντίον του Kolomoisky και του επιχειρηματικού του εταίρου, Gennadiy Boholiubov. Και οι τέσσερις καταγγελίες αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια του 2008-2016 ο Kolomoisky και ο Boholiubov υπεξαίρεσαν από την Privat Bank, τη μεγαλύτερη τράπεζα στην Ουκρανία εκείνη την εποχή, εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια με παράνομα δάνεια και πιστωτικές γραμμές, κυρίως μέσω του υποκαταστήματος της Privat Bank στην Κύπρο.

Κάθαρση εν μέσω πολέμου

Το Σάββατο, το Περιφερειακό Δικαστήριο του Κιέβου διέταξε την κράτηση του Kolomoisky, αναφέρει το Ukrinform. Για να αφεθεί ελεύθερος θα πρέπει να καταβάλει εγγύηση ύψους περίπου 14 εκατομμυρίων δολαρίων. «Εάν ο επιχειρηματίας καταθέσει εγγύηση, πρέπει να εκπληρώσει και ορισμένες άλλες προϋποθέσεις – να μην εγκαταλείψει τον τόπο κατοικίας του, να εμφανιστεί για ανακρίσεις και να ειδοποιήσει τις αρμόδιες αρχές για οποιαδήποτε αλλαγή κατοικίας», προσθέτει το πρακτορείο Ukrinform. «Απαγορεύεται επίσης να επικοινωνεί με μάρτυρες ή άλλους υπόπτους σε αυτή την ποινική διαδικασία… και θα πρέπει επίσης να παραδώσει τα διαβατήριά του».

Ο Koλομοΐσκι ερευνάται τώρα και από την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) καθώς και από το Γραφείο Οικονομικής Ασφάλειας της Ουκρανίας σύμφωνα με τα άρθρα 190 και 209 – για απάτη και ξέπλυμα περιουσίας που αποκτήθηκε εγκληματικά. Το ερώτημα βεβαίως είναι γιατί τώρα, επτά χρόνια μετά την κατάρρευση της Privat και δύο χρόνια μετά την έναρξη των ποινικών ερευνών στις ΗΠΑ.

Το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Ουκρανίας εποπτεύει μία μεγάλη προδικαστική έρευνα, για ξέπλυμα μέσω των τραπεζών συνολικού ποσού 130,5 εκατομμύρια δολαρίων, μεταξύ 2013 και 2020. Σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας του 2021, η Ουκρανία είναι η δεύτερη πιο διεφθαρμένη χώρα στην Ευρώπη μετά τη Ρωσία και κατατάσσεται στην 122η θέση παγκοσμίως μεταξύ 180 χωρών. Η υπόθεση εναντίον του Κολομοΐσκι είναι άλλη μία πράξη στην εκστρατεία της Ουκρανίας κατά της διαφθοράς, εν μέσω της εισβολής της Ρωσίας.

Νωρίτερα φέτος, ο Ζελένσκι απέλυσε μια σειρά ανώτερων Ουκρανών αξιωματούχων για ένα σκάνδαλο διαφθοράς που συνδέεται με την προμήθεια όπλων και ειδών πρώτης ανάγκης εν καιρώ πολέμου.  Μεταξύ εκείνων που ερευνώνται είναι και ο επικεφαλής της φορολογικής αρχής του Κιέβου, ο οποίος φέρεται να συμμετείχε σε ένα σχέδιο ξεπλύματος για ποσά που ανέρχονται συνολικά σε 1,2 δισ. δολάρια!

Στις 11 Αυγούστου, ο Ζελένσκι απέλυσε και όλους τους αξιωματούχους που ήταν υπεύθυνοι για τα περιφερειακά στρατιωτικά κέντρα στρατολόγησης, αναφέροντας «παράνομο πλουτισμό από διευκολύνσεις σε άτομα που ήθελαν να αποφύγουν την στράτευση». Όπως αναφέραμε και στην εισαγωγή, μέχρι και το όνομα του υπουργού Άμυνας ενεπλάκη σε σκάνδαλο υπερτιμολογήσεων. Πιθανώς η υπόθεση αυτή να συνδέεται με την απόφαση Ζελένσκι να τον αντικαταστήσει.

«Κάθε στρατιωτικός επίτροπος που ενέχεται σε αυτή την υπόθεση θα λογοδοτήσει», είπε προηγουμένως ο Ζελένσκι και πρόσθεσε: «Οι αξιωματούχοι που μπέρδεψαν τις κρατικές ευθύνες με το κέρδος θα οδηγηθούν στη δικαιοσύνη». Στο χθεσινοβραδινό του διάγγελμα ο Ζελένσκι αναφέρθηκε εμμέσως στην υπόθεση Κολομοΐσκι λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «μετά τη νίκη, η Ουκρανία θα είναι διαφορετική και δεν θα υπάρχει χώρος για εκείνους που λεηλάτησαν τη χώρα».

Τι γίνεται με τα σιτηρά

Ο Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι άλλα δύο εμπορικά πλοία πέρασαν από τον «προσωρινό διάδρομο των σιτηρών στηΜαύρη Θάλασσα» που όπως λέει δημιούργησε το Κίεβο. Το πρώτο είχε

περάσει τον Αύγουστο και κατάφερε να φθάσει στην Κωνσταντινούπολη. Η ουκρανική Πολεμική Αεροπορία ανακοίνωσε ότι τις πρώτες πρωινές καταρρίφθηκαν 22 ρωσικά drones στην περιφέρεια της Οδησσού, όπου είναι και το μεγαλύτερο λιμάνι στη Μαύρη Θάλασσα. Τρία drones όμως, σύμφωνα με την ουκρανική ανακοίνωση δεν στάθηκε δυνατό να καταρριφθούν από την αεράμυνα, αλλά δεν αναφέρεται στην ανακοίνωση εάν επλήγησαν στόχοι και ποιοι. Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο TASS προκλήθηκαν ζημιές στις λιμενικές υποδομές.

Το θέμα της εξαγωγής σιτηρών θα είναι από τα βασικά στην ατζέντα της συνάντησης που θα έχουν αύριο ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ταγίπ Ερντογάν στη θερινή κατοικία του Ρώσου προέδρου, στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας.