Οι εξελίξεις μετακομίζουν στη Ν. Υόρκη – Oι χαώδεις διαφορές στο Κυπριακό

Αργότερα αυτόν τον μήνα, οι εξελίξεις στο Κυπριακό, ελληνοτουρκικά ακόμη και στα ευρωτουρκικά θα “μετακομίσουν” στη Νέα Υόρκη. Στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, θα πραγματοποιηθούν πολλές συναντήσεις. Έγινε γνωστό, για παράδειγμα, πως ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει “κλειδώσει” το ραντεβού τους. Εκεί θα είναι και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Το Κυπριακό θα είναι στην ατζέντα και θα γίνουν “ειδικές συναντήσεις”.

Το μείζον, βέβαια, δεν είναι η πραγματοποίηση μιας συνάντησης Γκουτέρες, Χριστοδουλίδη, Τατάρ αλλά κατά πόσο ο Γενικός Γραμματέας θα αποφασίσει να προχωρήσει με κάποιες πρωτοβουλίες στο Κυπριακό. Και κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα αναπτυχθεί νέα πρωτοβουλία. Χωρίς να ικανοποιηθούν, για παράδειγμα, οι τουρκικές αξιώσεις; Γιατί εάν ικανοποιηθούν οι τουρκικές αξιώσεις δεν θα προσέλθει η ελληνική πλευρά σε διάλογο. Είναι σαφές, όπως συναφώς έλεγαν και ενημερωμένες πηγές, ότι ο Αντόνιο Γκουτέρες, φαίνεται να ανησυχεί κατά πόσο το πολιτικό κεφάλαιο που θα επενδύσει σε μια νέα προσπάθεια θα έχει απόδοση. Κοντολογίς, δεν θέλει να φορτωθεί μια ακόμη αποτυχία, με τη δική του προσωπική εμπλοκή, στο Κυπριακό.

Τα δεδομένα σήμερα δεν δημιουργούν αισιοδοξία. Από την μια η Λευκωσία πιεστικά ζητά να υπάρξουν πρωτοβουλίες ενώ στην αντίπερα όχθη η τουρκική πλευρά ζητά επιτακτικά αλλαγή της βάσης της λύσης. Ζητά επίμονα εκ προοιμίου αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας. Το μόνο που μπορεί να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά στο Κυπριακό είναι να υπάρξουν ευρύτερες εξελίξεις, που να επηρεάζουν και το ζήτημα αυτό. Να μπει σε ένα μεγάλο πακέτο. Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να έχει προοπτική μόνο εάν δεν χρησιμοποιηθεί το Κυπριακό ως παράπλευρη απώλεια.

Και στο βάθος ευρωτουρκικά

Είναι προφανές πως η Άγκυρα θέλει να συντηρήσει τις συζητήσεις με την Ε.Ε. αν και αναγνωρίζει τις δυσκολίες, που υπάρχουν. Η επίσκεψη τις προηγούμενες ημέρες του Επιτρόπου Γειτονίας και Διεύρυνσης, Όλιβερ Βάρχελι στην Άγκυρα, επιβεβαίωσε πως οι Βρυξέλλες θέλουν να κρατήσουν “ζεστή” τη νέα προσέγγιση με την Άγκυρα.  Αλλά και να αξιοποιήσουν αυτή τη «νέα εποχή» θέτοντας θέματα στην τουρκική πλευρά. Ο Βάρχελι κατά τις συζητήσεις ανέδειξε το θέμα του Κράτους Δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενώ έθεσε Κυπριακό και Ελληνοτουρκικά.

Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος έχει διασυνδέσει ευθέως την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας με τα δυο αυτά ζητήματα. Σε συνέντευξή του στο Reuters, ο Βάρχελι είπε ότι προτεραιότητα είναι να «αλλάξει η ατμόσφαιρα», μετά τις διαφωνίες μεταξύ της Άγκυρας και ορισμένων κρατών μελών, όπως με την Ελλάδα και την Κύπρο. Η Άγκυρα από την πλευρά της θέτει και στην περίπτωση αυτή ψηλά τον πήχη. Ζητά ξεπάγωμα ενταξιακής διαδικασίας αλλά και εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης μεταξύ των δυο πλευρών. Ως προς το δεύτερο, θα επανεκκινήσουν, όπως ανακοινώθηκε, αυτή την εβδομάδα συζητήσεις, χωρίς να γνωρίζει κανείς την έκβαση των συνομιλιών αυτών.

Είναι σαφές πως οι δυσκολίες και οι διαφορές δεν μπορούν εύκολα να παρακαμφθούν ούτε και να επιλυθούν. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, ενώπιον του Ευρωπαίου Επιτρόπου, παρουσιάσθηκε με τη γνωστή αλαζονεία υποστηρίζοντας πως «η ΕΕ δεν μπορεί πραγματικά να είναι παγκόσμιος παράγοντας χωρίς την Τουρκία», υπογραμμίζοντας πως η Άγκυρα αναμένει από την ΕΕ να επιδείξει την απαραίτητη βούληση και να ενεργήσει πιο θαρραλέα για την προώθηση των σχέσεων…»