Η επόμενη ημέρα για τον Κασσελάκη – Έλεγχος του ΣΥΡΙΖΑ και στο βάθος Μητσοτάκης

Έχοντας ενασχόληση με την ενεργό πολιτική περίπου ένα εξάμηνο – από την στιγμή που εντάχθηκε προεκλογικά στο επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα – και προεκλογική καμπάνια ενός μηνός, ο Στέφανος Κασσελάκης έγινε πρόεδρος του μεγαλύτερου ακόμη πολιτικού φορέα της ευρύτερης Κεντροαριστεράς. Η επόμενη ημέρα για τον Κασσελάκη είναι δύσκολη, όπως του είπε και ο Τσίπρας στην μεταξύ τους συζήτηση. 

Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ προτίμησαν ένα λαμπερό πρόσωπο που δεν ξέρουν, από εκείνους που γνωρίζουν καλά και τους χρεώνουν τις ήττες και την συνεχή απομείωση του κόμματος. Αντιπαρήλθαν ακόμη και ότι πολλά από τα θέματα της πολιτικής δεν τα γνωρίζει, με την υπόσχεση ότι θα τα μάθει στο προσεχές διάστημα. Εν ολίγοις, ενστικτικά προτίμησαν από το φθαρμένο παρελθόν της αποτυχίας, ένα άγνωστο πρόσωπο στο οποίο επενδύουν – «μαγικά» είπε κάποιο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ – ελπίδα και προοπτική επιστροφής σε νικηφόρα τροχιά.

Ο Στέφανος Κασσελάκης έκανε μία αμερικανικού τύπου καμπάνια, την οποία υποστήριξε με την εικόνα του και με τα προσωπικά του χαρακτηριστικά. Πέτυχε να ανατρέψει την υπεροπλία των αντιπάλων του στην κομματική γραφειοκρατία και στα κομματικά, αλλά και συστημικά ΜΜΕ. Χρησιμοποίησε την δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να περάσει συμπυκνωμένα μηνύματα, που όμως μιλούσαν στην συνείδηση των συριζαίων ψηφοφόρων.

Από το «εγώ μπορώ να νικήσω τον Μητσοτάκη» μέχρι το «γουστάρω να ξεδοντιάσουμε το σύστημα των δικαστικών και των μέσων ενημέρωσης» ή όταν υπέπεσε στο γλωσσικό ολίσθημα για το Κυπριακό «εγώ ακολουθώ τις παρακαταθήκες του Ανδρέα Παπανδρέου και του Αλέξη Τσίπρα». Μικρής διάρκειας βιντεοσκοπημένα μηνύματα, επαφές και συνομιλίες με μικρά κοινά στις περιοδείες του και υπέρ-προβολή του life style με τα γυμναστήρια, τον σύντροφο και την σκυλίτσα τους. Από την στιγμή που τα συστημικά μέσα αποφάσισαν να ασχοληθούν μαζί του γέμιζε η τηλεόραση όμορφες – για την μέση αισθητική – εικόνες.

Κασσελάκης εναντίον Μητσοτάκη

Συνελόντι ειπείν ο κ. Κασσελάκης πέτυχε να κάνει μία ανατροπή στην περιορισμένη εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ. Οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας είναι εάν θα πετύχει κάτι παρόμοιο στην μεγάλη εικόνα της αντιπαράθεσης με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και το σύστημα που τον στηρίζει. Σε συνάφεια με αυτό είναι εάν θα πετύχει να ελέγξει τον ΣΥΡΙΖΑ σε μία προοπτική μετάλλαξης του κόμματος, στο πρότυπο του αμερικανικού δημοκρατικού κόμματος, όπως έχει αφήσει με σαφήνεια να εννοηθεί.

Εάν πετύχει το πρώτο, το δεύτερο θα είναι εύκολο ή περιορισμένης σημασίας, εκείνοι που θα αντιδρούν επικαλούμενοι τις αριστερές παρακαταθήκες του κόμματος, θα μοιάζουν γραφικοί. Εάν καταφέρει, το ρεύμα που έφτιαξε στο κομματικό πεδίο να το μεταφέρει στο επίπεδο της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στον Μητσοτάκη, τα εσωκομματικά εμπόδια θα εκλείψουν. Διαφορετικά θα τα βρίσκει συνέχεια μπροστά του, μεγεθυμένα από ένα μιντιακό σύστημα που θα τα εκμεταλλεύεται εναντίον του για λογαριασμό του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Σε κάθε περίπτωση η αντιπαράθεση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη δεν είναι εύκολη, ο πρωθυπουργός αξιοποιεί στοιχεία διαχείρισης της εικόνας, με μία φροντισμένη επικοινωνία εδώ και αρκετά χρόνια. Έχει μαζί του το σύστημα των ΜΜΕ, με τα οποία έχει κάνει τις βασικές συμφωνίες και ένα μπλοκ οικονομικών συμφερόντων. Βεβαίως τώρα είναι σε διαδικασία φθοράς, ειδικά μετά την τραγική εικόνα της κυβέρνησης το καλοκαίρι που πέρασε.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι παίκτες του επιχειρηματικού-μιντιακού συστήματος θα αγκαλιάσουν τον κ. Κασσελάκη. Στην ισορροπία που θα διαμορφωθεί και στον αντίστοιχο συσχετισμό, θα φανούν σταδιακά τα παρασκηνιακά “ντιλαρίσματα”, αλλά και η όποια υποστήριξη διαθέτει ο κ. Κασσελάκης εντός και εκτός χώρας από ισχυρά συμφέροντα. Το συστημικό μπλοκ πάντως, που δεν είναι ερασιτέχνες όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, ήδη ξεσκονίζει το βιογραφικό του Κασσελάκη αναζητώντας κενά.

Ο κ. Κασσελάκης δεν θα είναι στην Βουλή και από μία άποψη τον βολεύει για να μην φανεί η απειρία του και υποστεί ήττες σε αντιπαραθέσεις με πιο έμπειρους αντιπάλους. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία θα συνεχίσει να κινείται με επιλεγμένες εμφανίσεις σε επίπεδο κοινωνίας, αξιοποιώντας στο μέγιστο την εικόνα του και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να διευρύνει την δική του πια κομματική βάση.

Δίχως να είναι Τσίπρας, έχει δείξει ότι απολαμβάνει την επαφή με τους ανθρώπους και έχει την ικανότητα επικοινωνίας Συνελόντι κάτι που δεν πέτυχε ποτέ ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Το πρώτο του εσωκομματικό στοίχημα θα είναι να στείλει τους ανθρώπους αυτούς στις εσωκομματικές κάλπες που θα αναδείξουν το Συνέδριο για να φτιάξει ακολούθως τον δικό του μηχανισμό.

Ο κομματικός μηχανισμός

Οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι είναι υπό την επήρεια του σοκ, θα χρειαστούν κάποιο χρόνο μέχρι ο ψυχολογικός μηχανισμός να αποδεχθεί την απώλεια του κόμματος με το οποίο είχαν ταυτιστεί και ήταν τρόπος ζωής δεκαετιών Συνελόντι για ενίους εξ αυτών. Το πώς θα αντιδράσουν είναι ακόμη ερωτηματικό. Ακόμη και πριν την Κυριακή υπήρξε φημολογία περί αποχωρήσεων και διάσπασης.

Το ότι θα αποχωρήσει ο Στέφανος Τζουμάκας και ο Νίκος Φίλης που είχαν καταφερθεί εναντίον του Στέφανου Κασσελάκη με βαρύς προσωπικούς χαρακτηρισμούς θεωρείται δεδομένο. Για την Έφη Αχτσιόγλου δεν είναι όμως. Στην πρώτη της δήλωση η κ. Αχτσιόγλου, αφού είπε ότι θα ασχοληθεί περισσότερο με τον δίχρονο γιο της, απέφυγε να πει ότι θα είναι στην διάθεση του νέου προέδρου και ευχαρίστησε δημοσίως τους Αλέξη Χαρίτση και Νάσο Ηλιόπουλο.

Δεν συνηθίζεται ο χαμένος να εμφανίζει κι άλλους στην ήττα, προφανώς θέλησαν από κοινού να δείξουν ότι αποτελούν ομάδα. Δεν είναι η παλιά φρουρά – Βούτσης, Δραγασάκης, Σκουρλέτης, Τσακαλώτος, κλπ – είναι η νέα γενιά του κόμματος που αν δεν είχε προκύψει ο Κασσελάκης θα το έπαιρναν εκείνοι σε μία ομαλή μετάβαση και δίχως κραδασμούς. Το εάν θα θελήσει ο Κασσελάκης να τους αξιοποιήσει και αν εκείνοι δεχθούν είναι επίσης ερώτημα.

Ο νέος πρόεδρος προς το παρόν έδειξε μόνο ότι έχει στο πλευρό του τον Νίκο Παππά. Του αναγνώρισε, καλώντας τον επάνω στην εξέδρα, έξω από την Κουμουνδούρου, ότι δίχως αυτόν δεν θα κέρδιζε. Τον χρειάζεται με την εμπειρία του και με τον μηχανισμό στο κόμμα – που φυσικά θα ενισχυθεί μετά τη νίκη – για το Συνέδριο. Άλλωστε η χημεία τους ταιριάζει. Κάπου στο βάθος υπάρχει και ο Παύλος Πολάκης που μέχρι τώρα επιμελώς αποφεύγουν να τον εμφανίζουν. Έχει υπάρξει συμφωνία μεταξύ Κασσελάκη-Πολάκη που θα εκτυλιχθεί στην πορεία προς το Συνέδριο.

Η ανάρτηση Τσακαλώτου

Από τους εσωκομματικούς αντιπάλους του κ. Κασσελάκη κάποια σημασία, περιορισμένη πάντως, έχει πώς θα κινηθεί ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, επικεφαλής της εσωκομματικής αντιπολίτευσης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Παρότι περιορίστηκε στο 8% στην πρώτη δήλωσή του, επέμεινε ότι «η Αριστερά είναι εδώ», χωρίς καν συγχαρητήρια στον νικητή.

Είναι δεδομένο ότι ένας αριθμός μεσαίων και μικρών κομματικών στελεχών, που περιλαμβάνει και πολλούς δημοσιογράφους των κομματικών μέσων, αισθάνεται ότι δεν έχει θέση στον ΣΥΡΙΖΑ. Στο πεδίο αυτό οι αποχωρήσεις είναι πιο εύκολες. Το τι θα κάνει ο Στέφανος Κασσελάκης με τα κομματικά μέσα που ήταν εναντίον του, με ορισμένους δημοσιογράφους να ξεπερνούν τα όρια της ευπρέπειας, είναι ένα από τα προβλήματα της επόμενης ημέρας.

Ο Σωκράτης Φάμελλος τον συνεχάρη και έκανε την πρώτη διαρροή ότι «είναι στην διάθεσή του για να αρχίσουν δουλειά άμεσα». Η διαρροή δεν επιβεβαιώθηκε κεντρικά. Οι πληροφορίες θέλουν μία αρχική συμφωνία για την παραμονή του στη θέση του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας να έχει γίνει, όπως και για την παραμονή της Όλγας Γεροβασίλη στην θέση της γραμματέως της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.

Σε συνδυασμό με τον Νίκο Παππά μπορούν να εγγυηθούν την κοινοβουλευτική παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ. Στελέχη με εμπειρία και κύρος, πολιτικά μετριοπαθή, μπορούν να λειτουργήσουν εξισορροπητικά και αν αποσοβήσουν μεγάλους κραδασμούς. Σύμφωνα με πληροφορίες έχει ήδη υπάρξει προσέγγιση με τον Νίκο Κοτζιά και πιθανώς μελλοντική συνεργασία. Ορισμένοι βλέπουν την προσέγγιση αυτή, πίσω από την ανακοίνωση του Στέφανου Κασσελάκη ότι το πρώτο του ταξίδι θα είναι στην Κύπρο.

Ο Αλέξης Τσίπρας

Ο Αλέξης Τσίπρας είναι από μόνος του ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για τον ΣΥΡΙΖΑ και για τις σχέσεις του Στέφανου Κασσελάκη. Ένα σημαντικό ποσοστό του κόμματος είναι ταυτισμένο ψυχικά με τον επί 15 χρόνια πρόεδρο, γι’ αυτούς θα είναι πάντα «ο πρόεδρος της καρδιάς τους», όπως ήταν για τους νεοδημοκράτες ο Κώστας Καραμανλής, μέχρι που αποχώρησε.

Δεν είναι δίχως σημασία ότι ενώ στην προεκλογική του καμπάνια ο Στέφανος Κασσελάκης τον ανέφερε συχνά – θέλοντας να υπονοήσει ότι έχει την έγκρισή του – την βραδιά της νίκης του απέφυγε οποιαδήποτε αναφορά στον πρώτο πρωθυπουργό της Αριστεράς. Είναι σαφές ότι θέλει να κάνει μία τομή, αλλά να στείλει και ένα μήνυμα ότι δεν ταυτίζεται με το παρελθόν που συνάντησε τον αδυσώπητο πόλεμο του συστήματος εξουσίας.

Εν ολίγοις, δίχως να τον αποκηρύσσει, δεν θα στοχοποιηθεί για το παρελθόν (το για όλα φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ τελειώνει) και δεν θα απολογείται. Εάν ο Κασσελάκης ανοίξει περπατησιά στο μεγάλο τοπίο, τότε ο Αλέξης Τσίπρας εκ των πραγμάτων μπαίνει στο περιθώριο κι ας είναι μόνο 50 ετών. Πάντως ενδεχόμενη επιστροφή του σε πρωταγωνιστικό ρόλο περνάει μέσα από την αντίστοιχη αποτυχία του Στέφανου Κασσελάκη.

Νέο πολιτικό τοπίο

Η επικράτηση του Στέφανου Κασσελάκη προκαλεί κυματισμούς που εξαπλώνονται σε όλο το πολιτικό τοπίο. Ήδη υπάρχει ανησυχία στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ που μετά τις εκλογές έδειξε στάσιμο. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, όπως έχει αφήσει να διαφανεί, δεν θα κάνει κινήσεις διεμβολισμού, ωστόσο ένα μέρος του ΠΑΣΟΚ κοιτάζει προς την πλευρά του. Ανησυχία όμως υπάρχει και στο κυβερνητικό στρατόπεδο, όπως φάνηκε από την ευαισθητοποίηση αγιογράφων του Κυριάκου Μητσοτάκη για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ. Η εύκολη δικαιολογία για κάθε τι “φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ” έχει εκλείψει.

Η πολιτική φρεσκάδα του Κασσελάκη ακυρώνει το επιχείρημα που φυσικά δεν θα εγκαταλείψουν προβάλλοντας την σχέση του με τον Πολάκη και τα παλιά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο θα είναι περιορισμένης εμβέλειας πια. Αλλά γενικότερα εισάγει νέα ήθη και νέους τρόπους πολιτικής αντιπαράθεσης, όπου κυριαρχεί η εικόνα και το συμπυκνωμένο μήνυμα. Η επικράτησή του επιβεβαιώνει και παράλληλα προοπτικά μεγεθύνει κάποια μετάλλαξη της κοινωνίας. Όπως έλεγαν με χιούμορ μεταξύ τους οι πολιτικοί συντάκτες θα πρέπει στο εξής να παρακολουθούν πρωινάδικα και το tik tok!

Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να απευθυνθεί στο κοινό των συντηρητικών ψηφοφόρων, τους μισούς ψηφοφόρους της ΝΔ και το 15% που προτιμά τα ακροδεξιά κόμματα. Απευθύνεται όμως με όρους ρευστοποίησης των ιδεολογικών προτύπων σε όλο το υπόλοιπο. Πέρα από την ευρύτερη Αριστερά απευθύνεται προνομιακά στο κεντρώο κοινό που είχε στραφεί στον Κυριάκο Μητσοτάκη και το κάνει με όρους γνησιότητας. Και αυτό ήδη ανησυχεί το Μέγαρο Μαξίμου.