Κώστας Μουτζούρης: Ο πρύτανης του Βορείου Αιγαίου

Κρίσιμη είναι η αυριανή αυτοδιοικητική μάχη του Βορείου Αιγαίου, όπου ο νυν περιφερειάρχης Κώστας Μουτζούρης θα αντιμετωπίσει τον νικητή του πρώτου γύρου, τον πρώην Επίτιμο Α/ΓΕΣ και υφυπουργό Άμυνας Αλκιβιάδη Στεφανή. Ο νυν περιφερειάρχης εξασφάλισε ένα ποσοστό κοντά στο 34% και ο επίσημος υποψήφιος της ΝΔ ένα ποσοστό κοντά στο 44%. Ο κ. Μουτζούρης ανήκει στους λεγόμενους “γαλάζιους αντάρτες”, με τους οποίους βρίσκονται αντιμέτωποι στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών επίσημοι υποψήφιοι της Πειραιώς. 

Η αναμέτρηση των δύο γίνεται σε υψηλούς τόνους: Ο κ. Στεφανής κατηγόρησε τον αντίπαλο του για «τοξικότητα» (χαρακτηρισμό που η Πειραιώς αποδίδει μονίμως στην Κουμουνδούρου) και για διακίνηση fake news για το μεταναστευτικό. «Θα ήταν πολύ εύκολο για τον πρωθυπουργό να δώσει το χρίσμα στον κ. Μουτζούρη και να έχει άλλη μία περιφέρεια ”βαμμένη μπλε”. Προτίμησε όμως να το δώσει σε εμένα ως μη-κομματικό αυτοδιοικητικό, ο οποίος ωστόσο εργάζεται για το καλύτερο», ανέφερε ο Στεφανής, που κατηγόρησε τον Μουτζούρη ότι «εναγκαλίζεται με ακραία στοιχεία της Δεξιάς και της Αριστεράς».

Ο υποψήφιος της ΝΔ μοιάζει να αναφέρεται στην περίοδο που ο νυν περιφερειάρχης είχε βρεθεί σε ευθεία σύγκρουση με την κυβέρνηση, όταν είχε αποφασιστεί η κατασκευή κλειστών κέντρων κράτησης για μετανάστες. Τότε ο κ. Μουτζούρης είχε συνταχθεί ευθέως με τις διαμαρτυρίες των κατοίκων. Θυμόμαστε πως οι αντιδράσεις είχαν λάβει διαστάσεις ανοιχτής εξέγερσης, με βίαια επεισόδια και συγκρούσεις με διμοιρίες των ΜΑΤ, που είχαν φτάσει στην Λέσβο από την υπόλοιπη Ελλάδα.

Ήταν το κύμα του μεταναστευτικού που είχε βγάλει τον Μουτζούρη στην επιφάνεια, με τον ίδιο να διεκδικεί τον ρόλο του σωτήρα των πολύπαθων νησιωτών του Βορείου Αιγαίου. Εξάλλου, λέγεται πως η αγαπημένη φράση του είναι: «Τα νησιά αναζητούν salvation (σωτηρία), όχι Salvini».

Όμως, εκτός από τις σοβαρές συγκρούσεις με την αστυνομία (όπου δεν είχαν λείψει ούτε εικόνες αστυνομικής αυθαιρεσίας, με άνδρες των ΜΑΤ να σπάνε σταθμευμένα αυτοκίνητα) το επεισοδιακό σκηνικό είχε σημαδευτεί από την απρεπή και απαράδεκτη χειρονομία του κ. Μουτζούρη προς το πρόσωπο του πρωθυπουργού, κάτι που είχαν εστιάσει η εξουσία στην Αθήνα και όλα τα κατεστημένα Μέσα. Όμως, σε ό,τι αφορά την πολιτική ουσία, θα μπορούσε να ειπωθεί πως ο κ. Μουτζούρης δεν επέλεξε να ταχθεί με την κυβέρνηση, εναντίον όσων τον ψήφισαν…

Το μεταναστευτικό

Η κυβέρνηση είχε κάποιο δίκιο όταν χαρακτήριζε την τότε στάση του Μουτζούρη αντιφατική, επισημαίνοντας πως από τη μία δήλωνε ανοιχτός σε διάλογο και από την άλλη έφτανε στο σημείο να απειλήσει ότι θα διακόψει κάθε σχέση με την κυβέρνηση. Μία κουβέντα κενή περιεχομένου στην πραγματικότητα, καθώς μπορεί η περιφέρεια να αποτελεί τη δευτεροβάθμια τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά είναι κράτος και το κράτος το διευθύνει η κυβέρνηση.

Αυτή, ωστόσο, είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι ότι με τη στάση του είχε εκφράσει το σύνολο σχεδόν των νησιωτών. Η κυβέρνηση θεωρούσε πως αποδομώντας την προσωπικότητα του θα έλυνε το πρόβλημα, αν και στην πραγματικότητα αυτό είχε πυροδοτηθεί με την αποστολή μεγάλων δυνάμεων των ΜΑΤ. Το προφίλ του “αντάρτη” Μουτζούρη, λοιπόν, έχει τις απαρχές στην στήριξη του στην δυναμική αντίσταση των νησιωτών στην κατασκευή νέων δομών για μετανάστες.

Η κυβέρνηση υποστήριζε ότι θα κατασκευάσει τα κλειστά κέντρα στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου για να μπορεί –με βάση την ευρωτουρκική συμφωνία του 2016– να επαναπροωθεί όσους δεν δικαιούνται άσυλο και πως δεν θα εγκλωβίζονταν στην Ελλάδα. Οι νησιώτες, όμως, αμφισβητούσαν την κυβέρνηση, επισημαίνοντας πως, ακόμα και αν επαναπροωθούνταν 200 την εβδομάδα, η μέχρι τώρα εμπειρία είχε δείξει πως οι υπερδιπλάσιοι τελικώς θα εισέρχονταν.

Οι νησιώτες, εξάλλου, είχαν ξαναδεί το έργο. Τους είχαν πει το 2015-16 ότι θα κατασκευαστούν κάποια hot spot για την χωρητικότητα μερικών εκατοντάδων μεταναστών, με σκοπό να παραμένουν οι εισερχόμενοι μερικές ημέρες εκεί για καταγραφή και ταυτοποίηση. Το αποτέλεσμα το θυμόμαστε όλοι…

Ποιος είναι ο Κώστας Μουτζούρης

Ο Μουτζούρης δεν ξεκίνησε πολιτικά, όπως έχει καταλήξει. Πριν φτάσουν τα πράγματα στα άκρα, έκανε τις δημόσιες σχέσεις του με τη ΝΔ. Του άρεσε να φωτογραφίζεται με υπουργούς κι όταν κάποιος τον κατηγορούσε ότι πατάει σε δυο βάρκες, εκείνος το αρνιόταν, λέγοντας ότι εάν δεν ήταν αυτός, η ΝΔ θα είχε διαλυθεί στο Βόρειο Αιγαίο. Αν και από τότε έχουν αλλάξει πολλά, δεν είχε άδικο.

Η προσωπική του διαδρομή ξεκινά από το Πλωμάρι και τη Μυτιλήνη, όπου γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Οι γονείς του ήταν εκπαιδευτικοί. Συνέχισε στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στις Βρυξέλλες, στη Γενική Γραμματεία Λιμένων, καθώς και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Πολυτεχνείο, πήρε διδακτορικό στην Γκρενόμπλ της Γαλλίας και από εκεί στο Ντελφ της Ολλανδίας.

Επέστρεψε στην Ελλάδα και άρχισε να διδάσκει στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης. Λίγα χρόνια αργότερα συμβάλλει στην ίδρυση του Εργαστηρίου Λιμενικών Έργων, ενός πρότυπου χώρου διεξαγωγής πειραμάτων σε πραγματικά μοντέλα υπό κλίμακα, μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα και ένα από τα λίγα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Διατέλεσε πρόεδρος της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών για τέσσερις θητείες, ενώ το 2006 εξελέγη πρύτανης του Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Η ζωή του έμοιαζε ριζωμένη στην Αθήνα, όπου ζούσε μία προνομιούχα ζωή με τη σύζυγό του και τα τρία τους παιδιά. Η Δήμητρα Μουτζούρη-Φιλιπποπούλου, παρότι πολιτικός μηχανικός και η ίδια, επέλεξε τον ρόλο της συζύγου και της μητέρας, μέχρι που προσβλήθηκε από το μικρόβιο της πολιτικής. Είχε προσπαθήσει παλαιότερα να εκλεγεί δημοτική σύμβουλος στην Κηφισιά και παρά τις αρχικές αποτυχίες της, τελικά τα κατάφερε. Σε συνέντευξή της, μάλιστα, είχε αναρωτηθεί αν είναι «η κλασική επανάσταση της νοικοκυράς ή και κάτι παραπάνω;».

Οι πολιτικές φιλοδοξίες της, όμως, κατέρρευσαν όταν αποδείχτηκε ότι ο γιος της Χάρης Μουτζούρης (κάνει ειδικότητα παιδιατρικής στη Βιέννη) συμμετείχε στον βανδαλισμό του κεντρικού εκλογικού περιπτέρου του αντιπάλου στην Κηφισιά, Βασίλη Βάρσου. Κάποιοι τον δικαιολόγησαν, λέγοντας ότι ενεπλάκη στον βανδαλισμό, αφότου εκστομίστηκαν ύβρεις εναντίον της μητέρας του από παρευρισκόμενους.

Μόνιμη εγκατάσταση στη Λέσβο

Παραδόξως, το δικό της πολιτικό ναυάγιο συμπίπτει με την πολιτική αφύπνιση του συζύγου της. Το 2010 διεκδικεί το χρίσμα της ΝΔ για τη δημαρχία της Μυτιλήνης, αλλά αυτό δίνεται στον Άρη Χατζηκομνηνό. Το 2012, όμως, κατεβαίνει υποψήφιος βουλευτής της ΝΔ. Προφανώς, η μόνιμη εγκατάστασή του στη Λέσβο, συνδέεται με τις πολιτικές φιλοδοξίες του.

Όταν τον Μάιο 2019 η ΝΔ έδωσε το χρίσμα για την περιφέρεια Βορείου Αιγαίου στην περιφερειάρχη Χριστιάνα Καλογήρου για μία δεύτερη θητεία, ο Μουτζούρης δεν διστάζει να θέσει υποψηφιότητα ως ανεξάρτητος τεχνοκράτης. Όλα δείχνουν πως είχε συνειδητοποιήσει ότι μετά από τέσσερα και χρόνια μεταναστευτικής κρίσης η εμπιστοσύνη των τοπικών κοινωνιών προς το κεντρικό πολιτικό σύστημα είχε διαρραγεί. Ο μόνος τρόπος για να γινόταν αποδεκτός, ήταν να του γυρίσει την πλάτη και να ποντάρει στη διογκούμενη αγανάκτηση των νησιωτών.

Ο αέρας έδειξε από την αρχή να φουσκώνει τα πανιά του. Ακόμα και η στελέχωση του ψηφοδελτίου της αντιπάλου του αποδείχθηκε δύσκολη. Πολλοί περιφερειακοί σύμβουλοι τελικά επέλεξαν ή να μην είναι ξανά υποψήφιοι ή να πάνε σε αντίπαλα ψηφοδέλτια ή να μετακινηθούν στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση. Μην έχοντας το χρίσμα του κόμματός του, είχε την ελευθερία να εμφανίζεται ως ανεξάρτητος και ως τέτοιος να διεκδικεί τη στήριξη κι άλλων κομμάτων (και του ΣΥΡΙΖΑ) ως ενωτική υπερκομματική υποψηφιότητα.

Ως υποψήφιος περιφερειάρχης επένδυσε στο μεταναστευτικό. Υιοθέτησε ακόμα πιο αυστηρή γλώσσα για να ευθυγραμμιστεί με το κλίμα που επικρατούσε στις τοπικές κοινωνίες. Φρόντισε, μάλιστα, να πλαισιώνεται από συμβούλους με ανάλογη ρητορική. Τελικά, επικράτησε με το 55%. Είναι αξιοσημείωτο ότι και ως περιφερειάρχης πλέον, δεν υπέστειλε την προεκλογική σημαία του για το μεταναστευτικό.

Πολλοί βλέπουν πίσω από τις πράξεις του την επιρροή της συζύγου του, η οποία σε παλαιότερη συγκέντρωση διαμαρτυρίας για το μεταναστευτικό είχε ανεβεί στο βήμα και είχε μιλήσει, με την ιδιότητα της συζύγου!

“Ρεβάνς” θέλει ο Μητσοτάκης

Αν κάτι γνωρίζει και αξιοποιεί στο έπακρο ο περιφερειάρχης είναι η δύναμη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Άτομα που έχουν συνυπάρξει μαζί του σε πάνελ κάνουν λόγο για ένα έμφυτο ταλέντο που έχει μεταφέρει όλη την εμπειρία των αμφιθεάτρων στο μικρό γυαλί. «Είναι εντυπωσιακό να τον παρακολουθείς. Αξιοποιεί κάθε συναίσθημα, κάθε μυ του προσώπου του, βγάζει οργή και ένταση και όταν κλείσουν οι κάμερες είναι ο πιο χαλαρός άνθρωπος του κόσμου. Είναι γεννημένος σόουμαν».

Με την απρεπή χειρονομία του, ο Μουτζούρης έμοιαζε πολιτικά να είχε πυροβόλησε τα πόδια του, με την έννοια ότι είχε δώσει στην κυβέρνηση την ευκαιρία να τον αποδομήσει και να τον απομονώσει, αποκλείοντάς τον από τη σύσκεψη του πρωθυπουργού με τους υπόλοιπους αυτοδιοικητικούς του Βορείου Αιγαίου. Όμως, ήταν η σθεναρή αντίσταση των νησιωτών που είχε υποχρεώσει τελικώς την κυβέρνηση να υποχωρήσει και να αποσύρει τα ΜΑΤ, καλώντας  σε έναν νέο κύκλο διαλόγου, τον οποίο μέχρι πρότινος απέρριπτε.

Ο πρωθυπουργός θέλει να πάρει την “ρεβάνς” από εκείνη την σύγκρουση με τον Μουτζούρη, εξ’ ου και η πρόκρινε την στήριξη μιας “δυνατής” υποψηφιότητας, αυτής του Αλκιβιάδη Στεφανή. Να σημειωθεί πως τοπικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησαν από το κόμμα τους να υποστηρίξει την υποψηφιότητα Μουτζούρη, με την Κουμουνδούρου να στηρίζει την Βάσω Κόχλακα που τερμάτισε τέταρτη με 11.42%, πίσω από την υποψήφια της Λαϊκή Συσπείρωσης Αγλαϊα Κυρίτση…