Το μπλέξιμο με τα τιμολόγια ρεύματος και οι κυβερνητικοί φωστήρες

Έχω παρατηρήσει ότι παρά τα όσα έχουν γραφτεί και ειπωθεί στα μαζικά μέσα ενημέρωσης σχετικά με την νέα κοστολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος, που θα ισχύει από την 1η Ιανουαρίου του 2024, οι καταναλωτές προβληματίζονται ως προς την επιλογή τους προκειμένου να τύχουν το οικονομικότερο πακέτο.

Έχουμε τα σταθερά τιμολόγια (με σήμανση μπλε χρώματος) τα κυμαινόμενα τιμολόγια (με σήμανση πράσινου και κίτρινου χρώματος) και τα δυναμικά προϊόντα για τους καταναλωτές με “έξυπνους μετρητές” (με σήμανση με πορτοκαλί χρώμα). Δεν θα μιλήσω για τα τελευταία τιμολόγια δεδομένου ότι στη χώρα μας είναι ελάχιστοι οι καταναλωτές που διαθέτουν “έξυπνους μετρητές“.

Τα σταθερά τιμολόγια

Στα σταθερά τιμολόγια οι προμηθευτές κλειδώνουν την τιμή της Kwh ανάλογα το συμβόλαιο του κάθε καταναλωτή. Η τιμή της Kwh σ’ αυτή την περίπτωση θα είναι αρκετά αυξημένη προκειμένου οι προμηθευτές να αποφύγουν ζημιά ,που θα προέλθει από τις πιθανές αυξήσεις στην χονδρεμπορική αγορά, δηλαδή της ΤΕΑ των επομένων μηνών.

Επομένως ο καταναλωτής μπορεί να βρεθεί κερδισμένος αν η ΤΕΑ ( τιμή εκκαθάρισης αγοράς,  δηλαδή είναι η τιμή χονδρικής με την οποία αγοράζουν το ρεύμα οι πάροχοι) είναι σε υψηλά επίπεδα στους επόμενους μήνες ή χαμένος αν η ΤΕΑ βρεθεί σε χαμηλά επίπεδα στους αντίστοιχους μήνες, αφού η τιμή της Kwh είναι κλειδωμένη. Ωστόσο οι τιμές της ΤΕΑ (δηλαδή η Day Ahead Market) μεταβάλλονται κάθε μήνα και επομένως ο καταναλωτής δεν θα γνωρίζει σε σύγκριση με τα άλλα τιμολόγια (πράσινα ή κίτρινα ) αν θα έχει προβεί στην ορθή επιλογή μετά το πέρας της σύμβασης, δεδομένου ότι αν διακόψει το συμβόλαιο με τον προμηθευτή θα υποστεί πέναλτι.

Πράσινα τιμολόγια 

Σε αυτή την κατηγορία έχουμε τα προϊόντα με προαναγγελία τιμής ,δηλαδή της ΤΕΑ. Εδώ ο μηχανισμός προσαύξησης (όπως θα δούμε παρακάτω) της ΤΕΑ έχει “κλειδώσει“ πριν την έναρξη του μήνα τιμολόγησης (της 1ης ημέρας κάθε μήνα). Και επομένως ο καταναλωτής γνωρίζει από την 1η κάθε μήνα την τιμή που θα χρεωθεί για τις υπόλοιπες ημέρες του μήνα.
Εδώ ισχύει το ειδικό τιμολόγιο που το κόστος είναι:

Κόστος = ( Βασική τιμή προμήθειας) + (Μηχανισμός Διακύμανσης) + ( πάγιο 5 ευρώ ) – ( τυχόν εκπτώσεις )

Ένα παράδειγμα για την βασική τιμή και ας αναφέρουμε ως προμηθευτή την ΔΕΗ που χρεώνει από 0- 500 Kwh/μήνα 0,160 €/Kwh και αν υπερβούμε τις 500Kwh τις χρεώνει με 0,172 €/Kwh. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε καταναλώσει 800 kWh/μήνα, τότε:
Βασική τιμή = 500*0,160+300*0,172= 131,6 ευρώ.

Μηχανισμός Διακύμανσης
1η περίπτωση:
α* [ ΤΕΑ (μ-1) – Li] +β ,
αν , ΤΕΑ(μ-1) < Li

2η περίπτωση:
α* [ ΤΕΑ (μ-1) -Lu ] +β
αν ΤΕΑ (μ-1) > Lu

3η περίπτωση:
0 , αν Li < ΤΕΑ ( μ-1) < Lu
Όπου
β= α*[ ΤΕΑ(μ-1)- ΤΕΑ(μ-2) ]

Η ΔΕΗ έχει ορίσει συντελεστή προσαύξησης α = 1,16, άνω όριο Lu= 0,095 και κάτω όριο Li= 0,085

Ας μελετήσουμε την 1η περίπτωση και ας υποθέσουμε ΤΕΑ( μ-1) = 0,070 και ΤΕΑ( μ-2) = 0,060 ,τότε ο Μηχανισμός Διακύμανσης θα είναι: [1,16*(0,070-0,085)+1,16*(0,070-0,060)]*800= – 4,64 , δηλαδή έχουμε επιστροφή 4,64 ευρώ.
Οπότε ο καταναλωτής θα πληρώσει : 131,6- 4,64 +5 =141,96 ευρώ.

Αν μελετήσουμε την 2η περίπτωση και ας υποθέσουμε ότι η ΤΕΑ ( μ–1) = 0,129 και η ΤΕΑ ( μ-2) = 0,109 τότε ο Μηχανισμός Διακύμανσης θα είναι: [1,16*(0,129-0,095)+1,16*(0,129-0,109)]*800= 50,112 ευρώ. Άρα ο καταναλωτής θα πληρώσει 131,6 +50,112 +5 =186,712 ευρώ.

Αν δούμε την 3η περίπτωση και η ΤΕΑ ( μ-1) είναι 0.090 που είναι μεταξύ του Li = 0,085 και του Lu = 0,095 τότε ο Μηχανισμός Διακύμανσης είναι 0, και επομένως ο καταναλωτής θα πληρώσει την βασική τιμή 131,6 +( το πάγιο των 5 ευρώ ) δηλαδή 136,6 ευρώ.
Όπως αντιλαμβάνεστε, επειδή η ΤΕΑ βρίσκεται στην παρούσα χρονική περίοδο με αυξημένη τιμή το πιθανότερο, σχεδόν βέβαιο ενδεχόμενο, είναι να πέσουμε στην 2η περίπτωση ,οπότε θα έχουμε και το μεγαλύτερο κόστος στον Μηχανισμό Διακύμανσης .

Κίτρινα Τιμολόγια

Είναι κυμαινόμενα ,όπου ο μαθηματικός τύπος εξαρτάται από την ΤΕΑ που κλειδώνει μετά την έναρξη του μήνα τιμολόγησης ( της 1ης ημέρας κάθε μήνα ). Επομένως η τιμή κάθε μήνα οριστικοποιείται στο τέλος του ή στο τέλος του αμέσως επόμενου μήνα. Ισχύει ο ίδιος μαθηματικός τύπος που ανέφερα παραπάνω ,με την διαφορά ότι αντί της ΤΕΑ (μ-1) έχουμε ΤΕΑ (μ), δηλαδή την τιμή του τρέχοντος μήνα και αντί της ΤΕΑ ( μ-2) έχουμε την ΤΕΑ (μ+1) δηλαδή την τιμή του επόμενου μήνα. Αν πάρουμε και πάλι ως σημείο αναφοράς την ΔΕΗ εδώ έχουμε τις εξής διαφορές.

Ο συντελεστής προσαύξησης α = 1,15, άνω όριο
Lu =0,100 και κάτω όριο Li = 0,090.

Μέχρι τις 500Kwh η ΔΕΗ της χρεώνει με 0,155 €/Kwh και άνω των 500 Kwh με 0,211 €/ Kwh. Επομένως η βασική τιμή για ένα καταναλωτή με 800 Kwh θα είναι: 500* 0,155+ 300*0,211=140,8 ευρώ.

Πάμε στο παραπάνω μαθηματικό τύπο και ας υποθέσουμε ότι οι τιμές της ΤΕΑ (μ) και ΤΕΑ ( μ+1) είναι οι ίδιες με το πράσινο τιμολόγιο. Ωστόσο δεν θα είναι ίδιες (γιατί θα είναι τιμές του τρέχοντος και του επόμενου μήνα) και η απάντηση είναι με πολύ μικρή προσέγγιση.

Αν εξετάσουμε την 1η περίπτωση, με τα νέα χαρακτηριστικά της ΔΕΗ για το κίτρινο τιμολόγιο. Ο συντελεστής προσαύξησης α = 1,15, το άνω όριο Lu = 0,100 και το κάτω όριο Li = 0,090. Με βασική τιμή μέχρι τις 500 Kwh η χρέωση είναι 0.155 €/Kwh και άνω των 500 Kwh η χρέωση είναι 0.211€/Kwh. Επομένως η βασική τιμή είναι 500*0,155+300*0,211=140,8 ευρώ.

Ο Μηχανισμός Διακύμανσης για κατανάλωση 800 Kwh θα είναι:

[1,15*( 0,070- 0,090)+1,15*( 0,070-0,060) ]*800 = – 0,0115
(- 0,0115)×800= – 9,2 ευρώ ,που σημαίνει ότι υπάρχει επιστροφή 9,2 ευρώ.
Συνεπώς ο καταναλωτής θα πληρώσει : 140,8 -9,2+ 5 = 136,6 ευρώ.

2η περίπτωση: Η βασική τιμή παραμένει ίδια.

Μηχανισμός Διακύμανσης
[1,15*(0,129-0,100) +1,15*(0,129-0,109)]=0,05635
0,05635× 800 = 45,08 ευρώ.
Επομένως η τελική τιμή θα είναι:
136,6+45,08 + (5 το πάγιο) =186,68 ευρώ.

Στην 3η περίπτωση αν η ΤΕΑ(μ) = 0,095 που βρίσκεται μεταξύ του Li= 0,090 και του Lu =0,100 ο Μηχανισμός Διακύμανσης θα είναι 0. Και ο καταναλωτής θα πληρώσει 140,8+ 5 =145,8 ευρώ.

Σχόλια για τα τιμολόγια

Ο Μηχανισμός Διακύμανσης είναι ουσιαστικά ο ίδιος με την προηγούμενη ρήτρα αναπροσαρμογής γιατί : Αν θέσουμε [ΤΕΑ(μ-1) – Li ]= Xi ή [ ΤΕΑ( μ-1) – Lu ] = Χi , οδηγούμαστε στην ευθεία Yi = α * Xi + β , με κλίση α , μόνο που στην προηγούμενη περίπτωση το β ήταν σταθερή τιμή από τον προμηθευτή, ενώ τώρα το β = α* [ ΤΕΑ ( μ-1)- ΤΕΑ ( μ-2) ] που προκύπτει όμως και πάλι η τιμή που θα επέλεγαν οι προμηθευτές.

Όσο πιο μεγάλη είναι η τιμή του άνω ορίου Lu και όσο πιο μικρή είναι η τιμή του κάτω ορίου Li τόσο λιγότερα χρήματα θα πληρώσουν οι καταναλωτές. Συνεπώς οι τιμές αυτές θα πρέπει να παρακολουθούνται από το ΥΠΕΝ ή την ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) με άμεση επέμβαση αν απαιτηθεί, ανάλογα της διαμόρφωσης της ΤΕΑ από το χρηματιστήριο ενέργειας, ώστε να αποφύγουμε υπερκέρδη των παρόχων σε βάρος των καταναλωτών. Πάντως όπως είναι τώρα οι τιμές των άνω και κάτω ορίων Lu και Li αντιστοίχως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο Μηχανισμός Διακύμανσης, δηλαδή η ρήτρα αναπροσαρμογής (για να μην δουλευόμαστε…) θα είναι αυξημένος. Θα ήταν θετικό να γίνουν στο τέλος του Δεκεμβρίου οι κατάλληλες διορθώσεις των τιμών α , Li ,Lu, με αποκλειστική ευθύνη του ΥΠΕΝ.

Οι συντελεστές α του πράσινου και του κίτρινου τιμολογίου 1,16 και 1,15 αντίστοιχα σε συνδυασμό με τα άνω και κάτω όρια των δύο τιμολογίων ουσιαστικά, δεν μας “ ξεγελούν” , γιατί είναι έτσι τοποθετημένα, ώστε να δίνουν το ίδιο αποτέλεσμα στο κόστος του Μηχανισμού Διακύμανσης.

Αν με ρωτούσαν ποιο τιμολόγιο συμφέρει καλύτερα για τον καταναλωτή θα απέφευγα το σταθερό τιμολόγιο. Και μεταξύ πράσινου και κίτρινου θα επέλεγα το τιμολόγιο με την πράσινη σήμανση γιατί θα γνώριζα την τιμή της ΤΕΑ από την αρχή του μήνα. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι με την επιλογή του κίτρινου τιμολογίου θα βγούμε χαμένοι , απλά δεν θα γνωρίζουμε από την αρχή σε ποια κατεύθυνση βαδίζουμε, θετική ή αρνητική ως προς τον λογαριασμό που θα πληρώσουμε. Εκτός και αν παρακολουθούμε την τιμή της ΤΕΑ που είναι συνάρτηση της TTF (Title Transfer Facility) και βλέπουμε ότι οι τιμές θα έχουν καθοδική εξέλιξη.

Η βασική τιμή επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα και όπως βλέπετε και στο παράδειγμα που προηγήθηκε η βασική τιμή του πράσινου τιμολογίου είναι μικρότερη από την αντίστοιχη του κίτρινου.