Δρ. Δ. Μπουντουβάς COMBATT: Ανάκτηση υλικών από μπαταρίες

Ο Δρ. Διονύσης Μπουντουβάς, διευθύνων σύμβουλος της COMBATT επισημαίνει ότι «κατά τα δέκα χρόνια λειτουργίας του, το συλλογικό σύστημα έχει διαχειρισθεί περισσότερους από 170.000 τόνους αποβλήτων μπαταριών οχημάτων και βιομηχανίας».

-Δώστε μας με απτό τρόπο τι σημαίνει εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων μπαταριών συσσωρευτών βιομηχανίας;

Εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων μπαταριών σημαίνει ότι οι χρησιμοποιημένες μπαταρίες συλλέγονται και οδηγούνται προς ανακύκλωση με σκοπό να ανακτηθούν τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένες προκειμένου να ξαναχρησιμοποιηθούν στην παραγωγή καινούργιων προϊόντων. Ουσιαστικά η εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων μπαταριών συμβάλλει στη προστασία του περιβάλλοντος, στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων.

Σε μία εποχή που οι μπαταρίες αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της εφοδιαστικής αλυσίδας, της αυτοκινητοβιομηχανίας, των τηλεπικοινωνίων, της αποθήκευσης ενέργειας και πολλών άλλων σημαντικών τομέων της ζωής και της οικονομίας, η περιβαλλοντικά ορθή διαχείριση και ανακύκλωση τους στηρίζει την βιώσιμη ανάπτυξη.

-Η εταιρεία σας υποστηρίζει ότι «η συνεργασία με τη COMBATT A.E. εξασφαλίζει στις επιχειρήσεις που παράγουν, εισάγουν και μεταπωλούν συσσωρευτές οχημάτων και βιομηχανίας την απαλλαγή τους από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων τους σχετικά με την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων συσσωρευτών που τους επιβάλλει ο Νόμος 2939/2001 και η ΚΥΑ 41624/2057/Ε103/2010». Τι σημαίνει στην πράξη αυτό;

Από το 2014 που ξεκίνησε η λειτουργία του Συλλογικού Συστήματος, η COMBATT έχει αναπτύξει ένα εκτεταμένο πανελλαδικό δίκτυο που αριθμεί περισσότερους από 60 αδειοδοτημένους συνεργάτες οι οποίοι συλλέγουν, μεταφέρουν, αποθηκεύουν και οδηγούν προς ανακύκλωση τις παλαιές μπαταρίες. Το δίκτυο της COMBATT δίνει μεγάλη δυνατότητα επιλογής στις επιχειρήσεις που παράγουν απόβλητα μπαταριών να φέρουν εις πέρας τις υποχρεώσεις τους με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο.

-Ποιο είναι το όφελος για την οικονομία την δημόσια υγεία το περιβάλλον από την ανακύκλωση μπαταριών;

Η μη ορθή διαχείριση και ανακύκλωση των μπαταριών μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα ρύπανσης. Χαρακτηριστικά μία μπαταρία μολύβδου-οξέος, εάν απορριφθεί στο περιβάλλον, μπορεί να μολύνει 1.500 λίτρα νερού, δηλαδή 2 μπαταρίες αρκούν να καταστρέψουν το νερό που θα πιει μια τετραμελής οικογένεια σε ένα χρόνο. Ταυτόχρονα μέσω της ορθής διαχείρισης και ανακύκλωσης των αποβλήτων μπαταριών επιτυγχάνεται η ανάκτηση των κρίσιμων υλικών που περιέχονται σε αυτές τα οποία αν δεν τα εξασφαλίσουμε μέσω της ανακύκλωσης θα τα εξορύξουμε σπαταλώντας φυσικούς πόρους και ενέργεια.

-Έχετε εικόνα ως εταιρεία, πόσοι τόνοι ή ποσότητες συγκεντρώνονται ετησίως ή έχουν ανακυκλωθεί τα τελευταία χρόνια – έχετε στατιστικά στοιχεία που βρισκόμαστε σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες;

Σε ότι αφορά τα απόβλητα των μπαταριών οχημάτων και βιομηχανίας, ο εθνικός στόχος, έτσι όπως αυτός καθορίζεται από το ευρωπαϊκό και το ελληνικό νομικό πλαίσιο, είναι η συλλογή του συνόλου αυτών των αποβλήτων. Κατά τα δέκα χρόνια λειτουργίας του το συλλογικό σύστημα της COMBATT έχει διαχειρισθεί περισσότερους από 170.000 τόνους αποβλήτων μπαταριών οχημάτων και βιομηχανίας. Οι διαχειρισθείσες ποσότητες αποβλήτων υπερκαλύπτουν τις ποσότητες νέων μπαταριών που οι συμβεβλημένοι με το συλλογικό σύστημα υπόχρεοι παραγωγοί τοποθέτησαν στην ελληνική αγορά στο ίδιο χρονικό διάστημα.

-Ποιοι είναι οι εθνικοί στόχοι για την ανακύκλωση μπαταριών;

Μιλώντας για τους στόχους ανακύκλωσης αξίζει να γίνει ειδική αναφορά στο νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό για τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών. Ο νέος αυτός κανονισμός, που πολύ πρόσφατα, στις 17 Αυγούστου 2023 συγκεκριμένα, τέθηκε σε ισχύ, αποτελεί σημαντικό ορόσημο για την ευρωπαϊκή αλλά και την παγκόσμια αγορά μπαταριών. Θέτει νέους κανόνες για το σχεδιασμό, την παραγωγή και την διακίνηση στην αγορά των νέων μπαταριών καθώς και για τη διαχείριση των αποβλήτων όλων των τύπων μπαταριών που πωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι μάλιστα η πρώτη φορά που ευρωπαϊκό νομικό κείμενο ενσωματώνει πλήρως τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και καλύπτει όλο τον κύκλο ζωής ενός προϊόντος, από τον σχεδιασμό μέχρι την μετέπειτα διαχείρισή του. Επιγραμματικά αναφέρω τις καινοτομίες που προβλέπει ο νέος κανονισμός:

• Περαιτέρω προϊοντική κατηγοριοποίηση για αποτελεσματικότερη διαχείριση.
• Υποχρεωτική δήλωση και ετικέτα για το αποτύπωμα άνθρακα.
• Ψηφιακό διαβατήριο για την ιχνηλάτηση της μπαταρίας σε όλο τον κύκλο της ζωής της.
• Υποχρεωτικό σχεδιασμό φορητών μπαταριών ενσωματωμένων σε συσκευές με τέτοιο τρόπο ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να τις αφαιρούν και να τις αντικαθιστούν εύκολα.
• Αναθεωρημένους και πιο φιλόδοξους στόχους συλλογής αποβλήτων.
• Ελάχιστα επίπεδα υλικών που θα πρέπει να ανακτώνται από τη επεξεργασία των αποβλήτων μπαταριών.
• Καθορισμό ελάχιστου επίπεδου ανακυκλωμένου περιεχομένου (υλικού προερχόμενου από την ανακύκλωση) στην παραγωγή νέων μπαταριών.

-Πόσο πληρώνουν οι παραγωγοί ή οι χρήστες μπαταριών για την συμμετοχή στο σύστημα ανακύκλωσης -την παράδοση των μεταχειρισμένων -ληγμένων;

Σύμφωνα με την αρχή της διευρυμένης ευθύνης παραγωγού, με βάση την οποία λειτουργούν τα συλλογικά συστήματα διαχείρισης των αποβλήτων σε όλη την Ευρώπη, τα νέα προϊόντα που τοποθετούνται στην αγορά επιβαρύνονται με χρηματική εισφορά εναλλακτικής διαχείρισης. Η εισφορά αυτή έχει υπολογιστεί από τα συλλογικά συστήματα, έχει εγκριθεί από τον ΕΟΑΝ (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης) και καλύπτει το απαιτούμενο, κάθε φορά και για κάθε είδος προϊόντος, κόστος διαχείρισης του αντίστοιχου αποβλήτου.

-Πόσα κέντρα αριθμεί το δίκτυο συλλογής – ανακυκλώνονται όλα τα είδη μπαταριών και όσα όχι που διοχετεύονται;

Το εκτεταμένο δίκτυο αδειοδοτημένων συλλεκτών αποβλήτων μπαταριών οχημάτων και βιομηχανίας της COMBATTδραστηριοποιείται σε όλη την ελληνική επικράτεια συμπεριλαμβανομένων των νησιωτικών περιοχών. Ταυτόχρονα έχει ληφθεί μέριμνα για την λειτουργία αδειοδοτημένων αποθηκευτικών χώρων για την προσωρινή αποθήκευση των αποβλήτων, όταν αυτό απαιτείται, προτού αυτά οδηγηθούν σε μονάδες ανακύκλωσης.

Για την ανακύκλωση των αποβλήτων μπαταριών μολύβδου οξέος, που αποτελούν τον κύριο όγκο των παραγόμενων αποβλήτων τα τελευταία πολλά χρόνια στην χώρα μας, λειτουργούν στην Ελλάδα μονάδες ανακύκλωσης και η COMBATT συνεργάζεται με τις μεγαλύτερες εξ αυτών. Για τα υπόλοιπα είδη μπαταριών (λιθίου, νικελίου κλπ) δεν υπάρχουν επί του παρόντος στην Ελλάδα μονάδες ανακύκλωσης και τα απόβλητα αυτά μεταφέρονται για επεξεργασία σε συνεργαζόμενα εργοστάσια στην Ευρώπη.

Οι στόχοι της εταιρείας

• Στους στόχους της εταιρείας περιλαμβάνεται: η ανάπτυξη διαδικασιών για την πραγματοποίηση της εναλλακτικής διαχείρισης των αποβλήτων συσσωρευτών με το βέλτιστο περιβαλλοντικά τρόπο, η καταγραφή και εποπτεία των ποσοτικών στοιχείων συλλογής και ανακύκλωσης σε πανελλαδικό επίπεδο και η ενημέρωση-ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την σωστή διαχείριση των απόβλητων συσσωρευτών και κατά συνέπεια στην αύξηση του ποσοστού ορθής συλλογής και ανακύκλωσης.

• «Η συνεργασία με την COMBATT “Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης εγκεκριμένο από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), εξασφαλίζει στις επιχειρήσεις που παράγουν, εισάγουν και μεταπωλούν μπαταρίες οχημάτων και βιομηχανίας την απαλλαγή τους από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων τους σχετικά με την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων που τους επιβάλλει ο Νόμος». (Ο ΕΟΑΝ είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με πλήρη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Υπάγεται στην εποπτεία και τον έλεγχο του Υπουργείου Περιβάλλοντος).

• «Η λειτουργία της COMBATT, όπως και όλων των Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ), βασίζεται στην αρχή της «διευρυμένης ευθύνης παραγωγού» που εισήγαγε, ήδη από το 2003, η Ευρωπαϊκή Ένωση στο νομικό και κανονιστικό πλαίσιο της διαχείρισης των αποβλήτων. Και η οποία προβλέπει ότι κάθε επιχείρηση που διαθέτει για πρώτη φορά μπαταρίες στην αγορά (ανεξάρτητα αν τις κατασκευάζει η ίδια ή απλά τις εισάγει) θεωρείται εκ του νόμου υπόχρεος παραγωγός και ως εκ τούτου οφείλει να μεριμνήσει (και να χρηματοδοτήσει στο βαθμό που αυτό απαιτείται) για την διαχείριση των μπαταριών που πούλησε στην ελληνική αγορά όταν αυτές θα καταστούν απόβλητα».