Ποιες είναι οι 30 αρχαιότητες που μας επιστρέφουν οι ΗΠΑ
16/12/2023Σπάνιες αρχαιότητες μας επιστρέφονται από της ΗΠΑ, καθώς βρέθηκαν σε σεσημασμένο συλλέκτη και γκαλερίστα, που τους γλίτωναν πάντα λέγοντας ότι “είχαν αγοράσει τα πάντα νόμιμα”.
30 αρχαιότητες επιστρέφουν στην Ελλάδα, μετά την κατάσχεσή τους από την Εισαγγελία του Μανχάταν. Οι αρχαιότητες παραδόθηκαν σε ειδική τελετή, που έγινε στα γραφεία της Εισαγγελίας του Μανχάταν στις ελληνικές Αρχές από τον κ. Ματθαίο Μπογδάνο, επικεφαλής της Μονάδας Διακίνησης Αρχαιοτήτων και αντιεισαγγελέα στο Μανχάταν. Τα αντικείμενα προέρχονται από κατασχέσεις σε αποθήκες του Βρετανού αρχαιοπώλη Robin Symes και στην γκαλερί του Michael Ward στην Νέα Υόρκη.
O τελευταίος αποκαλύφθηκε ως αρχαιοκάπηλος εδώ και δεκαετίας και, συγκεκριμένα το 1978, όταν προσπάθησε να πουλήσει 50 κοσμήματα της μυκηναϊκής περιόδου που είχαν κλαπεί από μυκηναϊκό τάφο κοντά στη Νεμέα. Ο Ward τότε γλίτωσε την δίωξη, γιατί δώρισε την “συλλογή του” στην Εταιρεία Συντήρησης της Ελληνικής Κληρονομιάς στην Ουάσιγκτον, κάτι που η Ελλάδα δέχθηκε. Παρά τα τραβήγματά του με τη δικαιοσύνη, συνέχισε επί δεκαετίες την εμπορία αρχαιοτήτων. Τον περασμένο Σεπτέμβρη όμως του ασκήθηκε δίωξη διότι βρέθηκαν στην κατοχή του 40 αντικείμενα που αποδείχθηκε ότι είχαν κλαπεί από διάφορες χώρες.
Οι 30 αρχαιότητες αρχαιότητες
Οι αρχαιότητες που επαναπατρίζονται καλύπτουν ένα ευρύ χρονολογικό φάσμα από τους προϊστορικούς έως τους βυζαντινούς χρόνους και αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της γλυπτικής, της μεταλλοτεχνίας και της κεραμικής. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν, ένα σχεδόν ακέραιο μαρμάρινο κυκλαδικό ειδώλιο τύπου Σπεδού και ένας κορμός από παρόμοιο ειδώλιο. Αυτά τα κυκλαδικά ειδώλια παριστάνουν γυναικείες μορφές που στέκουν γυμνές με τα χέρια διπλωμένα σεμνά στο στήθος. Η αφηρημένη μορφή τους ίσως να αποτελούσε ιδεατή απόδοση μιας “Μητέρας Θεάς”, σύμβολο γονιμότητας και αναγέννησης. Ο Κυκλαδικός πολιτισμός άνθισε στα νησιά του κεντρικού Αιγαίου κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3η χιλιετία π.Χ.).
Επίσης, μας επιστρέφουν δύο κεφαλές από ειδώλια τύπου Σπεδού και ένα πήλινο κύπελλο καμαραϊκού ρυθμού καθώς και ένα χάλκινο ειδώλιο ταύρου μινωϊκών χρόνων (1900-1500 π.Χ.). Τα καμαραϊκά αγγεία ήταν πολύχρωμα και είχαν ανάγλυφα λουλούδια. Μαζί με αυτά ένα θήλαστρο μινωικών χρόνων και ένας επίσης μινωικός πιθαμφορέας, αποθηκευτικό αγγείο από την Κρήτη της μινωικής περιόδου το οποίο συνδύαζε τα χαρακτηριστικά του αμφορέα (λαβές, λαιμό) και το μέγεθος του πίθου.
Στα 30 αντικείμενα περιλαμβάνεται και ένας αρύβαλλος (μικρό δοχείο, συχνά για αθλητές) με μορφή ανδρικής κρανοφόρου κεφαλής από φαγεντιανή, δύο αρύβαλλοι, ο ένας με μορφή καθιστής γυναικείας μορφής και ο άλλος με μορφή λαγού αρχαϊκών χρόνων (6ου αι. π.Χ), ένας ερυθρόμορφος σκύφος (πλατύστομο αγγείο) κλασικών χρόνων (5ου αι. π.Χ) και ένας κάδος ελληνιστικών χρόνων (4ου- 3ου αι. π.Χ) καθώς και επτά χάλκινα κράνη (6ου-4ου/3ου αι. π.Χ).
Τα κράνη είναι ένα κορινθιακό, πέντε αττικά και ένα χαλκιδικό. Επίσης, δύο χάλκινοι και δύο σιδερένιοι ανατομικοί θώρακες ελληνιστικών χρόνων, ένα χάλκινο εξάρτημα ιπποσκευής ελληνιστικών ή ελληνορωμαϊκών χρόνων, δύο μαρμάρινα αγάλματα Αφροδίτης ρωμαϊκών χρόνων, ένα αργυρό εικονίδιο με παράσταση Θεοτόκου βυζαντινών χρόνων και ένα αργυρό πινάκιο με φυτική, ζωική και γεωμετρική διακόσμηση.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την εξής δήλωση «Ο αγώνας ενάντια στην παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών απαιτεί ισχυρές συνεργασίες και πολλή δουλειά. Ο επικεφαλής της Antiquities Trafficking Unit Matthew Bogdanos και οι συνεργάτες του, τα στελέχη του Department of Homeland Security Investigations αλλά και οι αρχαιολόγοι της αρμόδιας Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του Υπουργείου Πολιτισμού διαθέτουν τα χαρακτηριστικά αυτά και οι συνεχείς επιτυχίες τους το αποδεικνύουν περίτρανα.
»Ο επαναπατρισμός των 30 αρχαιοτήτων από την Νέα Υόρκη έρχεται ως συνέχεια της επιστροφής των 55 αρχαίων αντικειμένων το 2022 και των 29 αρχαίων αντικειμένων την άνοιξη του 2023 που ανακτήθηκαν με την συνεργασία των ίδιων πρωταγωνιστών, που αποτελούν πλέον μία δυνατή ομάδα».