Deutsche Welle: Τι αλλάζει με το Σύμφωνο Μετανάστευσης για την Ελλάδα

Το Σύμφωνο αφορά σε όλα τα στάδια της διαδικασία: από την είσοδο στα σύνορα, τη λήψη βιομετρικών δεδομένων, την υποβολή και διεκπεραίωση αιτήσεων ασύλου, τους κανόνες για καθορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για το χειρισμό μιας αίτησης και «την αλληλεγγύη των άλλων κρατών στο χειρισμό καταστάσεων κρίσης».

Αναφορικά με την αλληλεγγύη που ενδιαφέρει ιδιαίτερα τις χώρες της λεγόμενης πρώτης γραμμής στην είσοδο μεταναστών, όπως η Ελλάδα, η νέα νομοθεσία προβλέπει ότι όταν ένα κράτος μέλος αντιμετωπίζει μια κατάσταση κρίσης μπορεί να ζητήσει “εισφορές αλληλεγγύης από άλλες χώρες της ΕΕ”. Αυτό σημαίνει στην πράξη πως οι άλλες χώρες είτε θα δέχονται μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο από το πιεζόμενο κράτος μέλος , είτε θα εισφέρουν οικονομικά.

Αορίστως αναφέρονται και άλλα μέτρα αλληλεγγύης, αλλά με την γενική απροθυμία υποδοχής μεταναστών,και με δεδομένο ότι η “αλληλεγγύη”καθίσταται υποχρεωτική, το πιθανότερο είναι ότι τα σχετικά πλούσια κράτη θα πληρώνουν για να κρατάει τους μετανάστες το μεθοριακό κράτος, όπως εν προκειμένω  η Ελλάδα.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θεωρεί ότι το Σύμφωνο θα δώσει στην ΕΕ και στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να αντιδρούν γρήγορα σε καταστάσεις κρίσης, όπως όταν χώρες σαν την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία αντιμετωπίζουν μεγάλο αριθμό παράνομων αφίξεων. Αναφέρεται επίσης και στην εργαλειοποίηση του Μεταναστευτικού από εχθρικές χώρες, «οι οποίες επιχειρούν σκόπιμα να αποσταθεροποιήσουν την Ένωση», όμως στην ουσία δεν αναφέρεται στην Τουρκία, αλλά στη Ρωσία που κατηγορείται ότι προωθεί μετανάστες στην Φινλανδία και αλλού.

Αντέδρασε ήδη στο Σύμφωνο η Ουγγαρία. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας δήλωσε ότι  η χώρα του “απορρίπτει σθεναρά” τη μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, αρνούμενη να συμβάλει στον αναγκαστικό μηχανισμό αλληλεγγύης ανάμεσα στις χώρες μέλη. Όπως είπε «δεν θα αφήσουμε κανέναν να εισέλθει παρά τη θέλησή μας». Στην ουσία γίνεται πιο αυστηρή η μεταναστευτική πολιτική χωρίς να διασφαλίζεται στην πράξη η μετακίνηση “υπερπληθυσμού” μεταναστών σε άλλες χώρες με την φερομένη αλληλεγγύη.

Αντίδραση ΣΥΡΙΖΑ

«Η ευρωπαϊκή ηγεσία αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά κατώτερη των περιστάσεων, καθώς με τη νέα Συμφωνία Μετανάστευσης και Ασύλου, στην οποία συναινεί ο κ. Μητσοτάκης, αποτυγχάνει να εξασφαλίσει πραγματική αλληλεγγύη και προστασία των χωρών πρώτης υποδοχής, ιδίως σε περιόδους κρίσης, ενώ ταυτόχρονα αποδυναμώνει το δικαίωμα στο άσυλο», τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ.

Η αξιωματική αντιπολίτευση αναφέρει ότι «πλέον τα κράτη-μέλη θα μπορούν να πληρώνουν για να μην αναλαμβάνουν στις επικράτειές τους την ευθύνη που τους αναλογεί στο μεταναστευτικό – προσφυγικό ζήτημα». «Δηλαδή», σημειώνει, «θα γίνονται χορηγοί των χωρών πρώτης υποδοχής, που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ – όπως είναι η Ελλάδα – για να κρατάνε εκείνες τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο». Ο ΣΥΡΙΖΑ τονίζει επιπλέον ότι «παράλληλα, περιορίστηκε σημαντικά και η διαδικασία χορήγησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας prima facie, καθώς επανήλθε η έννοια της “ανωτέρας βίας”, που δίνει την δυνατότητα παρέκκλισης στα κράτη μέλη χωρίς κανέναν έλεγχο, αφήνοντας περιθώρια για μεγάλες καταχρήσεις».

Ακόμη αναφέρει ότι «δεν εξασφαλίστηκε ένα ισχυρός ευρωπαϊκός μηχανισμός επιστροφών για όσους δεν δικαιούνται άσυλο. Ούτε υπήρξε οποιαδήποτε πρόβλεψη να στηριχθούν νόμιμες και ασφαλείς οδοί μετανάστευσης, όπως προβλέπει το Σύμφωνο Μετανάστευσης του ΟΗΕ που υπεγράφη στο Μαρακές, για να μην επαναληφθούν τραγωδίες, όπως της Λαμπεντούζα και της Πύλου».

Ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει την «κάθετη αντίθεσή» του «στην συναίνεση της Κυβέρνησης σε αυτήν την συμφωνία» και τονίζει ότι «θα συνεχίζει να αγωνίζεται για μια ευρωπαϊκή πολιτική, που θα κατανέμει με δίκαιο και αλληλέγγυο τρόπο μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ τις ευθύνες διαχείρισης του μεταναστευτικού – προσφυγικού ζητήματος, σε συνεργασία με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης και με σεβασμό στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο».

Σε αυτό το πλαίσιο αναφέρει ότι «αρνούμαστε κατηγορηματικά να επικυρώσουμε τον ρόλο που πρωτοβούλως πια η Ελλάδα αποδέχεται, του φύλακα που αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες – νομικές, επιχειρησιακές, φιλοξενίας – των υπόλοιπων κρατών-μελών, με σοβαρότατες συνέπειες για τα συμφέροντα και τις αξίες της χώρας».