Η ευκαιρία για τις ανά την Ελλάδα ελαιοπαραγωγικές περιοχές

Έτσι το ελαιόλαδο από τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 αρχίζει ξανά να κατακτά την θέση του κυρίαρχου μαζί και με άλλες σύγχρονες καλλιέργειες, όπως θερμοκηπιακές, εσπεριδοειδών, υποτροπικών φυτών, και εκτατικές υπαίθριων κηπευτικών. Ωστόσο, για τις επόμενες ίσως και τέσσερις δεκαετίες, το ελαιόλαδο για διάφορους λόγους που σχετίζονται τόσο με τις παραγόμενες ποσότητες των χωρών της μεσογειακής λεκάνης όσο και με τις συνθήκες εμπορίας του, οι τιμές παραγωγού στο ελαιόλαδο βρισκόταν σε πολύ χαμηλό επίπεδο.

Αυτό το κατάφερναν οι λίγες αλλά πολύ μεγάλες εταιρείες εμπορίας και τυποποίησής του, οι οποίες βρίσκονται κυρίως στην Ισπανία και στην Ιταλία, και οι οποίες λειτουργούν σε επίπεδο trusts με το να χειραγωγούν τις τιμές παραγωγού. Μάλιστα, για τον ελλαδικό χώρο, έως και σήμερα οι καλλιεργητές ελαιώνων, βρίσκονταν σε σημείο αδυναμίας κάλυψης των ετήσιων καλλιεργητικών τους εξόδων. Όμως, αίφνης, από το περασμένο καλοκαίρι, οι τιμές παραγωγού ξέφυγαν από την ιδιότυπη ομηρεία που τις είχαν εγκλωβίσει, και εκτινάχθηκαν κυριολεκτικά σε διπλάσια μεγέθη.

Στους λόγους που συνέτρεξαν στην δίκαιη αποκατάσταση των τιμών παραγωγού στο ελαιόλαδο, εκτιμούμε πως συμπεριλαμβάνονται και οι παρακάτω:

1. H πολύ μεγάλη μείωση των βροχοπτώσεων στην Νοτιοδυτική Ευρώπη και πιο πολύ στην Ισπανία και την Ιταλία, που είναι και οι πιο μεγάλες παραγωγοί χώρες ελαιόλαδου, και η οποία είχε σαν αποτέλεσμα και τη δραματική μείωση της παραγωγή.
2. Το αρκετά μεγάλο άνοιγμα της βιομηχανίας τυποποίησης του ελαιόλαδου στην Ευρώπη κυρίως, αλλά και διεθνώς, που είχε σαν αποτέλεσμα την πολύ μεγάλη διαφήμιση για τα ευεργετήματα της ‘’μεσογειακής διατροφής’’. Έτσι δόθηκε η ευκαιρία να δημιουργηθεί μεγάλη ζήτηση για τη καθημερινή χρήση ελαιόλαδου στην διατροφή των πολιτών.
3.  Σταδιακά λοιπόν αυξήθηκε κατακόρυφα η ζήτηση μεγάλων ποσοτήτων ελαιόλαδου για καθημερινή κατανάλωση. Σε αυτό συνετέλεσε τα μέγιστα και η γνωριμία των βορειο-Ευρωπαίων με το ελαιόλαδο μέσω του τουρισμού στις μεσογειακές χώρες που είναι και σχεδόν αποκλειστικά οι χώρες παραγωγής του.
4. Η διασφάλιση της πολύ υψηλής ποιότητας του προϊόντος και οι μηδενικές σχεδόν περιπτώσεις νόθευσης , που πιθανόν θα δημιουργούσαν δυσφήμηση του ελαιόλαδου.

Οι κλιματολογικές προβλέψεις

Όπως διαφαίνεται από την εξέλιξη των κλιματολογικών συνθηκών, διανύουμε μια περίοδο κλιματικής μεταβολής, με ελαχιστοποίηση τουλάχιστον για την περιοχή της Μεσογείου όπου επικεντρώνεται το ενδιαφέρον μας, των ποσοστών ετήσιων βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων. Οι συνθήκες αυτές πλήττουν πολύ περισσότερο τις χώρες που βρίσκονται δυτικότερα από την χώρα μας, στην Δυτική Μεσόγειο. Ευελπιστούμε λοιπόν σύμφωνα με τα όσα διαφαίνονται, ότι η χώρα μας δεν θα πληγεί ιδιαίτερα από την διαφαινόμενη ανομβρία η οποία βαίνει ελαττούμενη από τα δυτικά προς τα ανατολικά.

Η μεγάλη ευκαιρία για διπλάσιες ή και τριπλάσιες εκτάσεις ελαιώνων: Εκτιμούμε ότι οι παραπάνω λόγοι που κατά τη θεώρησή μας συνετέλεσαν στην άνοδο της τιμής παραγωγού, θα συνεχίσουν να υφίστανται, και η ζήτηση για κατανάλωση ελαιόλαδου θα συνεχίσει να αυξάνεται. Επίσης η μειωμένη παραγωγή θα συνεχίσει να είναι πραγματικότητα, αφού τα βροχομετρικά και χιονομετρικά δεδομένα θα βαίνουν ελαττούμενα, όπως διαφαίνεται από τις κλιματολογικές διαπιστώσεις.

Δημιουργείται λοιπόν η μοναδική ευκαιρία για τη χώρα μας, η οποία δεν φαίνεται να πλήττεται δραματικά από την ανομβρία, να προσπαθήσει να αυξήσει ακόμη περισσότερο την ετήσια παραγωγή της σε ελαιόλαδο, το οποίο βέβαια είναι και κορυφαίας ποιότητας! Η δυνητικά σημαντική αύξηση του εισοδήματος των ελαιοπαραγωγών εξ αιτίας των καλών τιμών παραγωγού, και η σταθερότητα του εισοδήματος θα λειτουργήσουν ως ισχυρό κίνητρο για διπλασιασμό ή και τριπλασιασμό των εκτάσεων των ελαιώνων.

Η κορυφαία ισπανική εταιρεία στον τομέα του ελαιολάδου, Acesur, απέκτησε τελευταία, 356 εκτάρια γης στο Woodland, στην κομητεία Yolo του Σακραμέντο στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, στα οποία έχει φυτέψει συνολικά 450.000 ελαιόδεντρα. Η παραγωγή της προορίζεται αποκλειστικά για την αγορά των ΗΠΑ, οι οποίες εισάγουν το 95% των αναγκών τους σε ελαιόλαδο.

Οι αναγκαίες παρεμβάσεις στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές

Όμως για να γίνει πράξη ένα τέτοιο όραμα, τον πρώτο λόγο τον έχει σίγουρα η ελληνική πολιτεία. Εκείνη διαθέτει την αποκλειστική δυνατότητα να δημιουργήσει τα ανάλογα κίνητρα για την παρότρυνση των καλλιεργητών να προχωρήσουν και σε νέες φυτεύσεις ελαιώνων, αλλά συγχρόνως και να σχεδιάσει τα συνοδά έργα δυνατότητας άρδευσης τόσο των ήδη υφιστάμενων όσο και των νέων εκτάσεων σε ελαιώνες.

Η δυνατότητα περιοδικής άρδευσης των ελαιώνων κατά τους θερινούς μήνες, θα μπορέσει τουλάχιστον να διπλασιάσει την παραγωγή σε ελαιόλαδο. Η άρδευση αυτή, για όσον αφορά τουλάχιστον το νησί της Κρήτης, μπορεί να επιτευχθεί, με την κατασκευή σε βάθος χρόνου τουλάχιστον 10 – 15 φραγμάτων στους μεγαλύτερους ποταμούς, χωρητικότητας της τάξης των 6 – 15 εκατ. κυβικών μέτρων νερού το κάθε ένα, κατά το παράδειγμα της Κύπρου.

Στην λύση αυτή συνηγορούν και οι θετικές υδρογεωλογικές συνθήκες των περιοχών του νησιού. Πιο συγκεκριμένα θα μπορούσαν να κατασκευαστούν φράγματα στον Ξεροπόταμο Κισσάμου, στον Ταυρωνίτη , στον Πελεκανιώτη, στον Κερίτη, στον Κοιλιάρη και στον Βρυσανό όσον αφορά τα Χανιά, στον Πετρέ στη περιοχή των Αλώνων, στον Γερακαριανό ποταμό, στον Γεροπόταμο Μυλοποτάμου, στον Ακουμιανό, και στον Πλατύ ποταμό για το Ρέθυμνο, στον Γεροπόταμο Μεσσαράς και στον Αναποδάρη για το Ηράκλειο, καθώς και στον ποταμό του Μύρτου όπως και σε μικρότερους ποταμούς του Λασιθίου. Με τα νερά των φραγμάτων αυτών, θα μπορούσε να αρδευτεί το σύνολο των καλλιεργειών του νησιού.

Είθε η ελληνική πολιτεία να αντιληφθεί την διαφαινόμενη ευκαιρία και να επιδείξει τα ανάλογα αντανακλαστικά, στηρίζοντας την περιφερειακή ανάπτυξη έστω και πιλοτικά, ξεκινώντας από το νησί της Κρήτης που στην προκειμένη περίπτωση συγκεντρώνει τόσο λόγω κλιματολογικών όσο και υδρογεωλογικών συνθηκών τα περισσότερα πλεονεκτήματα. Σταδιακά η υπόθεση αυτή αφορά και το σύνολο των ελαιοπαραγωγικών περιοχών της χώρας μας, όπως την Πελοπόννησο, τα Ιόνια, την Στερεά Ελλάδα, την Χαλκιδική, αλλά και το νησί της Λέσβου.