Ευρωβουλή προς Κομισιόν: Θα κινηθούμε δικαστικά αν δεν εφαρμόσετε έμπρακτα και άμεσα τη σύνδεση χρηματοδοτήσεων με το κράτος δικαίου

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εφαρμόσει χωρίς αναβολή τον μηχανισμό που συνδέει την εκταμίευση των πόρων του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού με τον σεβασμό του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη. Η σχετική απόφαση -που όμως δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα- εγκρίθηκε σήμερα με τις ψήφους 529 εκ των 687 ευρωβουλευτών, ενώ 148 την καταψήφισαν και 10 απείχαν.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί μετ΄επιτάσεως την Κομισιόν να αποφύγει κάθε νέα καθυστέρηση στην εφαρμογή του μηχανισμού, που αποτελεί προϊόν δύσκολου ευρωπαϊκού συμβιβασμού, και εξακολουθεί να αμφισβητείται από την Πολωνία και την Ουγγαρία και από κόμματα που θεωρούν ότι υπάρχουν κόκκινες γραμμές που αφορούν στην εθνική κυριαρχία. Αυτές οι δύο χώρες πάντως προσέφυγαν ήδη στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στρεφόμενες κατά του μηχανισμού. Η εξέταση της προσφυγής μπορεί να απαιτήσει πολλούς μήνες, ίσως και ένα χρόνο.

Η υπόθεση άρχισε από το Ευρωκοινοβούλιο, που πέρασε την απόφαση να συνδεθεί η εκταμίευση με το σεβασμό του κράτους δικαίου, παρότι η Κομισιόν κρατούσε ισορροπίες και ήθελε να το αποφύγει. Ομως το Ευρωκοινοβούλιο απείλησε ότι αν δεν γίνει σεβαστή η απόφασή του (δηλαδή αν δεν εξαρτηθεί η χρηματοδότηση από το κράτος δικαίου σε κάθε χώρα) τότε δεν θα εγκρίνει τον προϋπολογισμό. Οπότε πλέον το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και η Κομισιόν δεν ειχαν άλλο περιθώριο επιλογής και το θέμα αναγκαστικά μπήκε ως όρος. Πολωνία και Ουγγαρία απείλησαν τότε με βέτο την έγκριση του Ταμείου Ανάκαμψης και θεώρησαν την σύνδεση του Ταμείου με την εσωτερική πολιτική στις χώρες τους ως αντίθετο προς τις ευρωπαϊκές αρχές. Βρέθηκε η λύση η χρηματοδότηση να προχωρήσει έως ότου αποφανθεί η δικαιοσύνη κατά πόσον είναι συμβατό με τις ευρωπαϊκές συνθήκες να συνδέεται το Ταμείο Ανάκαμψης με τους εσωτερικούς θεσμούς σε χώρα-μέλος.

Τα κράτη μέλη συμφώνησαν λοιπόν τον Δεκέμβριο να περιμένουν την απόφαση του Δικαστηρίου προτού η Κομισιόν εκδώσει τις κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του μηχανισμού. Οι Ευρωβουλευτές όμως τώρα επανέρχονται και δεν θεωρούν διόλου απαραίτητες τις “κατευθυντήριες γραμμές” σε θέματα τόσο ζωτικά. Και αναφέρουν στην απόφασή τους ότι «αν τέλος πάντων η Κομισιόν κρίνει απαραίτητες τις κατευθυντήριες γραμμές, θα πρέπει να τις υιοθετήσει το αργότερο μέχρι την 1η Ιουνίου του 2021». Σε αντίθετη περίπτωση, «το Κοινοβούλιο θα θεωρήσει το γεγονός παράλειψη και επιφυλάσσεται να προσφύγει με την σειρά του στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.