Χάσαμε τα Ειρηνοδικεία ΣΤΟΠ!

Τα Ειρηνοδικεία που ιδρύθηκαν ταυτόχρονα με τα άλλα δικαστήρια είχαν αρμοδιότητα να επιλύουν διαφορές μικρής αξίας και προσβολής της νομής και λόγω ταχύτητας και αμεσότητας μπορούσαν να επιβάλλουν την κοινωνική ειρήνη, από την αποστολή δε αυτή πήραν την ονομασία τους, όπως άλλωστε αποκαλούνται και στη Γαλλία(Justice de la paix). Ο Ειρηνοδίκης ήταν υποχρεωμένος πριν την έναρξη της δικαστικής διαδικασίας να προσπαθήσει να συμβιβάσει τους διαδίκους, δηλαδή να κάνει “Σασμό”, υποχρέωση που καταργήθηκε με το ν.4335/2015, όταν καθιδρύθηκε η δικαστική μεσολάβηση.

Τα Ειρηνοδικεία μετά τη κατάργηση με το νέο ΠΚ (ν.4619/2019} των πταισμάτων ως αδικημάτων, τα οποία δίκαζαν τα ειδικά Πταισματοδικεία όπου υπήρχαν ή τα κοινά Ειρηνοδικεία, στερήθηκαν ένα μεγάλο μέρος των ποινικών αρμοδιοτήτων τους και περιορίστηκαν μόνο στη διεξαγωγή των προκαταρκτικών εξετάσεων- προανακρίσεων και στη σύμπραξη σε διαδικαστικές πράξεις. Αυξήθηκαν όμως οι αρμοδιότητες τους ως πολιτικά δικαστήρια και διαχειρίστηκαν αρκετά ικανοποιητικά το τεράστιο όγκο των υποθέσεων του νόμου Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

Αρχικά τα Ειρηνοδικεία ήταν 123 κατόπιν όμως καταργήσεως των πλέον αγόνων περιορίστηκαν σε 63 με προσωπικό 962 ειρηνοδίκες., οι οποίοι προσλαμβάνονται με ειδικό διαγωνισμό και από φέτος φοιτούν στην Εθνική Σχολή Δικαστών. Οι Ειρηνοδίκες αποτελούν χωριστό κλάδο της δικαστικής ιεραρχίας, εξελίσσονται μέχρι του βαθμού του Ειρηνοδίκη Α, που αντιστοιχεί μισθολογικά με τον Πρόεδρο Πρωτοδικών. Στο πλαίσιο της δομικής και χωροταξικής αναδιοργάνωσης της Δικαιοσύνης κατόπιν μελέτης από τη Παγκόσμια Τράπεζα και εισηγήσεως της Επιτροπής Μικρούδη. Το νομοσχέδιο έχει ήδη καταρτισθεί και θα κατατεθεί σύντομα.

Τα Ειρηνοδικεία καταργούνται δια της ενοποιήσεως με τα Πρωτοδικεία και δημιουργείται δια τους προερχόμενους εξ ειρηνοδικών δικαστές παράλληλη επετηρίδα με εξέλιξη μέχρι το βαθμό του Προέδρου Πρωτοδικών. Σε κάθε περιφερειακή ενότητα της χώρας θα υπάρχει ένα Πρωτοδικείο, στο οποίο μεταφέρονται όλες οι αρμοδιότητες των Ειρηνοδικείων, με κατάργηση των πλεοναζόντων Πρωτοδικείων, αλλά διατηρούνται τα πρωτοδικεία Κω και Ορεστειάδας.

Ο σκοπός της ενσωμάτωσης των Ειρηνοδικείων

Σκοπός της ενσωμάτωσης των Ειρηνοδικείων στα Πρωτοδικεία είναι η επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης, που ασφαλώς θα επιτευχθεί από όλα τα δικαστήρια, αμφιβάλλω όμως για το Πρωτοδικείο Αθηνών, όπου έχει σωρευθεί και λόγω της αποχής των δικηγόρων τεράστιος όγκος εκκρεμών ποινικών και πολιτικών υποθέσεων, που εφόσον δεν λειτουργήσουν τα έξι περιφερειακά Πρωτοδικεία, που προβλέπονται για την Αττική, δεν είναι δυνατή η διεκπεραίωση τους εντός προβλεπτού χρόνου.

Φοβάμαι επίσης ότι με τη μεταφορά στη δικαιοδοσία του Πρωτοδικείου Πειραιώς των περιοχών του Σαρωνικού με 1.5 εκατ. κατοίκους και τη παραπομπή σε αυτό των υποθέσεων που αυτοί εμπλέκονται, γρήγορα θα δημιουργηθεί πρόβλημα κορεσμού και σε αυτό με τις γνωστές συνέπειες. Δεν γνωρίζω τις προβλέψεις του νομοσχεδίου για το μεταβατικό στάδιο των ενοποιήσεων, αλλά ένα ατελές σχέδιο θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα θα επιλύσει.

Η δημιουργία παράλληλης δικαστικής επετηρίδας μπορεί να δημιουργήσει δυσλειτουργίες και αντιπαλότητες μεταξύ των δικαστών, αν το πρόβλημα δεν επιλυθεί σε συνεννόηση με την ηγεσία του Αρείου Πάγου και με τους ειρηνοδίκες. Σε κάθε όμως περίπτωση υπάρχουν αξιόλογοι ειρηνοδίκες, που θα πρέπει να προωθηθούν περαιτέρω ιεραρχικά, αλλά οι σχετικές προβλέψεις πρέπει να γίνουν τώρα με το νομοσχέδιο, αλλιώς το ζήτημα θα προκαλέσει εσωτερικές αντιδικίες. Φοβάμαι επίσης, ότι κάποιοι ειρηνοδίκες για να αποφύγουν την ταλαιπωρία των μεταθέσεων θα παραιτηθούν. Κατά πληροφορίες σε σημεία του νομοσχέδιου αντιτίθενται οι δικαστικές και δικηγορικές ενώσεις, ενώ ο Άρειος Πάγος εν Ολομέλεια δεν έχει ακόμα γνωμοδοτήσει σχετικά..