Άρχισε η ΕΕ να διοχετεύει τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια στο Κίεβο

Τα χρήματα αυτά οι ΗΠΑ σκοπεύουν να τα διαθέσουν στο Κίεβο και στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας(sic). Αυτό αποτελεί προτεραιότητα για τον πρόεδρο Μπάιντεν, μία οικονομική και πολιτική λύση που θα επέτρεπε να παρακαμφθεί η κωλυσιεργία του Τραμπ. Ενώ οι ΗΠΑ πιέζουν, η Ευρώπη διστάζει. Στην πραγματικότητα, το Παρίσι και το Βερολίνο συνεχίζουν να εμφανίζονται εχθρικά στην επιλογή αποδέσμευσης ολόκληρου του ποσού των ρωσικών κεφαλαίων. Δεν φαίνονται καν πολύ πεπεισμένοι για την επιλογή, η οποία υποστηρίζεται από την Κομισιόν της φον ντερ Λάιεν, να χρησιμοποιήσουν τουλάχιστον τους τόκους που δημιουργούνται από τα 330 δισ. Είναι περίπου τρία δισ. το 2024, επομένως ένας μέτριος αριθμός. Παρόλα αυτά, δεν λείπει η αντίσταση ούτε σε αυτό το σενάριο.

Η γραμμή Μακρόν και Σολτς, από την άλλη, σίγουρα δεν χαρακτηρίζεται από ευελιξία. Ακόμη και τις τελευταίες ώρες εξήγησαν στους εταίρους τους ότι φοβούνται αυτό το μέτρο. Δεν θεωρούν εφικτό να αξιοποιήσουν όλα τα περιουσιακά στοιχεία, επικαλούμενοι τεχνικούς και νομικούς λόγους, αλλά κυρίως λόγους φήμης: η επίταξη αυτών των πόρων (ακόμη και σε βάρος μίας χώρας που έχει γίνει πρωταγωνιστής μιας εισβολής) θα μπορούσε να μειώσει την αξιοπιστία του συστήματος. Θα μπορούσε να ωθήσει αραβικά, ινδικά, κινεζικά και αυστραλιανά κρατικά ταμεία να εγκαταλείψουν την Ευρωζώνη. Η Μόσχα δεν είναι η μόνη χώρα που έχει καταθέσει εκατοντάδες δισ. στις τράπεζες της ΕΕ.

Τελικά φαίνεται ότι οι αντιστάσεις των Ευρωπαίων ηγετών στις πιέσεις του Μπάιντεν, ήταν πολύ αδύναμες. Ως εκ τούτου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε το έργο και τώρα η Κομισιόν πρέπει να ολοκληρώσει τη χρήση αυτών των κονδυλίων, ειδικά από νομική άποψη για να αποφύγουν προσφυγές, ή ακόμα και απλώς για να μην δημιουργήσουν υποψίες μεταξύ άλλων διεθνών επενδυτών, ότι τα χρήματά τους δεν είναι ασφαλή στην Ευρώπη. Δέσμευση των Ευρωπαίων είναι δυνατόν να επιλυθεί έως τον Ιούνιο η διαδικασία μεταφοράς των πρώτων δισ. ευρώ στο EPF (European Peace Facility – Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση Ειρήνης!) τις πρώτες ημέρες του ερχόμενου Ιουλίου. Έτσι, πάνω από τρία δισ. (οι τόκοι που προέρχονται από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που δέσμευσε η ΕΕ) θα διατεθούν σε μεγάλο βαθμό για στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία.

Τι θα γίνει με τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια

Όπως είναι γνωστό, με το πακέτο κυρώσεων που θέσπισε η ΕΕ μετά την ρωσική εισβολή, η ΕΕ “κατάσχεσε” ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονταν στο έδαφός της. Στην προκειμένη περίπτωση αναφερόμαστε στα χρήματα της ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας που έχει καταθέσει τους πόρους της σε ξένα ιδρύματα, 70% ευρωπαϊκά. Αυτά τα χρήματα, λόγω κυρώσεων, δεν μπορούν να επιστραφούν στη Ρωσία (για παράδειγμα λόγω του αποκλεισμού του συστήματος Swift) και δημιουργούν τόκους όπως κάθε τρεχούμενος λογαριασμός ή επένδυση.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποδέχθηκε την πρόταση της Κομισιόν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση του EPF, του Ταμείο που τα τελευταία δύο χρόνια χρησιμοποιήθηκε από τις Βρυξέλλες για να υποστηρίξει στρατιωτικά την Ουκρανία. Με απλά λόγια, για να αγοράζουν από ευρωπαϊκές πολεμικές βιομηχανίες όπλα. Οι τόκοι είναι ακριβώς 3,5 δισ. Το 90% θα διατεθεί στο EPF (3 δισ.), το υπόλοιπο 10% (500 εκατ.) στον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Το πρώτο βήμα έγινε. Μένει να δούμε αν θα ολοκληρωθεί στη σύνοδο των G7 τον Ιούνιο στην Απουλία. Είναι βέβαιον ότι η  πρόταση  αυτή προσπαθεί να δώσει μια κάποια λύση στην απροθυμία των Αμερικανών (με αιχμή τους ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο) και των Ευρωπαίων (που πιέζονται από τα πενιχρά οικονομικά αποτελέσματα της ΕΕ) να χρησιμοποιήσουν ίδιους πόρους για τη συνέχιση της χρηματοδότησης του πολέμου. Αυτές οι εξελίξεις οξύνουν το πρόβλημα, δεδομένου ότι ο πόλεμος κλίνει όλο και περισσότερο υπέρ της Ρωσίας.

Οι Ρώσοι επικρατούν, επειδή το ουκρανικό εσωτερικό μέτωπο φαίνεται κοντά στην κατάρρευση. Η Ρωσία πλήρωσε και θα συνεχίσει να πληρώνει υψηλό τίμημα για την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου 2022, αλλά η ύπαρξή της δεν απειλείται, τουλάχιστον στο ορατό μέλλον. Η Ουκρανία, από την άλλη, έχει χάσει σημαντικά εδάφη, τα οποία είχε αποδείξει ότι δεν μπορούσε να διαχειριστεί με ικανοποιητικό τρόπο, λόγω της εχθρότητας μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Κυρίως, όμως, έχει υποστεί τεράστια δημογραφική αποψίλωση.

Την εποχή της ανεξαρτησίας, πριν από 33 χρόνια, είχε πληθυσμό 51 εκατομμυρίων. Σήμερα οι εκτιμήσεις είναι ότι ο πληθυσμός έχει πέσει στα τριάντα εκατομμύρια ή λιγότερο. Αυτό, λόγω της φυγής στο εξωτερικό και της υπαγωγής στη Ρωσία των πληθυσμών της Κριμαίας και των προσαρτημένων επαρχιών. Προσθέτοντας αυτές τις εκροές στην κατάρρευση του ποσοστού γεννήσεων, προκύπτει ότι το 2033 ο πληθυσμός της Ουκρανίας θα κυμαίνεται από 26 έως 35 εκατομμύρια (εκτιμήσεις του Ουκρανικού Ινστιτούτου Δημογραφίας και Κοινωνικής Έρευνας).