Έλληνες και Τούρκοι εικαστικοί εκθέτουν στη Θράκη

Κι όμως αυτό που συμβαίνει στην ιστορική, ομηρική Μαρώνεια στην Θράκη με την σύμπραξη Ελλήνων και Τούρκων καλλιτεχνών είναι ένα μήνυμα που συμπυκνώνεται στην έκθεση με τίτλο “Αστερισμοί που εκ νέου εκρήγνυνται” όπου το έργο τους αναδεικνύει πολιτισμούς που άνθισαν αποφεύγοντας τεχνηέντως να εστιάσουν σε αντιπαραθέσεις, διώξεις, εχθρότητα, τραυματικές περιόδου. Ακουμπούν στην κιβωτό του λαϊκού πολιτισμού όσο πιο αυθεντικά γίνεται.

Το εγχείρημα, όπως το εξηγούν και οι καλλιτέχνες δημιουργοί του, είναι πρωτοποριακό γιατί με την έκφρασή τους υποδεικνύουν την ανάγκη συνύπαρξης, ξεπερνώντας εμπόδια, περιθωριοποιώντας ταραχώδεις μνήμες, ακουμπώντας σε πολιτιστικά στοιχεία μαρτυρίες της Μικράς Ασίας, της Καππαδοκίας, του Πόντου, της Θράκης. Μέσα από την φωτογραφία, την υφαντική τέχνη, την παρουσίαση αντικειμένων καθημερινής χρήσης που συνδέονται με σχέσεις ή τελετουργίες των δύο χωρών.

Όπως θα πει η εικαστικός και επίκουρη καθηγήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου  Δυτικής Μακεδονίας  Μαρία Βαρελά «τέχνη είναι η ανταλλαγή εικόνων, αισθητικής, σκέψεων με αμφίδρομο χαρακτήρα» ενώ με το έργο της που εκτίθεται, υφαίνει τις μεταναστευτικές ροές μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, παρακολουθεί πως τοποθετήθηκαν οι διάφοροι πληθυσμοί ανά περιφέρεια της Ελλάδας.

Οι αριθμοί μπαίνουν στα στιμόνια και αλγοριθμικά διαμορφώνεται το μοτίβο του υφαντού, του χαλιού που διακοσμείται με μπλε χάντρες για να σχολιάσει πως τα μοτίβα από τα χαλιά μπορούν να καταγράψουν τις ανθρώπινες ροές. Δείχνει, δε, πως μέσα από την τέχνη που έφεραν οι γυναίκες πρόσφυγες, γεννήθηκε η ταπητουργία που δεν υπήρχε στην Ελλάδα. Μέχρι τότε υπήρχαν μόνο φλοκάτες, βελέντζες και ο αργαλειός τους ήταν το εργαλείο για να επιβιώσουν.

Ανοιχτή η έκθεση μέχρι 31 Ιουλίου

Στο πρόγραμμα “Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός” μετέχει κάθε χρόνο η εφορία Αρχαιοτήτων Κομοτηνής συνήθως στο αρχαίο θέατρο Μαρώνειας αλλά φέτος φιλοξενούνται έργα έξι καλλιτεχνών στο πολύτιμο αρχοντικό Ταβανιώτη, όπου υπάρχει και αρχαιολογική συλλογή, όπως ανέφερε η αρχαιολόγος Νάγια Δαλακούρα, που τόνισε ότι η έκθεση θα φιλοξενηθεί ως τις 31 Ιουλίου για να την γνωρίσει το κοινό.

Η επιμέλεια της έκθεσης των έξι διακεκριμένων εικαστικών ανήκει στην Εύα Βασλαματζή που αναφέρθηκε στην έμπνευση και την συνύπαρξη των έργων Ελλήνων και Τούρκων καλλιτεχνών, ενώ στη συνέχεια η αφήγηση παραμυθιού που έγραψε και παρουσίασε η ηθοποιός- θεατρολόγος Φιλία Δενδρινού στην πέτρινη αυλή με τα αρχαία εκθέματα, ήταν το φινάλε όσων έζησαν αυτή την περιήγηση στο χώρο και την έμπνευση των εικαστικών.

Γνωριμία με τους καλλιτέχνες

Ο Αλέξης Φιδετζής– που ήταν παρών- με σπουδές στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών του Μονάχου και μεταπτυχιακό στη Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αποτύπωσε την ανταλλακτική οικονομία που υπήρχε μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων ψαράδων σε αλιεύματα και αλκοόλ πριν τα γεγονότα των Ιμίων, χρησιμοποιώντας την ιστορική έρευνα ως πεδίο δημιουργίας εικαστικού λόγου, μέσα από τον οποίο μπορούν να διαγνωστούν σύγχρονα πολιτισμικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα.

Η Μαλβίνα Παναγιωτίδη, αρχιτέκτονας με μεταπτυχιακές σπουδές Τέχνης στο Βερολίνο, με εκθέσεις στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο Μουσείο Μπενάκη, στο Ίδρυμα Ωνάση και στην Κωνσταντινούπολη, μέσα από τα γλυπτά της αποτυπώνει φόρμες που στοχεύουν στην κατανόηση του κοινωνικού πλαισίου, εστιάζοντας και στο ατομικό και στο συλλογικό πεδίο αγγίζοντας αποσιωποιημένες στάσεις όπως η μαγεία, αποκρυφισμός, η παραψυχολογία.

Η Μαρία Βαρελά επίκουρη καθηγήτρια Καλών Τεχνών στην ΑΣΚΤ Κοζάνης με μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο, παρούσα στην έκθεση είχε την διάθεση να αναφερθεί στο έργο της, ένα εντυπωσιακό υφαντό με μοτίβα από χάντρες και το συμβολισμό του.

Από τους καλλιτέχνες της Τουρκίας η Larissa Araz με σπουδές ΜΜΕ στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και Εικαστικών Τεχνών στο Πανεπιστήμιο Κοτς της Κωνσταντινούπολης, μέσα από προσωπικές αφηγήσεις διερευνά έγγραφα, αρχεία, προσωπικά αντικείμενα, ερείπια, σιωπές κι αναμνήσεις που δεν περιλαμβάνονται στην κοινωνική μνήμη.

Η Ηera Buyuktasciyan, με το έργο της ξεδιπλώνει τρόπους όπου η μνήμη, η ταυτότητα και η γνώση διαμορφώνονται από βαθιά ριζωμένα, αλλά συνεχώς εξελισσόμενα κομμάτια ιστορίας που στέλνουν τα δικά τους μηνύματα ενώ έργα της παρουσιάσθηκαν σε Λονδίνο, Σιγκαπούρη, Αθήνα, Τορόντο, Ρώμη, Βενετία, Πράγα και αλλού.

Οι καλλιτέχνες Iz Oztat και Fatma Belkis ανιχνεύουν τις δύσκολες περιόδους της ιστορίας σηκώνοντας το πέπλο μυστηρίου με οικολογική προσέγγιση απαντώντας στις απουσίες της σύγχρονης ιστοριογραφίας, προσφέροντας νέες προοπτικές για τις συνδέσεις των ανθρώπων, στον χρόνο, την πολιτική και το φυσικό περιβάλλον. Έχουν παρουσία σε διεθνείς εκθέσεις στο  Όσλο, το Αμάν, την πόλη του Μεξικού, την Μαδρίτη, το Ερεβάν, το Βερολίνο κι αλλού.

Είναι ευκαιρία να γνωρίσει κανείς τα έργα τους που εκτίθενται στην Μαρώνεια Ροδόπης. Η τέχνη ξεπερνά στεγανά, διευρύνει την οπτική μας κι ενώνει.