“Ετυμολογίες” στο κτήριο της Παλαιάς Βουλής
23/07/2024Η σάτιρα είναι αποτελεσματική όταν αξιοποιείται δεξιοτεχνικά η ειρωνεία. Ειρωνεία χωρίς σαρκασμό δεν νοείται. Σαρκασμός δίχως αυτοσαρκασμό είναι κακόγουστος, επιθετικός και επικίνδυνος.
Δεν είμαι σίγουρος για το κατά πόσον οι δημιουργοί αυτού του πρωτότυπου, εξαιρετικού θεάματος συνειδητοποιούσαν ακριβώς τα όρια μεταξύ αριστοφανικής σάτιρας, καυστικής ειρωνείας κι αναπόφευκτου αυτοσαρκασμού. Το μουσικό διάλειμμα ας πούμε, με το λαμέ κοστούμι, σαν να ταξιδεύεις με χρονομηχανή στα χρόνια τού ελαφρού θεάματος-ακροάματος επί Χούντας. Οι ηθοποιοί και οι ηθοποιές που κινήθηκαν μεταξύ γκροτέσκο και τηλεοπτικής υπερβολής (που και ρεαλιστική αληθοφάνεια δεν τη λες – ή μήπως είναι στις μέρες αυτές τις μεταμοντέρνες.
Το όλο κόνσεπτ που δεν κραύγαζε “κωμωδία” μήτε “αθηναϊκή επιθεώρηση”, μήπως όμως θα έπρεπε να το δηλώνει προειδοποιώντας μας; Γενικά, είναι ένα θέαμα μάλλον θλιβερό, που σου αφήνει πικρή επίγευση και σκοτεινά μετεικάσματα. Μπαίνει άνευ σχεδίου και προγράμματος σε έναν περίπλοκο “βυθό” κοινωνικοπολιτικών συνυποδηλώσεων που αγγίζουν ανεξέλεγκτα συντελεστές και κοινό. Η καλλιτεχνία, όμως, προϋποθέτει αρμονία και αισθητική.
Ετυμολογίες άνευ σχεδίου;
Ο Κάρολος Κουν όταν δούλευε πολύ προσεκτικά με τον “μαγικό ρεαλισμό” (απεχθανόταν, ως φαίνεται, το “ποιητικό θέατρο”) δεν τον συνέχεε με τις γκροτέσκες προσεγγίσεις του σε άλλα έργα (όπως από το λεγόμενο “θέατρο τού παραλόγου”, ή από τις ευτελείς νεοελληνικές ηθογραφίες). Φαίνεται πως κάποιοι από τους μαθητές Του έχουν έναν αχταρμά στο κεφάλι τους για το πού τελειώνει ο ναρκισσισμός και πού αρχίζει η αυτοέκθεση. Ο αυτοσαρκασμός απαιτεί χιούμορ, ωριμότητα, ειλικρίνεια, επάρκεια, φιλοσοφική στάση ζωής.
Μόνον ο κειμενογράφος και συν-σκηνοθέτης στο βίντεο όπου τραγουδούσε τήρησε αρμονικά τα όρια ανάμεσα στην αυτοέκθεση/αυτοθαυμασμό και στον αυτοσεβασμό (που αντανακλά αναλόγως τον σεβασμό τού δημιουργού προς τον “επαρκή θεατή”. Εν τέλει, ήταν κάτι ενδιαφέρον ως πείραμα, κάπως αυτοσχέδιο όμως στην τελειομανή επιδειξιθηρία του. Καλό ως απόπειρα. Μισερό ως απείκασμα. Το αποτέλεσμα φτιάχνεται στο μυαλό τού συνδημιουργού θεατή μία ημέρα μετά. Και μετά, δύο εναλλακτικές:
1. “save as…”
2. “delete” – “empty trash”…
Διαλέγετε Εσείς, αυτόκλητοι αναγνώστες. Εγώ απλώς ως κριτικός επισημαίνω.
Σοφία κρύπτεσθαι φιλεί. Σιωπή = ατελέσφορος αδυναμία.
Ας συζητούμε πού και πού.
Κείμενο: Ευθύμης Φιλίππου
Σκηνοθεσία: Ευθύμης Φιλίππου, Αγγελική Παπούλια
Σκηνικός χώρος: Κλειώ Μπομπότη
Ενδυματολόγος: Βασιλεία Ροζάνα
Σχεδιασμός φωτισμών: Δημήτρης Κασιμάτης
Μουσική: Παναγιώτης Μελίδης
Γραφιστικός σχεδιασμός: MNP Athens
Σχεδιασμός μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου
Βοηθός σκηνοθετών: Κατερίνα Ρουσιάκη
Ερμηνεύουν: Ρένη Πιττακή, Αγγελική Παπούλια
Συμμετέχουν: Jean-Jacques Tesson, Κωνσταντίνα Κολοβού
Ερμηνευτής τραγουδιών: Γιώργος Ντάβλας
Στο πιάνο ο Βαγγέλης Στεφανόπουλος
Εμφανίζονται στο βίντεο Χρήστος Στέργιογλου και οι χορωδοί Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, Νίκος Βλασσόπουλος, Αλέκος Κακαβούλης, Γιάννης Καλλέργης, Θέμης Κοτσιφάκης, Νικόλας Κουτρουμπάς, Γιώργος
Κρενδιρόπουλος, Αχιλλέας Ρουσιάκης και Γιάννης Τίκωφ.
Μουσική διδασκαλία και διεύθυνση χορωδίας: Μυρτώ Τίκωφ
Εκτέλεση παραγωγής: Μαρία Δούρου / Vega Lyra
Ευχαριστούμε θερμά το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης για την υποστήριξή του και τον Σπύρο Στάβερη για την παραχώρηση της φωτογραφίας των σφαγείων.
Ανθοσυνθέσεις: Μαθιουδάκης Events
Το grape (Greek Agora of Performance) αποτελεί μια πρωτοβουλία του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου με σκοπό τη συστηματοποίηση της προβολής των Ελλήνων καλλιτεχνών στη διεθνή σκηνή Θεάτρου και Χορού, δίνοντάς τους την ευκαιρία να παρουσιάσουν τα έργα τους σε εκπροσώπους διεθνών φεστιβάλ και καλλιτεχνικούς διευθυντές πολιτιστικών φορέων του εξωτερικού. Στο πλαίσιο της πλατφόρμας για το 2024 παρουσιάζονται οκτώ έργα την περίοδο 21 έως 25 Ιουλίου.
Το grape απευθύνεται εξίσου στο ευρύ κοινό και είναι μέρος του συνολικού καλλιτεχνικού προγράμματος του Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου. Οι παραστάσεις που περιλαμβάνει είναι προγραμματισμένες και σε άλλες ημερομηνίες, εκτός της χρονικής διάρκειας της πλατφόρμας.