Υπό τουρκικό συντονισμό η ανταλλαγή κρατουμένων Ρωσίας-Δύσης

Τα μέσα ενημέρωσης στην Τουρκία μεταδίδουν ότι στην Άγκυρα πραγματοποιήθηκε μεγάλη επιχείρηση ανταλλαγής 26 Δυτικών και Ρώσων κρατουμένων υπό τον συντονισμό της ΜΙΤ (Τουρκική Υπηρεσία Πληροφοριών). Σύμφωνα με το CNN Turk, πρόκειται για ανταλλαγή 26 ατόμων που κρατούνται στις φυλακές των ΗΠΑ, της Πολωνίας, της Σλοβενίας, της Νορβηγίας, της Ρωσίας και της Λευκορωσίας.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν χαιρέτισε σήμερα ένα “διπλωματικό άθλο”, αναφερόμενος σε μια “ιστορική” ανταλλαγή, την “μεγαλύτερη ανταλλαγή κρατουμένων από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου”, όπως την χαρακτήρισε ο Λευκός Οίκος. Σε ανακοίνωσή του ο Μπάιντεν δήλωσε πως ορισμένες από τις γυναίκες και τους άνδρες που απελευθερώθηκαν βάσει της συμφωνίας ανταλλαγής κρατούνταν άδικα επί χρόνια.

“Η συμφωνία απελευθέρωσης ήταν ένας διπλωματικός άθλος”, τόνισε ο Τζο Μπάιντεν, επιβεβαιώνοντας ότι τρεις Αμερικανοί υπήκοοι και ένας μόνιμος κάτοικος ΗΠΑ είναι μεταξύ των 16 ατόμων που απελευθέρωσε η Ρωσία, μεταξύ των οποίων πέντε Γερμανοί και επτά Ρώσοι.

Ο Μπάιντεν είπε επίσης ότι «δεν υπάρχει λόγος να μιλήσει με τον Πούτιν», αλλά χαιρέτισε τη συνεργασία των ΗΠΑ με τους συμμάχους τους για την επίτευξη αυτής της συμφωνίας. «Σήμερα αποδεικνύεται γιατί χρειάζεσαι φίλους σε αυτόν τον κόσμο», είπε, εξηγώντας ότι «οι σύμμαχοι έλαβαν τολμηρές και θαρραλέες αποφάσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας». Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε ότι για την ανταλλαγή των κρατουμένων χρειάστηκαν «σημαντικές παραχωρήσεις» εκ μέρους της Γερμανίας. Όταν όμως ρωτήθηκε τι ζήτησε η Γερμανία για να συνεργαστεί, απάντησε: «Τίποτα».

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζέικ Σάλιβαν ευχαρίστησε την Τουρκία για την παροχή κρίσιμης υλικοτεχνικής υποστήριξης στην ανταλλαγή κρατουμένων.

Οι ΗΠΑ και τέσσερις σύμμαχοι τους κατέληξαν σε συμφωνία με τη Ρωσία για τη ανταλλαγή κρατουμένων, που περιλαμβάνει την απελευθέρωση 16 ατόμων. Με διαπραγματεύσεις που έγιναν με άκρα μυστικότητα και διήρκησαν πάνω από ένα χρόνο, η συμφωνία αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό επίτευγμα για τα μέρη και θα παρουσιαστεί από την αμερικανική κυβέρνηση Τζο Μπάιντεν ως επιτυχία στην εξωτερική πολιτική, λίγους μήνες πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.

Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, σχολιάζοντας την ανταλλαγή κρατουμένων με τη Δύση, δήλωσε ότι οι προδότες της χώρας του πρέπει να σαπίζουν και να πεθαίνουν στη φυλακή, αλλά ήταν πιο χρήσιμο για τη Μόσχα να πάρει πίσω στη Ρωσία ανθρώπους της. «Και αφήστε τώρα τους προδότες να επιλέγουν πυρετωδώς νέα ονόματα και να καμουφλάρονται μέσω προγραμμάτων προστασίας μαρτύρων», έγραψε ο Μεντβέντεφ, νυν αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, με ανάρτηση στο Telegram.

Διεθνείς αντιδράσεις

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ χαιρέτισε σήμερα την απελευθέρωση πολλών κρατουμένων από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένου του Ρωσοβρετανού αντιφρονούντα Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε ποινή κάθειρξης 25 ετών με την κατηγορία της προδοσίας.

«Καλωσορίζω την απελευθέρωση ενός αριθμού κρατουμένων που κρατούνται στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των Βλαντίμιρ Καρά – Μουρζά, Πολ Γουίλαν και Εβαν Γκέρσκοβιτς», δήλωσε ο Στάρμερ με ανάρτηση του στο X. «Θα συνεχίσουμε να καλούμε τη Ρωσία να υποστηρίξει την ελευθερία της πολιτικής έκφρασης» έγραψε ο Βρετανός πρωθυπουργός.

«Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν πήρε αυτή την απόφαση με ελαφρότητα. Το συμφέρον του κράτους για την επιβολή της ποινής φυλάκισης ενός καταδικασμένου εγκληματία αντισταθμίστηκε από την ελευθερία, την σωματική υγεία και σε – κάποιες περιπτώσεις – τελικά την ζωή αθώων ανθρώπων που φυλακίστηκαν στην Ρωσία και ανθρώπων που φυλακίστηκαν άδικα, για πολιτικούς λόγους», δήλωσε πριν από λίγο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης Στέφεν Χεμπεστράιτ, αναφερόμενος στην ανταλλαγή κυρίως του Βαντίμ Κράσικοφ, ο οποίος εξέτιε στην Γερμανία ποινή ισόβιας κάθειρξης για την δολοφονία του Γεωργιανού Ζελιμχάν Κανγκοσβίλι στις 23 Αυγούστου του 2019 στο πάρκο Tiergarten του Βερολίνου, κατ΄εντολήν της ρωσικής μυστικής υπηρεσίας FSB.

Σημαντικό κίνητρο αποτέλεσε «η υποχρέωση προστασίας των Γερμανών πολιτών» και η αλληλεγγύη με τις ΗΠΑ, συνέχισε ο κ. Χεμπεστράιτ και εξέφρασε την ελπίδα ότι «όλοι όσοι απελευθερώθηκαν σήμερα θα συνέλθουν από σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια κοντά στις οικογένειες και στους φίλους τους».

«Δεν σχολιάζω δημόσια όσα κυκλοφορούν στα ΜΜΕ. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα σχολιάσει εν ευθέτω χρόνω», είχε δηλώσει προηγουμένως η κυρία Μπέρμποκ, ερωτηθείσα σχετικά με τον ρόλο του Βερολίνου στην υπόθεση, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στο Παρίσι.

Σύμφωνα με την Frankfurter Allgemeine Zeitung, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς θα τοποθετηθεί απόψε σε σχέση με την «ιστορική» ανταλλαγή κρατουμένων, ενώ η BILD μετέδωσε ότι θα υποδεχθεί ο ίδιος τους Γερμανούς οι οποίοι θα αφεθούν ελεύθεροι και όσους μεταβούν στην Γερμανία.

Μεταξύ των υπό ανταλλαγή κρατουμένων είναι τελικά, σύμφωνα με το προεδρικό γραφείο της Τουρκίας και ο 30χρ0νος Γερμανός πρώην υγειονομικός υπάλληλος του Ερυθρού Σταυρού Ρίκο Κρίγκερ, ο οποίος καταδικάστηκε πρόσφατα σε θάνατο από δικαστήριο του Μινσκ με κατηγορίες για τρομοκρατία, για να του δοθεί μόλις προχθές χάρη από τον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο.

Τα πρόσωπα κλειδιά 

Στο πλαίσιο της επιχείρησης ανταλλαγής, 10 κρατούμενοι, εκ των οποίων 2 παιδιά, θα μεταφερθούν στη Ρωσία, 13 κρατούμενοι θα μεταφερθούν στη Γερμανία και άλλοι τρεις θα μεταφερθούν στις ΗΠΑ. Για την ανταλλαγή των κρατουμένων έφθασαν στην Τουρκία συνολικά επτά αεροπλάνα, δύο από τις ΗΠΑ και από ένα από τη Γερμανία, την Πολωνία, τη Σλοβενία, τη Νορβηγία και τη Ρωσία.

Το Κρεμλίνο, σχολιάζοντας την ανταλλαγή κρατουμένων με τη Δύση η οποία έγινε σήμερα, δήλωσε ότι ελπίζει πως όσοι έφυγαν από τις ρωσικές φυλακές, τους οποίους χαρακτήρισε ως «εχθρούς», θα μείνουν μακριά, μετέδωσε το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο RIA.

Το πρακτορείο TASS επικαλέστηκε τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, να λέει ότι θα προβεί σε περαιτέρω δηλώσεις αργότερα σήμερα. «Πιστεύω ότι όλοι οι εχθροί μας πρέπει να μείνουν εκεί (στο εξωτερικό) και όλοι εκείνοι που δεν είναι εχθροί μας πρέπει να επιστρέψουν. Αυτή είναι η άποψη μου» δήλωσε ο Πεσκόφ όπως μετέδωσε το TASS.

Ο φυλακισμένος δημοσιογράφος της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal, Έβαν Γκέρσκοβιτς και ο πρώην Αμερικανός πεζοναύτης Πολ Γουίλαν ήταν μεταξύ των 26 κρατουμένων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία, τη Γερμανία, την Πολωνία, τη Σλοβενία, τη Νορβηγία και τη Λευκορωσία που απελευθερώθηκαν σήμερα σε μια μεγάλη ανταλλαγή μεταξύ Ανατολής-Δύσης, ανακοίνωσε η τουρκική προεδρία.

Ο Πολ Γουίλαν και ο Βλαντίμιρ Καρά – Μουρζά, ένας Ρωσοβρετανός αντιφρονούντας, και οι δύο φυλακισμένοι στη Ρωσία, είχαν ξαφνικά εξαφανιστεί από το προσκήνιο τις τελευταίες ημέρες, σύμφωνα με τους δικηγόρους τους. Τουλάχιστον επτά Ρώσοι αντιφρονούντες είχαν μετακινηθεί απροσδόκητα από τις φυλακές τους.

Ο δικηγόρος του Αλεξάντρ Βίνικ, ενός Ρώσου που κρατείται στις Ηνωμένες Πολιτείες, αρνήθηκε χθες να επιβεβαιώσει που βρίσκεται ο πελάτης του στο κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο RIA «έως ότου λάβει χώρα η ανταλλαγή».

Το πρακτορείο RIA μετέδωσε επίσης ότι τέσσερις Ρώσοι που είναι φυλακισμένοι στις Ηνωμένες Πολιτείες «εξαφανίσθηκαν» από την βάση δεδομένων για τους φυλακισμένους που χρησιμοποιεί το Ομοσπονδιακό Γραφείο Φυλακών των ΗΠΑ. Του κατονόμασε ως Αλεξάντερ Βίνικ, Μαξίμ Μάρτσενκο, Βαντίμ Κανοσιόνοκ και Βλαντισλάβ Κλιούσιν.

Μεταξύ των διαφωνούντων της Ρωσίας, οι υποστηρικτές των οποίων είχαν αναφέρει ότι μετακινήθηκαν ξαφνικά τις τελευταίες μέρες, συμπεριλαμβάνονται ο πολιτικός της αντιπολίτευσης Ιλιά Γιάσιν, ο ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων Όλεγκ Ορλόφ και ο Ντανιήλ Κρινάρι, ο οποίος καταδικάστηκες για μυστική συνεργασία με ξένες κυβερνήσεις.

Η απελευθέρωση “κατάδικων εγκληματιών”,αφήνει “μια πικρή γεύση”, επικρίνει σήμερα το γερμανικό σκέλος της Διεθνούς Αμνηστίας. Κατήγγειλε επίσης “ένα βήμα προς την παράταση της (δικαστικής) ατιμωρησίας”.

Ο Βαντίμ Κράζικοφ

Στη Δύση οι διαφωνούντες θεωρούνται από τις κυβερνήσεις και τους ακτιβιστές ως αδίκως φυλακισμένοι πολιτικοί κρατούμενοι. Όλοι έχουν, για διαφορετικούς λόγους, χαρακτηριστεί από τη Μόσχα ως επικίνδυνοι εξτρεμιστές. Ο Βαντίμ Κράζικοφ, γνωστός και ως «δολοφόνος του Tiergarten», ο οποίος το 2019 δολοφόνησε στο κέντρο του Βερολίνου έναν Γεωργιανό που είχε λάβει μέρος στον Δεύτερο Πόλεμο της Τσετσενίας, περιλαμβάνεται, σύμφωνα με την BILD, στην ανταλλαγή κρατουμένων που συμφωνήθηκε μεταξύ Ρωσίας και Δύσης.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα, ο 58χρονος Κράζικοφ, ο οποίος εκτίει ποινή ισόβιας κάθειρξης για τη δολοφονία του Ζελιμχάν Κανγκοσβίλι στις 23 Αυγούστου του 2019 στο πάρκο Tiergarten του Βερολίνου, κατ΄εντολήν της ρωσικής μυστικής υπηρεσίας FSB, βρίσκεται ήδη καθ’ οδόν προς τη Ρωσία. Μετά τη σύλληψή του από τις γερμανικές αρχές, είχαν αυξηθεί οι συλλήψεις δυτικών πολιτών στη Ρωσία, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως διαπραγματευτικά όπλα, επισημαίνει η BILD.

Η εφημερίδα σημειώνει ακόμη ότι δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί η πληροφορία ότι μεταξύ των υπό ανταλλαγή κρατουμένων βρίσκεται και ο Γερμανός πρώην υγειονομικός υπάλληλος του Ερυθρού Σταυρού Ρίκο Κρίγκερ, ο οποίος καταδικάστηκε πρόσφατα σε θάνατο από δικαστήριο του Μινσκ με κατηγορίες για τρομοκρατία, για να του δοθεί μόλις προχθές χάρη από τον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο.

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung μεταδίδει επίσης ότι ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς θα τοποθετηθεί απόψε σε σχέση με την «ιστορική» ανταλλαγή κρατουμένων, ενώ θα υποδεχθεί ο ίδιος τους Γερμανούς οι οποίοι θα αφεθούν ελεύθεροι.