Μίνι πακέτο Γκουτέρες θα υποβάλλει τον Αύγουστο η Γραμματεία του ΟΗΕ

Ο Διεθνής Οργανισμός έχει βολιδοσκοπήσει τις πλευρές κατά πόσο αποδέχονται το ενδεχόμενο να αποδεχθούν πρόσκληση από τον Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος είναι έτοιμος να συγκαλέσει αυτή τη συνάντηση το συντομότερο, ώστε να γίνουν, εάν αυτό καταστεί εφικτό, βήματα στο Κυπριακό.

Προφανώς κι αυτή η κινητικότητα, που επιχειρείται να δημιουργήσει ο ΟΗΕ, η οποία έχει προκληθεί σε μεγάλο βαθμό από τη Λευκωσία, γίνεται σε ένα δύσκολο πολιτικά περιβάλλον. Κι αυτό γιατί δεν υπάρχει καμία ένδειξη για αλλαγή της στάσης της κατοχικής πλευράς, αντίθετα διαπιστώνεται σκλήρυνση.

Τι θα παρουσιάσει ο Γκουτέρες

Ο Γενικός Γραμματέας, σε απόλυτο συντονισμό με την Προσωπική Απεσταλμένη του, Μαρία Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, που αυτή την περίοδο βρίσκεται στην Κολομβία, εάν και εφόσον ανταποκριθεί στην πρόσκληση ο κατοχικός ηγέτης, τότε θα ενεχειρίσει στους Χριστοδουλίδη και Τατάρ ένα σύντομο έγγραφο, με τρεις επικεφαλίδες, που όπως έχουμε ήδη αναφερθεί, θα περιλαμβάνει τις Εγγυήσεις, τα Στρατεύματα και το Διαμοιρασμό των εξουσιών (σε ελεύθερη “μετάφραση” πολιτική ισότητα και σε τουρκική “μετάφραση” κυριαρχική ισότητα).

Το μίνι πακέτο Γκουτέρες, με βάση το σενάριο του ΟΗΕ, θα υποβληθεί για να αρχίσουν οι συνομιλίες των δυο πλευρών στο νησί. Θα είναι επικεφαλίδες χωρίς λεπτομερείς αναφορές. Σε περίπτωση που σημειωθούν συγκλίσεις, υπάρξει συμφωνία, θα προχωρήσει η προσπάθεια και στα άλλα τρία κεφάλαια Εδαφικό, Περιουσιακό και Ισότιμη μεταχείριση σε σχέση με τη μόνιμη διαμονή Ελλήνων και Τούρκων υπηκόων. Πενταμερή θα συγκληθεί εάν και εφόσον προχωρήσει η πρώτη προσπάθεια.

Με βάση το σχεδιασμό, θα ξεκινήσουν στη Λευκωσία συζητήσεις για τα τρία πρώτα ζητήματα. Διπλωμάτης των Ηνωμένων Εθνών, στον οποίον θέσαμε το ερώτημα πώς και τα θέματα της Ασφάλειας, δηλαδή των Εγγυήσεων και των Στρατευμάτων, θα συζητηθούν όταν απέναντι από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη θα είναι ο Τατάρ, απάντησε πως ο Διεθνής Οργανισμός θα εμπλέξει και τις εγγυήτριες δυνάμεις. Σε αυτή τη φάση και πριν διαφανεί προοπτική για την πενταμερή θα επιχειρηθεί η εμπλοκή των λεγόμενων εγγυητριών δυνάμεων.

Τουρκικές εμμονές

Η φιλοδοξία των Ηνωμένων Εθνών, σε ένα απαισιόδοξο περιβάλλον για το Κυπριακό, είναι να δημιουργηθούν δεδομένα ώστε να βρεθεί το Κυπριακό σε σημείο χωρίς επιστροφή. Δηλαδή, όπως εξηγούσε η ίδια πηγή του ΟΗΕ, να δρομολογηθεί πορεία προς την επίτευξη συμφωνίας, που με βάση τα δεδομένα θα είναι πλέον μονόδρομος.

Πάντως, στην έδρα του Διεθνούς Οργανισμού, περισσότερο ίσως η κ. Ολγκίν, θεωρούν πως για να προχωρήσει η προσπάθεια πρέπει να κάνει κίνηση η Λευκωσία. Πρόκειται για μια προσέγγιση, που διαχρονικά παρουσιάζεται καθώς δεν έχουν προφανώς τη διάθεση και την αποφασιστικότητα να στραφούν προς την κατοχική δύναμη.

Πώς μπορεί να γίνεται αυτός ο σχεδιασμός όταν στην αντίπερα όχθη, στην τουρκική πλευρά να μην υπάρχει διάθεση για ένα βήμα μπροστά; Προφανώς ο Τατάρ με εντολές της Άγκυρας δεν αποκλείεται να ανταποκριθεί θετικά στις βολιδοσκοπήσεις και να προσέλθει στη συνάντηση, καθώς δεν θα σημαίνει τούτο ότι αλλάζει και την τουρκική ατζέντα. Η κατοχική πλευρά δεν αποδέχεται οτιδήποτε λιγότερο πλην της αναγνώρισης κυριαρχικής ισότητας και ίσου διεθνούς καθεστώτος. Από τουρκικής πλευράς υποδεικνύεται ότι ούτε αποκεντρωμένη δεν συζητά, καθώς είναι ένα μοντέλο ομοσπονδίας.

Άλλωστε πώς μπορεί να αλλάξει η τουρκική πολιτική όταν με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων από την εισβολή η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας ενέκρινε ψήφισμα, σύμφωνα με το οποίο «η θέση του δικαιούται το τουρκοκυπριακό κράτος ως ανεξάρτητο κι ισότιμο κυρίαρχο μέλος της διεθνούς κοινότητας δεν μπορεί να αναβληθεί άλλο…»; Ψήφισμα, δηλαδή, για την αναγνώριση της αποσχιστικής οντότητας.

Κινήσεις από τη Λευκωσία

Η πλευρά της Λευκωσίας παρουσιάζεται έτοιμη να μπει σε μια νέα προσπάθεια. Δεν πρόκειται, ωστόσο, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, να κάνει πίσω στα θέματα της κυριαρχίας. Έχει καταστεί ξεκάθαρο προς κάθε κατεύθυνση ότι αυτό δεν είναι μόνο κόκκινη γραμμή αλλά σημείο εκκίνησης.

Την ίδια ώρα, σε επίπεδο ενεργειών, η κυπριακή κυβέρνηση έχει ανοικτή γραμμή με τις Βρυξέλλες για στήριξη της όποιας προσπάθειας. Σε ανοικτή γραμμή είναι και με το Βερολίνο καθώς φαίνεται ότι ο Γερμανός καγκελάριος δραστηριοποιείται πραγματοποιώντας παρεμβάσεις προς την Άγκυρα.

Ο Πρόεδρος, έχει μόνιμο ανοικτό κανάλι επικοινωνίας με την κ. Ολγκίν ενώ στο Παρίσι, στη διάρκειας της δεξίωσης, που παρέθεσε ο πρόεδρος Μακρόν με αφορμή τους Ολυμπιακούς αγώνες, ο Νίκος Χριστοδουλίδης είχε μια σύντομη συνομιλία με τον Αντόνιο Γκουτέρες, που αφορούσε τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό.

Προς αξιοποίηση των… ήρεμων νερών

Στην μεγάλη εικόνα της προσπάθειας εντάσσονται και τα ελληνοτουρκικά. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ θεωρεί πως θα πρέπει να αξιοποιηθεί το πολιτικό και διπλωματικό “μομέντουμ”. Είναι σαφές πως υπάρχει βελτίωση του κλίματος, την ίδια ώρα ωστόσο, η συμπεριφορά της Άγκυρας μπορεί να τα τινάξει όλα στον αέρα.

Στην Αθήνα επιχειρούν να κρατήσουν τις σχέσεις, την ίδια ώρα εκτιμούν πως υπάρχουν ανησυχητικές ενδείξεις για τους τουρκικούς σχεδιασμούς, οι οποίοι παραμένουν οι ίδιοι, επεκτατικοί και επιθετικοί. Οι υπουργοί Εξωτερικών, Γεραπετρίτης και Φιντάν έχουν συχνή επικοινωνία, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει και αλλαγή πολιτικής από την Άγκυρα. Άλλωστε ο Φιντάν δεν αποφασίζει την πολιτική.