Με το δάχτυλο στην σκανδάλη Ιράν-Χεζμπολάχ και Ισραήλ – Αποκλιμάκωση ζητούν οι ΗΠΑ

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Χεζμπολάχ, η επίθεση αυτή δεν πρόκειται για την έναρξη των αντιποίνων για τη δολοφονία του ηγέτης της Χαμάς Χανίγια, αλλά για υποστήριξη προς τους Παλαιστινίους και συγκεκριμένα θεωρούνται αντίποινα για τις πρόσφατες ισραηλινές επιθέσεις στο νότιο τμήμα του Λιβάνου. «Η Ισλαμική Αντίσταση συμπεριέλαβε τον οικισμό Μπέιτ Χιλέλ (στο βόρειο Ισραήλ) στον κατάλογο των στόχων της και τον βομβάρδισε για πρώτη φορά με δεκάδες ρουκέτες», αναφέρει η ανακοίνωση του φιλοϊρανικού κινήματος.

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ενεργοποίησε από σήμερα την τηλεφωνική γραμμή εκτάκτου ανάγκης 210 3681017 (Κρυπτογραφική Υπηρεσία) για την παροχή προξενικής αρωγής σε Έλληνες πολίτες σχετικά με την κατάσταση στο Λίβανο. Η προηγούμενη σύσταση του Υπουργείου Εξωτερικών (29.7.2024) περί αποφυγής επισκέψεων και αναχώρησης επισκεπτών από τη χώρα παραμένει σε ισχύ. Πολλές χώρες έχουν εκδώσει ταξιδιωτικές οδηγίες για τον Λίβανο.

Χτες το Ιράν δήλωσε ότι ο σύμμαχός του, η Χεζμπολάχ, θα πλήξει το Ισραήλ σε «βάθος» και να «μην περιοριστεί σε στρατιωτικούς στόχους», ως απάντηση στη δολοφονία του στρατιωτικού διοικητή της Φουάντ Σουκρ, την Τρίτη κοντά τη Βηρυτό. Μετά το πλήγμα αυτό, «αναμένουμε ότι η Χεζμπολάχ θα επιλέξει περισσότερους στόχους και (θα πλήξει) σε βάθος (το Ισραήλ)», δήλωσε η αντιπροσωπεία του Ιράν στα Ηνωμένα Έθνη, σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Irna. «Η Χεζμπολάχ και το (ισραηλινό) καθεστώς τηρούσαν ορισμένες γραμμές που η επίθεση (το βράδυ της Τρίτης) ξεπέρασε», δήλωσε η ιρανική αντιπροσωπεία. Πλέον, η λιβανέζικη οργάνωση «δεν θα περιορίσει την απάντησή της σε στρατιωτικούς στόχους», πρόσθεσε.

Στο Ιράν ο Ιορδανός ΥΠΕΞ

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας Αϊμάν Σαφάντι θα ταξιδέψει σήμερα στο Ιράν, σε μια σπάνια επίσκεψη, για να συζητήσει τις εξελίξεις στην περιοχή με τον Ιρανό ομόλογό του, όπως μετέδωσαν ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης. Η επίσκεψη του Σαφάντι στο Ιράν έρχεται στη συνέχεια διπλωματικών επαφών από τις ΗΠΑ και τους εταίρους τους, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας και της Αιγύπτου χθες, προκειμένου να αποφευχθεί η περαιτέρω περιφερειακή κλιμάκωση.

Η αμερικανική πλευρά βρίσκεται σε αυξημένη επιφυλακή. Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και στις αρχές Απριλίου, προτού το Ιράν εξαπολύσει επίθεση με πυραύλους και drones εναντίον του Ισραήλ. Ωστόσο αυτή τη φορά δεν αποκλείεται η αποστολή να είναι πιο δύσκολη καθώς δεν αποκλείεται να υπάρξει συνδυασμένη επίθεση της Χεζμπολάχ από τον Λίβανο.

Οι ΗΠΑ ενημερώνουν τους πολίτες τους να εγκαταλείψουν τον Λίβανο, ενώ προχωρούν στην ανάπτυξη περισσότερων πολεμικών μέσων στη Μέση Ανατολή, λαμβάνοντας προληπτικά κι αμυντικά μέτρα, σύμφωνα με τον Τζόναθαν Φίνερ αναπληρωτή Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ. «Ο στόχος μας είναι η αποκλιμάκωση, ο στόχος μας είναι η αποτροπή, ο στόχος μας είναι η άμυνα του Ισραήλ», δήλωσε ο Φίνερ σε μία συνέντευξη στο τηλεοπτικό κανάλι CBS και στην εκπομπή Face the Nation.

Σύμφωνα με το ραδιόφωνο του ισραηλινού στρατού αναφέρει ότι το αμερικανικό αεροπλανοφόρο Theodore Roosevelt έφτασε στα στενά του Ορμούζ, μόλις 10 χιλιόμετρα (6,2 μίλια) από τις ακτές του Ιράν.  Η αναπληρώτρια γραμματέας Τύπου του Πενταγώνου Sabrina Singh δήλωσε την Παρασκευή ότι «το Υπουργείο Άμυνας συνεχίζει να λαμβάνει μέτρα για να μετριάσει την πιθανότητα περιφερειακής κλιμάκωσης από το Ιράν ή τους εταίρους και πληρεξούσιους του Ιράν».

Η απόφαση των ΗΠΑ να στείλουν πολεμικά πλοία και μοίρα μαχητικών στην περιοχή σηματοδοτεί ίσως τη μεγαλύτερη κίνηση των αμερικανικών δυνάμεων από τις πρώτες ημέρες του πολέμου στη Γάζα, όταν το Πεντάγωνο έστειλε δύο ομάδες κρούσης αεροπλάνων προς τη Μέση Ανατολή προειδοποιώντας τις περιφερειακές μαχητικές ομάδες να μην επεκτείνουν τις μάχες.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν εξέφρασε χθες Σάββατο την ελπίδα πως το Ιράν θα επιδείξει τελικά αυτοσυγκράτηση παρά τις απειλές ότι θα εκδικηθεί για την προ ημερών δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη, εν μέσω φόβων για γενικευμένη σύρραξη στη Μέση Ανατολή. Ερωτηθείς από δημοσιογράφους εάν ελπίζει πως το Ιράν θα κάνει πίσω, ο πρόεδρος των ΗΠΑ απάντησε «Το ελπίζω. Δεν ξέρω…».

Επίθεση στην Χολόν

Σε δύο αυξήθηκε ο αριθμός των νεκρών από επίθεση Παλαιστινίου με μαχαίρι στο κεντρικό Ισραήλ σήμερα, σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές. Η επίθεση έγινε σήμερα το πρωί κατά την ώρα αιχμής στην Χολόν, έξω από το Τελ Αβίβ. Ο δράστης μαχαίρωσε τα θύματα κοντά σε ένα πρατήριο καυσίμων και ένα πάρκο, σύμφωνα με την υπηρεσία ασθενοφόρων του Ισραήλ.

Δύο πολίτες μεγαλύτερης ηλικίας, ένας άνδρας και μία γυναίκα, έχασαν τη ζωή τους, και δύο ακόμα άνθρωποι τραυματίστηκαν και μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο, σύμφωνα με αξιωματούχους των υγειονομικών υπηρεσιών. «Ο τρομοκράτης εξουδετερώθηκε γρήγορα από έναν από τους αστυνομικούς μας στο σημείο και απετράπη μια ακόμα χειρότερη επίθεση», δήλωσε ο εκπρόσωπος της αστυνομίας Έλι Λεβί στον ισραηλινό τηλεοπτικό σταθμό Channel 12.

Το Ιράν για την δολοφονία Χανίγια

Όπως αναφέρουν σε ανακοίνωση τους οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν, ο ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια σκοτώθηκε στην Τεχεράνη από έναν πύραυλο μικρής ακτίνας δράσης που έφερε κεφαλή περίπου επτά κιλών.

Η εκδίκηση της Τεχεράνης για την επίθεση θα είναι “σφοδρή και θα γίνει με κατάλληλο τρόπο, σε κατάλληλο χρόνο και τόπο”, ανέφερε η ανακοίνωση των Φρουρών της Επανάστασης που κατηγόρησε το Ισραήλ -την τολμηρή και τρομοκρατική σιωνιστική κυβέρνηση”- για το θάνατο του Χανίγια.

Προηγουμένως, σε εκτενές της δημοσίευμα η Daily Telegraph ανέφερε ότιη Μοσάντ προσέλαβε Ιρανούς πράκτορες ασφαλείας για να τοποθετήσουν εκρηκτικά σε τρία ξεχωριστά δωμάτια ενός κτιρίου όπου διέμενε ο ηγέτης της Χαμάς. Σύμφωνα πάντα με το βρετανικό δημοσίευμα, το αρχικό σχέδιο ήταν να δολοφονηθεί ο Ισμαήλ Χανίγια τον περασμένο Μάιο, όταν παρευρέθηκε στην κηδεία του Εμπραχίμ Ραϊσι, πρώην προέδρου του Ιράν. Όμως, η επιχείρηση δεν προχώρησε λόγω του πλήθους κόσμου που βρισκόταν τότε μέσα στο κτίριο και της μεγάλης πιθανότητας αποτυχίας της, δήλωσαν στην Telegraph δύο Ιρανοί αξιωματούχοι.

Αντίθετα, οι δύο πράκτορες τοποθέτησαν εκρηκτικούς μηχανισμούς σε τρία δωμάτια του ξενώνα του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) στη βόρεια Τεχεράνη, όπου θα μπορούσε να μείνει ο Χανίγια. Οι πράκτορες εθεάθησαν να κινούνται κρυφά καθώς έμπαιναν και έβγαιναν σε πολλά δωμάτια μέσα σε λίγα λεπτά, σύμφωνα με τους αξιωματούχους που έχουν πλάνα από το CCTV του κτιρίου.

Οι δράστες στη συνέχεια λέγεται ότι έφυγαν κρυφά από τη χώρα, αλλά είχαν μια πηγή ακόμα στο Ιράν. Στις 02:00 τα ξημερώματα της Τετάρτης, πυροδότησαν τα εκρηκτικά από το εξωτερικό στο δωμάτιο όπου διέμενε ο Χανίγια με αποτέλεσμα να σκοτωθεί. «Είναι πλέον σίγουροι ότι η Μοσάντ προσέλαβε πράκτορες από τη μονάδα προστασίας Ansar al-Mahdi», δήλωσε στην Telegraph από την Τεχεράνη αξιωματούχος των Φρουρών της Επανάστασης. «Μετά από περαιτέρω έρευνα, ανακαλύφθηκαν πρόσθετοι εκρηκτικοί μηχανισμοί σε δύο άλλα δωμάτια», πρόσθεσε.

Ένας δεύτερος αξιωματούχος των επίλεκτων στρατιωτικών δυνάμεων των Φρουρών της Επανάστασης είπε στην Telegraph πως «αυτό είναι ταπείνωση για το Ιράν και τεράστια παραβίαση της ασφάλειας». Ο αξιωματούχος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι έχει συσταθεί ομάδα εργασίας για να παρουσιάσει τη δολοφονία ως μη παραβίαση της ασφάλειας.

Η επίσημη ανακοίνωση των Φρουρών της Επανάστασης διαψεύδει το ρεπορτάζ της Telegraph. Για το τι πραγματικά συνέβη δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Το ρεπορτάζ της Telegraph επικαλείται αξιωματούχους των Φρουρών της Επανάστασης, αλλά η εκδοχή της τοποθέτησης εκρηκτικών μηχανισμών από Ιρανούς πράκτορες που είχε στρατολογήσει η Μοσάντ μπορεί κάλλιστα να αποτελεί μία ψυχολογική επιχείρηση για να δημιουργήσει την εικόνα ότι η ισραηλινή μυστική υπηρεσία μπορεί να κάνει περίπου ό,τι θέλει στην Τεχεράνη, εξευτελίζοντας τις ιρανικές αρχές ασφαλείας.

Από την άλλη, η εκδοχή των Φρουρών της Επανάστασης μπορεί, επίσης, να αποσκοπεί στο να επικαλύψει τις αρνητικές εντυπώσεις από την αποτυχία των Ιρανών να προστατεύσουν τον Χανίγια. Εάν, όμως, ήταν αυτός ο σκοπός τους δεν θα μιλούσαν για πύραυλο μικρού βεληνεκούς. Ένας τέτοιος πύραυλος πρέπει να έχει εκτοξευθεί από το έδαφος ή τον εναέριο χώρο του Ιράν. Με άλλα λόγια, αυτή η εκδοχή επίσης αναδεικνύει τα κενά ασφαλείας των αρμόδιων ιρανικών αρχών και είναι γι’ αυτό τον λόγο που μοιάζει περισσότερο πειστική.

Εάν, πάντως, το κτήριο επλήγη από πύραυλο, αυτός το πιθανότερο είναι ότι θα εκτοξεύθηκε από ειδικό drone, το οποίο εισήλθε στον ιρανικό εναέριο χώρο, χωρίς να γίνει αντιληπτό από την ιρανική αεράμυνα, κάτι που είναι πλέον σύνηθες. Τα drones είναι συγκριτικά με τα μαχητικά αεροσκάφη πολύ μικρότερα, πετάνε χαμηλά και με μικρή ταχύτητα, γεγονός που εμποδίζει τα ραντάρ να τα εντοπίσουν και ειδικά τη νύχτα δεν είναι δύσκολο να προσεγγίσουν ακόμα και την πρωτεύουσα εχθρικού κράτους, όπως έχει συμβεί και στη Μόσχα.

Ένα άλλο σενάριο είναι ο πύραυλος να εκτοξεύθηκε από το γειτονικό Αζερμπαϊτζάν, τα σύνορα του οποίου με το Ιράν απέχουν σχετικά μικρή απόσταση από την Τεχεράνη. Ας σημειωθεί ότι το Ισραήλ διατηρεί στενές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο μάλιστα είχε βοηθήσει στον τελευταίο πόλεμό του κατά των Αρμενίων. Επιπροσθέτως, οι σχέσεις των Αζέρων με τους Ιρανούς δεν είναι καλές.

Τρία σενάρια πιθανών αντιποίνων

Σύμφωνα με τον αναλυτή Χοσεΐν Βαζιριάν οι επιλογές της Τεχεράνης είναι τρεις όσον αφορά το πως θα εκδικηθεί το Ισραήλ για τη δολοφονία Χανίγια.

Η πρώτη είναι μια «άμεση επιχείρηση», όπως για παράδειγμα μπαράζ πυραύλων και drones που εξαπέλυσε το Ιράν τον περασμένο Απρίλιο κατά του Ισραήλ σε αντίποινα για τη δολοφονία Ιρανών αξιωματούχων σε κτίριο του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό.

Η δεύτερη, σύμφωνα με όσα λέει ο Ιρανός αναλυτής στο Newsweek, είναι μια «έμμεση επιχείρηση», όπου το Ιράν θα κινητοποιήσει τους «πληρεξουσίους» του, ειδικά τη Χεζμπολάχ και τους σιίτες αντάρτες Χούτι της Υεμένης, που εξαπολύουν τακτικά επιθέσεις κατά του Ισραήλ.

Η τρίτη επιλογή για το Ιράν -κατά τον Βαζιριάν- είναι μια «υβριδική επιχείρηση», που θα περιλαμβάνει τόσο μια άμεση επίθεση της Τεχεράνης κατά του Ισραήλ όσο και ταυτόχρονες επιθέσεις από συμμάχους του, του «άξονα της αντίστασης».

«Νομίζω ότι το Ιράν και άλλα μέλη του άξονα της αντίστασης μπορούν να επιτεθούν στη μεγαλύτερη πόλη του Ισραήλ, το Τελ Αβίβ, ακόμη και στη Χάιφα. Είναι σημαντική μια συμβολική επίθεση στο Ισραήλ και το λιμάνι του», λέει ο Ιρανός αναλυτής.

Υποστηρίζει, ωστόσο, ότι ένας από τους πιο αποφασιστικούς παράγοντες που θα καθορίσουν πόσο μεγάλη θα είναι η απάντηση του Ιράν θα βασιστεί στον τρόπο με τον οποίο εξόντωσε το Ισραήλ τον Χανίγια.

Ο Βαζιριάν θεωρεί, πάντως, ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν επιθυμεί ολοκληρωτικό πόλεμο: «Νομίζω ότι είναι σαν παρτίδα σκάκι, όπου το Ιράν και το Ισραήλ προσπαθούν να κυριαρχήσουν στην αρχή του παιχνιδιού, προκειμένου να συνεχίσουν την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή και στον τρέχοντα πόλεμο».

Ποιοι είναι οι πιθανοί στόχοι ιρανικής επίθεσης

Χάιφα

Η μεγαλύτερη πόλη στο βόρειο Ισραήλ και η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, με πληθυσμό σχεδόν 300.000 κατοίκων – και άλλοι τόσοι στην μητροπολιτική περιοχή, αποτλεί πιθανό στόχο της ενδεχώμενης επίθεσης. Έχει μεγάλο Πανεπιστήμιο, είναι σημαντικό λιμάνι και, κυρίως παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην οικονομία της χώρας.

Εκεί βρίσκεται ένα από τα παλαιότερα και μεγαλύτερα πάρκα υψηλής τεχνολογίας στη χώρα, πολλές βαριές βιομηχανίες, διυλιστήρια και χημικές βιομηχανίες.

Τελ Αβίβ

Η πρωτεύουσα του Ισραήλ, με 460.000 κατοίκους και με ακόμα 3.850.000 κατοίκους στη μητροπολιτική περιοχή, είναι επίσης πιθανός στόχος. Αποτελεί έδρα της κυβέρνησης και παγκόσμιο οικονομικό κέντρο, πολύ σημαντικό τουριστικό προορισμό και κέντρο μεγάλων πανεπιστημίων.

Δεδομένου ότι οι περισσότερες Δυτικές χώρες – πλην των ΗΠΑ – δε θεωρούν πρωτεύουσα του Ισραήλ την Ιερουσαλήμ, έχουν στο Τελ Αβίβ τις πρεσβείες τους. Ήταν και μεταξύ των βασικών στόχων της προηγούμενης επίθεσης του Ιράν με 300 πυραύλους και ντρόουν και χρειάστηκε μία διεθνής συμμαχία – με επικεφαλής τις ΗΠΑ – για να την αποκρούσει

Τοποθεσία εβραϊκών συμφερόντων

Μία ισραηλινή πρεσβεία στο εξωτερικό, ένα μουσείο του Ολοκαυτώματος, ένα εστιατόριο και οτιδήποτε θα μπορούσε να επιφέρει πλήγμα στην εικόνα και το κύρος του Ισραήλ, αποτελέι επίσης κάποιο πιθανό στόχο. Ενδεχόμενο χτύπημα θα μπορούσε να επηρεάσει τις Ιρανο-αμερικανικές σχέσεις σε μία στιγμή που ο νέος Πρόεδρος της χώρας εξελέγη με μία πολύ πιο μετριοπαθή προσέγγιση στην Ουάσιγκτον και σύνθημα για περισσότερο διάλογο με τις ΗΠΑ.

Ενδεικτικά της ανησυχίας, τα δημοσιεύματα σε αμερικανικά ΜΜΕ ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν σκέφτεται να αυξήσει τις αμυντικές της δυνάμεις στη Μέση Ανατολή εν αναμονή αντιποίνων του Ιράν – θα μπορούσε η Τεχεράνη να χτυπήσει και αμερικανικούς στόχους. Υπενθυμίζεται πως ο Νετανιάχου δήλωσε την Πέμπτη ότι, «οι επόμενες μέρες θα είναι πολύ δύσκολες», αφήνοντας να εννοηθεί ότι τα αντίποινα ίσως να μην περιοριστούν σε μία απλή επίθεση ή ακόμα χειρότερα ότι το Τελ Αβίβ θα απαντήσει ξανά.

Σύμφωνα με ξένες μυστικές υπηρεσίες, τα σχέδια της Τεχεράνης για το πλήγμα θα αφορούν την ιερή μέρα των Εβραίων, Tisha B’Av, που ξεκινά στις 12 Αυγούστου και ολοκληρώνεται στις 13 Αυγούστου και συμβολίζει την καταστροφή του πρώτου Ναού του Σολομώντα και του δεύτερου. Όμως κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο η επίθεση να γίνει ανά πάσα στιγμή.

Πέντε νεκροί στη Δυτική Όχθη

Ισραηλινό αεροπορικό χτύπημα σε όχημα στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθεί χτες ένας διοικητής της Χαμάς, όπως μετέδωσαν μέσα ενημέρωσης της Χαμάς, ενώ το παλαιστινιακό πρακτορείο ειδήσεων WAFA μετέδωσε ότι σκοτώθηκαν τέσσερις ακόμα άνθρωποι. Δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα η ταυτότητα των υπολοίπων, σύμφωνα με το WAFA.

Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι πραγματοποίησε αεροπορικό χτύπημα κατά πυρήνα μαχητών γύρω από την πόλη Τούλκαρεμ της Δυτικής Όχθης. Μέσα ενημέρωσης της Χαμάς ανέφεραν ότι χτυπήθηκε όχημα που μετέφερε μαχητές και σκοτώθηκε ένας από τους διοικητές των ταξιαρχιών της στην Τούλκαρεμ.