Πρώτη και με μεγάλη διαφορά η Ελλάδα σε θανάτους λόγω ζέστης στην Ευρώπη

Το 2022 η Ελλάδα ήταν και πάλι στην πρώτη πεντάδα. Ειδικότερα, το 2022 περισσότερους θανάτους είχε η Ιταλία, με 297 νεκρούς ανά εκατομμύριο, δεύτερη ήταν η Ελλάδα με 280, τρίτη η Ισπανία με 237 και τέταρτη, η Πορτογαλία με 162

Η ευρωπαϊκή ήπειρος θερμαίνεται με πολύ ταχύτερο ρυθμό από άλλα μέρη του κόσμου, κάτι που προκαλεί πυρκαγιές, ξηρασία και σοβαρά προβλήματα υγείας. Ο ζεστός καιρός, που είναι αλληλένδετος και με την ατμοσφαιρική ρύπανση από άνθρακα, σκότωσε σχεδόν 50.000 ανθρώπους στην Ευρώπη πέρυσι, σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα.

Οι γιατροί αποκαλούν τη ζέστη «σιωπηλό δολοφόνο», αφού σκοτώνει πολύ περισσότερους ανθρώπους από ό,τι πιστεύαμε έως τώρα. Το ποσοστό θνησιμότητας το 2023 θα ήταν 80% υψηλότερο αν οι ανθρώπινοι οργανισμοί δεν είχαν προσαρμοστεί στις αυξανόμενες θερμοκρασίες των τελευταίων δύο δεκαετιών, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine. Ομως η προσαρμογή δεν είναι εύκολη για τις μεγαλύτερες ηλικίες, που έχουν και τις μεγαλύτερες απώλειες.

Η Ελίζα Γκάλο, περιβαλλοντική επιδημιολόγος στο ISGlobal και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης,  είπε ότι τα αποτελέσματα έδειξαν πως η προσαρμογή των κοινωνιών στους καύσωνες ήταν αποτελεσματική, «αλλά ο αριθμός των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη είναι ακόμα πολύ υψηλός. Η Ευρώπη θερμαίνεται με διπλάσιο ρυθμό από τον παγκόσμιο μέσο όρο και δεν μπορούμε να επαναπαυόμαστε στις δάφνες μας».

Τα κύματα καύσωνα έχουν γίνει πιο συχνά, πολυήμερα και πιο ισχυρά. Σε παγκόσμιο επίπεδο το 2023 ήταν η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ και οι επιστήμονες αναμένουν ότι το 2024 θα σπάσει το ρεκόρ.

Οι ερευνητές εντόπισαν ότι χώρες με χαμηλές θερμοκρασίες στην Ευρώπη όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Νορβηγία και η Ελβετία θα αντιμετωπίσουν σύντομα περισσότερες ζεστές ημέρες. Ωστόσο, ο απόλυτος αριθμός των νεκρών θα συνεχίσει να είναι μεγαλύτερος στη νότια Ευρώπη, η οποία είναι  μεν καλύτερα προσαρμοσμένη σε καύσωνες αλλά περισσότερο εκτεθειμένη σε ακραίες θερμοκρασίες.

Οι ειδικοί μέτρησαν τις επιπτώσεις της ζέστης στην υγεία σε διαφορετικές χρονικές περιόδους από την αρχή του 21ου αιώνα και υπολόγισαν τον αριθμό των θανάτων πέρυσι σε 47.690 και πιστεύουν ότι το ποσοστό θνησιμότητας θα ήταν 80% μεγαλύτερο αν οι θερμοκρασίες του 2023 είχαν ενσκήψει είκοσι χρόνια πριν, δηλαδή την περίοδο 2000-2004, που οι ανθρώπινοι οργανισμοί ήταν λιγότερο προσαρμοσμένοι. Για άτομα άνω των 80 ετών, η ζέστη πάντως έχει αποδειχτεί δύο φορές πιο θανατηφόρα!

Οι επιστήμονες λένε ότι οι κυβερνήσεις μπορούν να προστατεύσουν τους ανθρώπους από τα κύματα καύσωνα σχεδιάζοντας δροσερές πόλεις με περισσότερα πάρκα και λιγότερο μπετόν, εγκαθιστώντας συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για επικείμενο κίνδυνο και ενισχύοντας τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης ώστε οι γιατροί και οι νοσηλευτές να μην πιέζονται όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν στα ύψη. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ιταλία οι γιατροί στα Επείγοντα περιθάλπουν περισσότερους ασθενείς την ημέρα από ό,τι στις αρχές Ιανουαρίου κατά την περίοδο της εποχικής γρίπης.

Στην Ελλάδα τέτοιες έρευνες δεν γίνονται και όπως γράφαμε πρόσφατα, έχουμε και τουλάχιστον δύο μεγάλα νοσοκομεία όπου είτε υπολειτουργούν τα air condition (μαιευτήριο Έλενα) είτε έχουν ανεμιστήρες επειδή αυτά δεν λειτουργούν καθόλου (ΑΧΕΠΑ). Σημαντικό πρόβλημα ειδικά για τον τόπο μας είναι και οι πυρκαγιές που αφαιρούν ρανίδες δροσιές, αλλά και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, που σε πολλά νοικοκυριά με ευάλωτους μειώνει τη χρήση του σωτήριου aircondition. Οι πυρκαγιές επίσης επιβαρύνουν ακόμα και σε δροσερές περιόδους “ημέρες ζωής” ή και μήνες ζωής από όσους έχουν χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, κάτι που δεν έχει μετρηθεί πανευρωπαϊκά, δεδομένου ότι είναι πρόβλημα των “νοτίων”.