Χορός: Άσκηση, ευεξία και πολιτισμός

Από τους ιθαγενείς Ινδιάνους έως τους Μαύρους του Μπρονξ της Ν. Υόρκης και από τους Γκρεκάνους του Τάραντα της Νότιας Ιταλίας έως τους Αφρικανούς της φυλής των Μασάι και των Ζούλου ο χορός είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των ανθρώπων. Ακόμα και το συναίσθημα του θυμού βρίσκει τη χορική του έκφραση στο χάκα των Νεοζηλανδών. Με το χορό οι άνθρωποι εκδηλώνουν τα συναισθήματα τους, μετατρέποντας αυτό που νοιώθουν σε ενθουσιώδη εκφραστική κίνηση.

Χορός και άνθρωπος

Στην Κρήτη για παράδειγμα η Πεντοζάλι είναι χορός κατά τον οποίο οι χορευτές επαναλαμβάνουν δυνατά χτυπήματα του ποδιού στο έδαφος σαν να θέλουν να τρομάξουν κάτι. Το μήνυμα που επικοινωνούν είναι ότι υποτάσσουν τη γη αναγκάζοντας τη να τους δώσει τους καρπούς της. Ο χορός φανερώνει τον κόπο και το μόχθο του αγρότη καθώς και την περιφρούρηση της σοδειάς του από οποιοδήποτε αγρίμι ή επίδοξο κλέφτη. Ο ιδρώτας στο πρόσωπο του χορευτή και του αγρότη είναι ο ίδιος.

Οι ομαδικοί χοροί συνήθως είναι κυκλικοί και μαρτυρούν την κοινωνική συνοχή, την ομαδική δουλειά, την αλληλεγγύη στον κίνδυνο ακόμα και την αλληλοκάλυψη στον πόλεμο. Σε χορούς της Ανατολίας και του Πόντου υπάρχουν μιμητικές κινήσεις του θερισμού και του τρύγου. Κάποιοι χοροί των Κούρδων με τους ώμους και τους βραχίονες των χορευτών ενωμένους, μοιάζουν με σειρά αιχμαλώτων που έχουν τα χέρια τους δεμένα πίσω από την πλάτη τους, δηλώνοντας έτσι την κοινή μοίρα ανθρώπων με ισχυρούς οικογενειακούς και φυλετικούς δεσμούς που όμως διατηρούν υψηλό το φρόνημα τους.

Οι χοροί ήταν ανέκαθεν στοιχείο γιορτής και κάποιες φορές αποτελούσαν έκφραση λατρείας προς το θεϊκό στοιχείο. Κάποιες φορές ήταν μια ορχούμενη επίκληση για βροχή ή θεραπεία, ενώ άλλες φορές ήταν μια ενθουσιώδης έκφραση ευγνωμοσύνης και απερίγραπτης χαράς. Οι κυκλικοί χοροί είχαν ως επίκεντρο ένα βωμό ή ένα ιερό βράχο ή δένδρο ή ακόμα και έναν άνθρωπο. Όταν ο κύκλος ήταν κλειστός, η ομάδα των χορευτών αντιπροσωπεύει μια ελίτ με ισχυρούς δεσμούς που προστατεύει ό,τι είναι στο κέντρο του κύκλου. Όταν ο κύκλος είναι ανοιχτός δηλώνει πρόσκληση καινούργιων μελών σε μια κοινότητα, όπου ο πρώτος χορευτής είναι αυτός που ηγείται.

Ο χορός συχνά περικλείει το ερωτικό στοιχείο και είναι μια έκφραση πρόκλησης και πρόσκλησης προς το αντίθετο φύλο. Αποτελεί ένα μέσο που προσπαθεί να αποσπάσει την προσοχή ενός εν δυνάμει συντρόφου. Ταυτόχρονα είναι μια τολμηρή έκφραση όπου ο άνθρωπος που χορεύει δηλώνει ότι ο ίδιος είναι άξιος και κατάλληλος για να επιλεγεί από το πρόσωπο του αντίθετου φύλου που ο ίδιος ή η ίδια έχει διαλέξει. Οι χορευτικές κινήσεις αντανακλούν την αντοχή, τη φαντασία και την υγεία του χορευτή δηλώνοντας ότι είναι διαθέσιμος και ικανός για την αναπαραγωγή υγειών απογόνων. Αν και αυτό λειτουργεί από το ασυνείδητο του ανθρώπου, εξυπηρετεί τη διαιώνιση του είδους.

Χορός και ζωή

Ο χορός είναι μια από τις καλύτερες αεροβικές ασκήσεις. Χαρίζει ευεξία και συμβάλει στον έλεγχο του σωματικού βάρους. Παράλληλα βοηθά την ανθρώπινη ψυχή να αποσυμφορηθεί από τα αόρατα βάρη της, μέσα από κινήσεις του σώματος. Το μυαλό αδειάζει τη στιγμή του χορού καθώς εστιάζει αυστηρά στο παρόν. Τη στιγμή που ένας άνθρωπος χορεύει, ο νους του δε βασανίζεται από ενοχές του παρελθόντος, ούτε από μέριμνες του μέλλοντος, όπως ακριβώς ένα μικρό παιδί την ώρα που παίζει.

Η χορογραφία είναι στοιχείο δημιουργίας. Απαιτεί τη σύνθεση μουσικής και δίνει υπόσταση στο θέατρο. Ο χορός είναι μια ανώτερη μορφή τέχνης και καλλιτεχνικής έκφρασης. Ο ζωγράφος ζωγραφίζει με τα χρώματα, ενώ ο χορευτής δημιουργεί εικόνες με τις κινήσεις του. Ο θεατής λαμβάνει μηνύματα και στις δυο περιπτώσεις και νοιώθει τα ανάλογα συναισθήματα. Είναι μια μυσταγωγία επικοινωνίας μέσω χορικών κινήσεων και μουσικής.

Ο χορός είναι δείκτης υγείας. Όταν το σώμα είναι ελεύθερο από μυοσκελετικούς πόνους ή τραυματισμούς και ο εγκέφαλος γεμάτος με τους κατάλληλους νευροδιαβιβαστές, τότε ο άνθρωπος μπορεί να χορεύει με ενθουσιασμό. Εάν ο άνθρωπος νοιώθει λύπη για οποιοδήποτε λόγο τότε πρέπει να πειθαρχήσει το συναίσθημα της λύπης για να χορέψει. Τότε φαίνεται η ισχύς του χαρακτήρα του και η πυγμή του απέναντι σε κάθε ηττοπάθεια. Με το χορό, το σώμα εκλύει ενδορφίνες όπως σε κάθε άλλη σωματική άσκηση και έτσι υποχωρούν οι σωματικοί πόνοι και ο άνθρωπος νοιώθει ευεξία. Ο χορός είναι χαρά και υγεία, η ορχούμενη κίνηση είναι ευεξία και η ομαδική συμμετοχή σε χορό είναι πολιτισμός. Ο έρωτας και ο χορός σε συνδυασμό είναι ζωή.