Ισραήλ: Η προφητεία του 1948 και το κράτος-apartheid

Ως apartheid ορίζει την κατάσταση συστηματικής καταπίεσης και ηγεμόνευσης μιας φυλετικής ομάδας σε βάρος μιας άλλης, κατάσταση η οποία προσλαμβάνει θεσμική διάσταση (νομοθετικές πράξεις), αλλά και εξωθεσμική, όπως η συμπεριφορά κρατικών λειτουργών προς την ηγεμονευόμενη ομάδα. Το Ισραήλ από την ίδρυσή του έχει επιδείξει ανάλογη συμπεριφορά προς τους Παλαιστίνιους της Δυτικής Όχθης και της Γάζας, αλλά και προς τους Ισραηλινούς πολίτες παλαιστινιακής καταγωγής.

Οι ΗΠΑ, η ΕΕ αλλά και άλλες χώρες αρνούνται να ενθαρρύνουν πολιτική διεθνούς απομόνωσης του Ισραήλ αντίστοιχη με αυτή που είχαν ακολουθήσει στην περίπτωση της Νοτίου Αφρικής, με σκοπό να το αναγκάσουν να συμμορφωθεί με τη διεθνή νομιμότητα. Ισχυρίζονται ότι οι ενέργειές του είναι αποτέλεσμα του ελλείμματος ασφαλείας που αντιμετωπίζει από τους Παλαιστίνιους και δεν έχει ρατσιστική διάσταση. Είναι έτσι όμως τα πράγματα;

Το Ισραήλ περιφρονεί το δίκαιο

Από την ίδρυση του το 1948, το Ισραήλ επιδεικνύει αλαζονική-περιφρονητική συμπεριφορά απέναντι στις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας για συμμόρφωσή του προς το διεθνές δίκαιο και στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι την περίοδο 1947-1967 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ εξέδωσε 43 ψηφίσματα κατά του Ισραήλ, την περίοδο 1968-1978 41 ψηφίσματα, ενώ μόλις σε εννιά χρόνια από το 1979 έως το 1988 υιοθέτησε 89 ψηφίσματα κατά του Ισραήλ.

Το 2022 εκδόθηκαν από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ 16 ψηφίσματα κατά του Ισραήλ, όταν τα καταδικαστικά ψηφίσματα για το σύνολο των υπόλοιπων κρατών-μελών του οργανισμού ήταν μόλις 15. Αυτό αποδεικνύει την περιφρόνηση του Ισραήλ προς τους κανόνες της διεθνούς κοινότητας. Την ίδια περιφρόνηση για τα ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ επιδεικνύει και με τις διεθνείς συμφωνίες που αυτό έχει υπογράψει, συγκεκριμένα με τις συμφωνίες του Όσλο το 1993.

Σύμφωνα με αυτές απαγορευόταν η δημιουργία νέων οικισμών από Ισραηλινούς εποίκους στη Δυτική Όχθη και στην ανατολική Ιερουσαλήμ και προβλεπόταν η διάλυση των τότε υπαρχόντων. Τριάντα χρόνια μετά, έχουν δημιουργηθεί άλλοι 200 οικισμοί και οι έποικοι από 100.000 έχουν ανέλθει περίπου στις 700.000. Όπως έχει δηλώσει ο Νετανιάχου και άλλοι Ισραηλινοί πολιτικοί, ο εποικισμός αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ισραηλινής πολιτικής. Παρά τη διεθνή κατακραυγή, η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοινώνει κατασκευή νέων οικισμών στη Δυτική Όχθη.

Το Ισραήλ δεν περιφρονεί μόνο το διεθνές δίκαιο, αλλά φροντίζει να το δείχνει κιόλας με συμβολικές πράξεις επικοινωνιακού χαρακτήρα, όπως αυτή του Ισραηλινού πρέσβη Gilad Erdan στον ΟΗΕ που αλαζονικά κομμάτιασε την ιδρυτική διακήρυξη του Οργανισμού, προκαλώντας τη διεθνή χλεύη! Η μετατροπή του Ισραήλ σε κράτος apartheid γίνεται οφθαλμοφανής από την στάση του απέναντι στα θεμελιώδη δικαιώματα των Παλαιστινίων, αλλά και αυτών που είναι πολίτες του.

“Ελαττωματική” δημοκρατία

Σύμφωνα με τον δείκτη δημοκρατίας που δημοσιεύει κάθε χρόνο ο Economist, το Ισραήλ κατατάσσεται στη 30η θέση. Δηλαδή συγκαταλέγεται στις “ελαττωματικές” δημοκρατίες (flawed democracies). Στον τομέα του σεβασμού των ανθρώπινών δικαιωμάτων, κατέχει μια από τις χειρότερες θέσεις στον πίνακα με μια βαθμολογία 5,59. Ενδεικτικά η επόμενη χώρα στην κατάταξη, η 31η Πορτογαλία, έχει βαθμολογία 8,82! Σύμφωνα με την σύμβαση του ΟΗΕ του 1973 για την καταπολέμηση του apartheid, η οποία δημιουργήθηκε έχοντας ως γνώμονα το ρατσιστικό κράτος της Νοτίου Αφρικής, για να χαρακτηριστεί ένα κράτος ως κράτος “apartheid πρέπει να πληροί τα παρακάτω κριτήρια:

• Να εγκαθιδρύει και να θεσμοθετεί καθεστώς συστηματικής φυλετικής ή εθνοτικής καταπίεσης.
• Να έχει πρόθεση να συντηρήσει εις το διηνεκές αυτό το καθεστώς κυριαρχίας.
• Να προβαίνει σε απάνθρωπες πράξεις που να τονίζουν την υπεροχή της ηγεμονεύουσας εθνοτικής ομάδας.

Στα κατεχόμενα εδάφη της Δυτικής Όχθης οι Ισραηλινοί έποικοι απολαμβάνουν πλήρη ελευθερία μετακίνησης, όταν την ίδια στιγμή ένας Παλαιστίνιος για να διασχίσει την απόσταση των 30 χλμ που χωρίζει τη Ραμάλα από τη Βηθλεέμ πρέπει να σταματήσει σε 98 μόνιμα σημεία ελέγχου! Το οδικό δίκτυο της Δυτικής Όχθης είναι δίκτυο όχι επικοινωνίας αλλά αποκλεισμού που περιλαμβάνει 557 υπόγειες διαβάσεις μεταξύ των παλαιστινιακών θυλάκων με πύλες ασφαλείας, 645 σταθερά check points, 45 αυτοκινητόδρομους με πλήρως απομονωμένες λωρίδες για Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς και 60 γέφυρες για αποκλειστική χρήση παράνομων Εβραίων εποίκων της Δυτικής Όχθης!

Ενδεικτικό της δυσκολίας πρόσβασης που αντιμετωπίζουν οι Παλαιστίνιοι είναι το γεγονός ότι το 93% των νοσοκομειακών διακομιδών στην ανατολική Ιερουσαλήμ καθυστέρησαν εξαιτίας των οδικών αποκλεισμών και περιορισμών. Οι Παλαιστίνιοι αναγκάζονται τόσο για τις μετακινήσεις τους μέσα στη Δυτική Όχθη, όσο και για τα ταξίδια στο εξωτερικό να λαμβάνουν ειδικές άδειες από τις ισραηλινές αρχές, οι οποίες δίνονται με ιδιαίτερη φειδώ.

Η εμπέδωση του apartheid

Το νομικό σύστημα στα κατεχόμενα εδάφη προβλέπει διαφορετική μεταχείριση ανάμεσα στους Ισραηλινούς εποίκους και στους Παλαιστίνιους. Για σοβαρά αδικήματα οι ισραηλινοί δικάζονται από πολιτικά δικαστήρια, την ίδια στιγμή που οι Παλαιστίνιοι αντιμετωπίζουν τα στρατοδικεία, τα οποία επιδεικνύουν ιδιαίτερη αυστηρότητα απέναντι τους, ενώ έχουν περιορισμένες δικανικές δυνατότητες.

Παράλληλα, σχετικά με την ελευθερία λόγου, οι Ισραηλινοί έποικοι έχουν απεριόριστα δικαιώματα, ενώ την ίδια στιγμή οι Παλαιστίνιοι υπόκεινται σε απαγορεύσεις από τις ισραηλινές στρατιωτικές αρχές που προβαίνουν σε δυσανάλογη χρήση βίας εναντίον τους. Οι Ισραηλινοί πολίτες αραβικής καταγωγής μπορεί να έχουν την δυνατότητα εκπροσώπησής τους στη ισραηλινή Βουλή, αλλά αντιμετωπίζουν περιορισμούς στα δικαιώματα ιδιοκτησίας και μετανάστευσης, καθιστώντας την διαβίωσή τους στη ισραηλινή επικράτεια ιδιαίτερα προβληματική.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου επιδιώκει να δημιουργήσει ένα εθνικά αμιγές και ισραηλινό κράτος με μεθόδους apartheid, εξωθώντας όλους τους Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη και στο Ισραήλ σε μία νέα Nagba. Τη πρόθεσή του αυτή, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός την κατέστησε σαφή το 2019 με τη δήλωσή του ότι το Ισραήλ είναι ένα κράτος όχι για όλους τους πολίτες, αλλά μόνο γι’ αυτούς με εβραϊκή καταγωγή.Η πολιτική του παραπέμπει στην πολιτική του ναζιστικού καθεστώτος, το οποίο με τους νόμους φυλετικής καθαρότητας της Νυρεμβέργης το 1935 επιχείρησε την φυλετική καθαρότητα.

Ακόμα και επιφανείς Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν επισημάνει τη μετατροπή του Ισραήλ σε κράτος apartheid. Συγκεκριμένα, ο Michael Ben Yair, πρώην Γενικός Εισαγγελέας, τόνισε ότι το ισραηλινό κράτος έχει εκπέσει ηθικά τόσο ώστε να χαρακτηριστεί ρατσιστικό. Με τις παραπάνω διαπιστώσεις συμφωνεί και ο Tamir Pardo πρώην επικεφαλής της Mossad, τονίζοντας ότι το Ισραήλ εγκαθιδρύει ένα κράτος apartheid στα κατεχόμενα εδάφη με απώτερο σκοπό την ενσωμάτωσή τους σε αυτό. Η καθημερινότητα των Παλαιστινίων της Δυτικής Όχθης καθορίζονται από 1800+ στρατιωτικές διατάξεις που έχουν εκδοθεί από το 1967, που καλύπτουν θέματα φορολογίας, μεταφορών, διαχείρισης φυσικών πόρων κλπ. Αυτές στερούν από τον παλαιστινιακό λαό στοιχειώδη δικαιώματα αυτοδιοίκησης, αλλά και βιωσιμότητας ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους.

Η προφητεία του 1948 που επαληθεύτηκε

Σίγουρα η διεθνής πίεση προς το Ισραήλ να εγκαταλείψει τη πολιτική εθνοκάθαρσης θα είχε αποτελέσματα αν οι ΗΠΑ και η ΕΕ ήραν την άνευ όρων υποστήριξη σε αυτό. Η δικαιολογία τους είναι ότι το Ισραήλ δεν είναι κράτος apartheid, ότι δεν είναι ο ρατσισμός η κυρίαρχη ιδέα πίσω από τη πολιτική διαχωρισμού που ασκεί, αλλά ζητήματα ασφάλειας των πολιτών του. Υποστηρίζουν ότι οι Παλαιστίνιοι του Ισραήλ έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, υπηρετούν σε δημόσιες υπηρεσίες και ως εκ τούτου το κράτος αυτό ακολουθεί μεθόδους apartheid.

Προς αυτή την κατεύθυνση επιχειρηματολογεί και ο Jay Alan Sekulow επικεφαλής του American Center for Law & Justice και νομικός σύμβουλος του Τραμπ. Διαπιστώνει ότι για να κατηγορηθεί ένα κράτος ότι χρησιμοποιεί μεθόδους apartheid, πρέπει αυτές να έχουν φυλετική βάση κι όχι εθνική και ότι η πολιτική διαχωρισμού του Ισραήλ υπαγορεύεται από γεωπολιτικούς λόγους και όχι φυλετικούς. Επίσης, υποστηρίζει ότι το Ισραήλ αντιμετωπίζει τους Παλαιστίνιους πολίτες του διαφορετικά από τους Παλαιστίνιους της Δυτικής Όχθης της Ιερουσαλήμ και της Γάζας με το επιχείρημα ότι δεν είναι πολίτες του Ισραήλ και ως εκ τούτου δεν έχουν ίδια δικαιώματα.

Στην περίφημη επιστολή του 1948 από Εβραίους διανοούμενους–μεταξύ αυτών των Albert Einstein και της Hannah Arendt– επισημαίνεται με τον πιο σαφή τρόπο ο κίνδυνος δημιουργίας ενός κράτους που θα στηρίζεται σε ένα μίγμα σωβινιστικών θρησκευτικών και μυστηριακών πολιτικών. Είναι το τίμημα της περιορισμού της εβραϊκής κοσμοπολίτικης προοδευτικότητας στο στενό σιωνιστικό πλαίσιο που αποτέλεσε την βάση της δημιουργίας του σύγχρονου Ισραήλ.

Με την πάροδο των ετών το κράτος του Ισραήλ χρησιμοποιεί ολοένα και πιο σκληρές πρακτικές, περιφρονεί το διεθνές δίκαιο, όπως ανέφερα παραπάνω, προτάσσοντας μια πολιτική ασφαλείας που εξουδετερώνει κάθε έννοια ανθρωπισμού, στηριζόμενο στην υποστήριξη και ανοχή των ΗΠΑ και της ΕΕ. Όμως, είναι ζήτημα χρόνου –όπως έχει δείξει και η περίπτωση της Νοτίου Αφρικής– αυτό το κράτος να αντιμετωπίσει την νέμεση που προκαλεί η ύβρις του στον ανθρωπισμό.