Ερντογάν: Νταής με τη Λευκωσία, φλερτ με την Αθήνα

Ο τουρκικός σχεδιασμός είναι ξεκάθαρος και η Άγκυρα θέλει διακαώς την Αθήνα να “τσιμπήσει” και να σπάσει το μέτωπο με τη Λευκωσία. Γιατί, όπως αναφέρουν συναφείς πληροφορίες, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χωρίς να κάνει πίσω σε βασικές επιδιώξεις στα ελληνοτουρκικά, παρουσιάζεται έτοιμος να διατηρήσει ζωντανά τα κανάλια επικοινωνίας και τα “ήρεμα νερά” στο Αιγαίο. Αυτό το θέλει και η Αθήνα, δηλαδή να περιοριστούν οι εντάσεις, αν και οι τουρκικές επιδιώξεις παραμένουν. Ωστόσο, δεν μπορεί εκ των πραγμάτων η ελλαδική πλευρά να αποδεχθεί αποσύνδεση του Κυπριακού από τα ελληνοτουρκικά.

Τι θέλει ο Ερντογάν

Είναι, πάντως, σαφές πως σε σχέση με τα ελληνοτουρκικά η Άγκυρα βλέπει στο βάθος Ευρώπη. Θεωρεί πως οι σχέσεις με την Ε.Ε. μπορεί να διευκολυνθούν εάν παρουσιάζεται κινητικότητα στα ελληνοτουρκικά. Όπως, ωστόσο, σημείωναν ενημερωμένες πηγές, στο πάζλ των ευρωτουρκικών υπάρχει και ένα κομμάτι που είναι η Κύπρος, που δεν μπορεί να παραγνωριστεί. Η Άγκυρα το γνωρίζει και επί του παρόντος αφήνεται να εννοηθεί από τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Χακάν Φιντάν, ότι «μπορεί να γίνει κουβέντα και στο Κυπριακό». Πώς; Με το δικό τους τρόπο. Ρίχνουν ως ιδέα την τετραμερή και καλλιεργούν παρασκηνιακά ότι είναι μια μεταβατική διαδικαστική φόρμουλα, “για να σπάσει ο πάγος”.

Σε αυτή τη λογική κινούνται και οι Βρετανοί, που διαμηνύουν ότι εάν είναι να σπάσει το αδιέξοδο, δεν έχουν ένσταση να πραγματοποιηθεί μια τετραμερή συνάντηση, Ελλάδος, Τουρκίας, δυο κοινοτήτων, νοουμένου ότι στη συνέχεια θα συγκληθεί πενταμερής και θα συμμετάσχουν κι αυτοί. Οι Τούρκοι, πάντως, διαδίδουν πως δήθεν η Ελλάδα δεν ενοχλείται από μια τέτοια σύνθεση, τετραμερή δηλαδή, πλην όμως αυτό το απορρίπτει η Αθήνα. Πρωτίστως επειδή είναι ξεκάθαρη και έντονη η θέση της Λευκωσίας, που απορρίπτει το τουρκο-βρετανικό σενάριο.

Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας επιμένει σε μια συνάντηση με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και τον εγκάθετο της Άγκυρας, Ερσίν Τατάρ. Ο Αντόνιο Γκουτέρες σχεδιάζει εντός Οκτωβρίου να προσκαλέσει σε μια χαλαρή συνάντηση χωρίς πλαίσιο τους Χριστοδουλίδη και Τατάρ. Για να αποφύγει διαδικαστικές κι άλλες ενστάσεις, θα τους προσκαλέσει σε γεύμα. Στόχος θα είναι να καταφέρει να οδηγήσει τις εξελίξεις στο επόμενο βήμα, που είναι η πενταμερής. Μια πρόσκληση για γεύμα δύσκολα, εκτιμούν συνεργάτες του Αντόνιο Γκουτέρες, μπορεί να απορριφθεί. Χωρίς, βέβαια, τούτο να θεωρείται δεδομένο καθώς η τουρκική πλευρά μπορεί να απορρίψει και μια «κοινωνική συνάντηση».

“Δικαιώματα” της Τουρκίας

Βέβαια και ο Γενικός Γραμματέας καθώς κι άλλοι παίκτες γνωρίζουν πως εάν δεν αλλάξει στάση η κατοχική πλευρά τίποτε δεν θα προχωρήσει. Και τίποτε δεν φαίνεται να αλλάζει σε σχέση με την τουρκική συμπεριφορά. Άλλωστε ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, διά της ομιλίας του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, σε “δικαιώματα” της κατοχικής δύναμης στην Κύπρο. Ο Ερντογάν ισχυρίσθηκε ότι η χώρα του διαθέτει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο υποστηρίζοντας ότι «η Τουρκία έχει δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα στα βόρεια και δυτικά του νησιού της Κύπρου, ενώ οι Τουρκοκύπριοι έχουν δικαιώματα σε ολόκληρο το νησί».

Όταν η κατοχική πλευρά κάνει λόγο για “δικαιώματα” δυτικά του νησιού, εννοεί τα όσα κατατέθηκαν εγγράφως από την Άγκυρα σε Ε.Ε. και ΟΗΕ. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι στις 19 Απριλίου 2011, στη διάρκεια του Συμβουλίου Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης- Τουρκίας, η κατοχική πλευρά κατέθεσε έγγραφο, με το οποίο πρόβαλλε τις παράνομες και παράλογες διεκδικήσεις της σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Με το έγγραφο η Άγκυρα ισχυρίζεται ότι έχει “νόμιμα δικαιώματα” και συμφέροντα ενώ από τις συντεταγμένες που κατέθεσε είχε συγκεκριμενοποιήσει τις διεκδικήσεις της (32 ° 16’18 “E»), απέναντι από τον Ακάμα, πλησίον της Πάφου. Υπενθυμίζεται ακόμη ότι σε επιστολή του τότε Τούρκου Μόνιμου Αντιπροσώπου στη Νέα Υόρκη, Feridun H. Sinirlioğlu, ημερομηνίας 22 Μαρτίου 2019, τέθηκε το θέμα της οριοθέτησης ΑΟΖ με γειτονικά παράκτια κράτη (πλην της Κύπρου, που δεν αναγνωρίζει).

Το ενδιαφέρον, ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση σε σχέση με τις μεθοδεύσεις της, είναι ότι στην επιστολή γινόταν αναφορά σε προηγούμενες ρηματικές διακοινώσεις της στον ΟΗΕ, βάσει των οποίων δηλώνει ότι έχει ipso facto et ab initio νόμιμα και κυριαρχικά δικαιώματα σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της Ανατολικής Μεσογείου, που κείνται δυτικά του Μεσημβρινού 32ο 16’ 18΄ Ε (που συμπίπτει με το όριο των κυπριακών χωρικών υδάτων των 12 ν.μ., στα ανοικτά του Ακάμα).