Μητσοτάκης-Ερντογάν στον ΟΗΕ: Δύο ασύμβατοι κόσμοι

Να προσθέσουμε ότι η Ελλάδα, ως μέλος του ΝΑΤΟ και δέσμια διμερών αμυντικών συμφωνιών με ΗΠΑ, Γαλλία και Ισραήλ, μετέχει, έμμεσα μεν, ενεργά δε και στους δυο πολέμους! Στην ομιλία του ο Κυρ. Μητσοτάκης, είπε ότι «στον απόηχο των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου, η Ελλάδα πάντα υποστήριζε και θα υποστηρίζει το νόμιμο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα». Και το ερώτημα είναι, αν το δικαίωμα αυτοάμυνας του Ισραήλ, φτάνει μέχρι την γενοκτονία του Παλαιστινιακού Λαού και την επέκταση του πολέμου στην Μέση Ανατολή;

Τι είπαν Μητσοτάκης-Ερντογάν

Σε μία αποστροφή της ομιλίας του ο Πρωθυπουργός προέβη σε μια δραματική έκκληση: «η συνεχιζόμενη βία στη Μέση Ανατολή είναι ιδιαίτερα σοβαρή και οι φρικτές δοκιμασίες των αμάχων στη Γάζα δυστυχώς συνεχίζονται. Η κλιμάκωση απειλεί να προκαλέσει έναν πόλεμο ευρείας κλίμακας στην περιοχή. Ένας πόλεμος στον νότιο Λίβανο πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία». Άλλο ερώτημα είναι, ποιος και γιατί απειλεί με ανάφλεξη ολόκληρη τη Μέση Ανατολή; Μόνο η Χαμάς , η Χεζμπολαχ και οι Χούθι; Η φιλοπόλεμη ακροδεξιά Κυβέρνηση του Νετανιάχου, δεν είναι απειλή για την ειρήνη και την σταθερότητα; Και δεν ευθύνεται για εγκλήματα πολέμου του ισραηλινού στρατού με χιλιάδες θύματα άμαχους, γυναίκες, παιδιά ηλικιωμένους άρρωστους Παλαιστινίους; Ποιος προστατεύει τα δικά τους ανθρώπινα δικαιώματα; Ή μήπως δεν έχουν;

Στο Λίβανο καταγράφεται δραματική κλιμάκωση, αφού μόνο προχθές το απόγευμα το Ισραήλ εξαπέλυσε ένα από τα σφοδρότερα κύματα αεροπορικών επιδρομών στη Βηρυτό εδώ και πολλά χρόνια. Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (IDF) ανέφεραν “πλήγμα ακριβείας” στο αρχηγείο της Χεζμπολάχ και γνωστοποίησαν ότι σκότωσαν τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, κάτι που ώρες μετά επιβεβαίωσε η ίδια η οργάνωση.

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν στην ομιλία του στον ΟΗΕ ήταν καταπέλτης για την Κύπρο: «καλώ και πάλι τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΒΔΚ) και να συνάψει διπλωματικές, πολιτικές και οικονομικές σχέσεις». Να προσθέσουμε επιπλέον ότι η Τουρκία, δεν αναγνωρίζει ούτε καν την κρατική οντότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Απάντηση στον Τούρκο πρόεδρο έδωσε ο Πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης από το ίδιο βήμα:

«Ως πρωθυπουργός της Ελλάδας, επαναβεβαιώνω τη δέσμευσή μας σε λύση του Κυπριακού στη βάση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η λύση δύο κρατών δεν μπορεί να γίνει και δεν θα γίνει αποδεκτή». Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Χριστοδουλίδης τόνισε εμφατικά ότι «ο επιτιθέμενος, ο παραβάτης του διεθνούς δικαίου, δεν μπορεί να υπερασπίζεται τη νομιμότητα ούτε να δείχνει με το δάχτυλο τους άλλους. Σε αυτό το βήμα ακούσαμε τον κ. Ερντογάν να καλεί σε περιφρόνηση του Καταστατικού Xάρτη των ΗΕ, σε παραβίαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας. Αποτελεί προσβολή για την παρούσα ολομέλεια, να ονομάζεται μια εισβολή ειρηνευτική επιχείρηση». Και το ερώτημα είναι, με δεδομένες τις διαμετρικά αντίθετες θέσεις των δύο πλευρών, από που εκπορεύεται η σχετική έστω αισιοδοξία, ότι οι συνομιλίες υπό την αιγίδα του Γ.Γ. του ΟΗΕ, θα οδηγήσουν σε δίκαιη, λειτουργική, βιώσιμη και μόνιμη λύση του Κυπριακού;

Αποκωδικοποιώντας τον Ερντογάν

«Θέλουμε να δούμε το Αιγαίο Πέλαγος και την Ανατολική Μεσόγειο ως μια περιοχή σταθερότητας και ευημερίας στην οποία γίνονται σεβαστά τα νόμιμα δικαιώματα όλων των πλευρών. Είναι προς το συμφέρον όλων των χωρών της περιοχής ο καθορισμός των θαλάσσιων περιοχών ευθύνης σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Ο βασικός ρόλος της Τουρκίας, της χώρας με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι αναμφισβήτητος. Η Τουρκία έχει δικαιώματα στη δηλωμένη υφαλοκρηπίδα…»: Αυτό είναι ένα μικρό απόσπασμα από την ομιλία του Προέδρου της Τουρκίας στον ΟΗΕ. Αν αποκωδικοποιήσουμε την τοποθέτηση του Ερντογάν και αντί της διπλωματικής γλώσσας, “αξιοποιήσουμε” την ρεαλιστική πολιτική όπως αυτή περιγράφεται με σαφήνεια στην “Γαλάζια Πατρίδα” το χάρτη με τις επίσημες αξιώσεις και διεκδικήσεις του Τουρκικού κράτους, θα επισημάνουμε ότι:

• Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας όπου ρητά προβλέπει ότι τα νησιά έχουν και υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Η Τουρκία επιμένει στην οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ από τις ηπειρώτικες ακτές των δυο πλευρών του Αιγαίου, ουσιαστικά διεκδικεί το μισό Αιγαίο!
• Η Τουρκία από το 2019 έχει συνάψει με τη Λιβύη μνημόνιο μιας παράνομης οριοθέτησης ΑΟΖ, σε περιοχές που συμπίπτουν με την εν δυνάμει Ελληνική ΑΟΖ.
• Η θεωρία της “Γαλάζιας Πατρίδας” επιχειρεί να ακυρώσει δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες σε Ανατολικό Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
• Ακόμη, με τον ισχυρισμό περί κυριαρχίας υπό την αίρεση της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, που επιστρατεύτηκε από την Τουρκική διπλωματία, μαζί με τις “γκρίζες ζώνες” δηλαδή θαλάσσιες περιοχές νησίδες και βραχονησίδες του Αιγαίου που κατά την τουρκική άποψη είναι απροσδιόριστης κυριαρχίας, είναι δεδομένο ότι οι πάγιες τουρκικές θέσεις πλήττουν καίρια εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

Το ερώτημα είναι, έχει υποχωρήσει η Τουρκία, έστω και ένα βήμα, από τις πάγιες θέσεις της, που συνιστούν μια αναθεωρητική και επεκτατική πολιτική; Η απάντηση είναι όχι. «Η Ελλάδα είναι πρόθυμη να εργαστεί για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο», δήλωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός από το βήμα της Γ.Σ του ΟΗΕ. Και πρόσθεσε: «Είμαι πεπεισμένος ότι σήμερα έχουμε ένα παράθυρο ευκαιρίας και θα πρέπει να είμαστε αρκετά τολμηροί και αρκετά σοφοί ώστε να αδράξουμε αυτήν την ευκαιρία», είναι η χαρακτηριστική αποστροφή της ομιλίας του σχετικά με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, που σαφώς εμπεριέχει ένα μήνυμα αισιοδοξίας για την επίλυση της μοναδικής διαφοράς που ταλανίζει τις δύο χώρες εδώ και 40 χρόνια.

Τι θα συζητήσουν Μητσοτάκης-Ερντογάν;

Όμως, σε ποια βάση διαλόγου μπορεί να γίνει εφικτή η οριοθέτηση; Μόνο αν υποχωρήσει η Ελλάδα ή αν η Τουρκία εγκαταλείψει την αδιάλλακτη συμπεριφορά της! Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, στις εκδηλώσεις μνήμης που πραγματοποιήθηκαν στη Λέρο για την 81η επέτειο από τη βύθιση του Α/Τ “Βασίλισσα Όλγα” από γερμανικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη, δήλωσε:

«Όλα τα νησιά έχουν δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και έχουν δικαίωμα σε χωρικά ύδατα έως 12 μίλια, όπως ακριβώς προβλέπει η Διεθνής Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία αποτελεί και εθιμικό Δίκαιο και δεσμεύει τους πάντες, δηλαδή και όσους και όσες χώρες δεν την έχουν υπογράψει» (σ.σ. όπως η Τουρκία).

Κατά την συνάντηση των Κυρ. Μητσοτάκη και Τ. Ερντογάν, αποφασίστηκε η ανάθεση στους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν -που ήταν παρόντες στη συνάντηση- να προετοιμάσουν την ατζέντα των θεμάτων που θα συζητηθούν στο επόμενο Ανώτατο Συμβουλίο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, που θα πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα τον Ιανουάριο του 2025.

Εν κατακλείδι, ο ελληνοτουρκικός διάλογος εισέρχεται σε μία νέα φάση και μάλιστα υπό το βάρος των διεθνοπολιτικών εξελίξεων. Η Ελλάδα λέει ναι στον εποικοδομητικό διάλογο με την Τουρκία που θα στηρίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων. Ωστόσο, λόγω των διακηρυγμένων εθνικών θέσεων των δύο χωρών, θέματα που άπτονται των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων θα μείνουν εκτός ατζέντας διαλόγου. Η Τουρκία, παραμένει, αναθεωρητική, επεκτατική και επιθετική, ισχυρή στρατιωτικά, περιφερειακή δύναμη με αναβαθμισμένο γεωστρατηγικό ρόλο.