Δύο μουσουλμάνες της Θράκης ανοίγουν την καρδιά τους

Όταν ξεπεράσουμε τις προκαταλήψεις μας θα δούμε ότι γυναίκες της μουσουλμανικής μειονότητας όπως η Χουριέ, αξίζουν τον θαυμασμό και την στήριξή μας για όσα προσφέρουν στην οικογένεια και την πατρίδα μας. Είναι αυτές οι ανώνυμες γυναίκες της υπαίθρου που δεν θα τις ανακαλύψει κανείς στην παγκόσμια ημέρα της γυναίκας να τις σφίξει το χέρι, που αναλαμβάνουν τα ηνία της ζωής όπως θα έκανε κάθε γυναίκα με δυναμισμό και αυτοσεβασμό.

Η ίδια πρωτοστατεί στα χωράφια και τις καλλιέργειες τους, κάτοχος διπλώματος γεωργικού ελκυστήρα κινείται με άνεση με το τρακτέρ, πράγμα σπάνιο για γυναίκα της μειονότητας. “Είμαστε μόνο δύο,” θα πει, ενώ απολαμβάνει της εκτίμησης χριστιανών και μουσουλμάνων στην μικτή κοινωνία του Αράτου όπου ζει.

Καλονοικοκυρά, στηρίζει τον σύζυγό της ιδιοκτήτη μίνι μάρκετ αλλά ανοιχτόμυαλο άνθρωπο που πέρασε περιπέτειες υγείας, συνυπάρχει ώρες στο μαγαζί που το έχουν “στέκι” φίλοι τους χριστιανοί και μουσουλμάνοι της μειονότητας και βρίσκει χρόνο να παρασκευάζει εκλεκτούς τραχανάδες με γιαούρτι και λαχανικά που γίνονται ανάρπαστοι, όπως και πεντανόστιμες τηγανίτες που συνήθως προσφέρονται στο μπαϊράμ.

Ο ξεριζωμός των νέων

Σαν μητέρα, η Χουριέ ανέθρεψε και σπούδασε δύο παιδιά, που τώρα όπως θα πει με πόνο ψυχής δεν τα χαίρεται γιατί ξενιτεύτηκαν αναζητώντας την τύχη τους στην Ολλανδία και την Τουρκία… Και δεν είναι η μόνη όπως διαπιστώνουμε σ’ αυτό το οδοιπορικό στα χωριά της Θράκης. Οι περισσότεροι έχουν έχουν αγαπημένα πρόσωπα που βρήκαν δουλειά στην Ολλανδία και την Γερμανία. Ένα νέο κύμα μετανάστευσης προσοντούχων νέων ανθρώπων που η Ελλάδα τους χάνει οριστικά…

Εκεί δραστηριοποιούνται, δικτυώνονται, ριζώνουν… Η κόρη πτυχιούχος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ο γιος πτυχιούχος του πανεπιστημίου Αδριανούπολης Προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών βρήκαν μέσα σε ένα μήνα επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά και συγγενείς που τους στηρίζουν στο διάστημα προσαρμογής τους.

Η καθημερινότητα τους στον Άρατο δύσκολη όταν οι υποχρεώσεις τρέχουν. Προβληματισμένοι με την ακρίβεια και τα μηνιαία έξοδα που κάποια καλύπτονται από τη σύνταξη των παππούδων. “Κατάντια” θα πει ο Απτουλαζίζ που για τρία μόλις ψυγεία παγωτών – λαχανικών στο μίνι μάρκετ του χωριού, του έρχεται κάθε μήνα λογαριασμός ρεύματος γύρω στα 500+ ευρώ! Που να τα βγάλεις πέρα. Το προσπαθεί όμως, αν και με εύθραυστη υγεία, με ένα νεφρό κι άλλα θέματα είναι εκεί στη δουλειά που λειτουργεί ως ψυχοθεραπεία..

Το χαμόγελο και η καταδεκτικότητα του τον χαρακτηρίζουν. Το χωριό είναι ο κόσμος του, αποφεύγει την τηλεόραση παρακολουθεί όμως μόνο ειδήσεις, είναι ενημερωμένος. Αγωνιά με όσα συμβαίνουν στην μπαρουταποθήκη της Μέσης Ανατολής, στο Ισραήλ, στην Παλαιστίνη, μιλά για το φόβο να ξεσπάσει 3ος παγκόσμιος πόλεμος. “Οι μεγάλοι τα σχεδιάζουν όλα, κι εμείς απορούμε και… αιφνιδιαζόμαστε” θα πει. Είναι μεσημέρι, ο μουεζίνης καλεί τους πιστούς στο κεντρικό τζαμί για την προσευχή όπως κάνει πέντε φορές στην διάρκεια της ημέρας.

Στα 100 μέτρα απέναντι βρίσκεται και η χριστιανική εκκλησία του χωριού. Οι σχέσεις μειονότητας και χριστιανών είναι καλές. “Είμαστε αγαπημένοι με τους συγχωριανούς δεν έχουμε θέματα” θα πει. Αλλά και στο τέμενος, το ίδιο φαινόμενο, πάνε οι πιο ηλικιωμένοι όχι οι νέοι πλην ελαχίστων. Κι όταν έχεις τοπικό μάρκετ δεν υπάρχει ωράριο, εκεί το μαγαζί μεταβάλλεται και σε σπίτι. Κλείνει μια και καλή το βράδυ.

Στον έξω χώρο πίνουμε καϊμακλίδικο καφέ της Κομοτηνής που φημίζεται και τον προμηθεύονται όλοι διερχόμενοι για Αλεξανδρούπολη. Το καλύτερο δώρο σε μια επίσκεψη. Οι γάτες ναζιάρες στα δένδρα μας κάνουν επίδειξη των ακροβατικών τους, ενώ ήρεμα αδέσποτα σκυλιά αφού κάνουν την αναγνώριση τους, αποσύρονται χαλαρά στα πέριξ.

Η Σαδίκα αποχαιρέτησε τους συγγενείς της…

Σ’ ένα άλλο χωριό της Ροδόπης, στο Μικρό Δουκάτο γνωρίζουμε την Σαδικα, το κοινό με την πρώτη ιστορία είναι ότι η μοναχοκόρη, ο γαμπρός και ο εγγονός της, πριν οκτώ μήνες έβαλαν λουκέτο στο σπίτι και την επιχείρηση τους, ένα βαφείο αυτοκινήτων και βρίσκονται στην Ολλανδία.

Της κοστίζει αυτή η μετεγκατάσταση ανάγκης. Η χαρά της μεγάλη όταν επικοινωνεί με το τηλέφωνο, όταν τους βλέπει και τους ακούει. Δεν θα άντεχε διαφορετικά αυτή την απόφαση τους. Σαν καλή κόρη φροντίζει τους ηλικιωμένους γονείς της που ευτυχώς είναι στο πόδι. Η περίκλειστη αυλή του σπιτιού της με λουλούδια και κάποια οπωροφόρα δένδρα ανοίγει μόνο για συγγενείς και γειτόνισσες. Η έξοδος της το Σάββατο γίνεται στην μεγάλη εβδομαδιαία αγορά της Κομοτηνής, όπου υπάρχουν πάγκοι με όλα τα καλά.

Κοντά στο χωριό είναι το οικογενειακό χωράφι της που παράγει μπάμιες. “Για λίγες μέρες ακόμη θα μαζέψουμε τα τελευταία χέρια ” θα πει. Απασχόληση αλλά κι ένας τρόπος ενίσχυσης του εισοδήματος της ως μικροαγρότισσα. Οι γυναίκες του χωριού πάνε σε μεροκάματο για μάζεμα μπάμιας. Αφορμή και για έξοδο στην φύση, στον απέραντο κάμπο της Ροδόπης που είναι ο 3ος μετά της Θεσσαλίας και της Θεσσαλονίκης. Η δουλειά κουραστική, σκυμμένη πάνω στα φυτά να μαζεύει προσεκτικά τον καρπό με τα χέρια που μαυρίζουν, πρήζονται. Τα γάντια είναι μια λύση αλλά δεν τα υιοθετούν όλες οι εργάτριες.

Οι παραδόσεις συναντούν τη νέα εποχή

Στο σπίτι υπάρχουν κώδικες συμπεριφοράς. Ο σεβασμός προς τους ηλικιωμένους είναι υποδειγματικός στις οικογένειες της μειονότητας. Ότι πει η 85χρονη Πατιτζέ η μητέρα της είναι νόμος! Η συζήτηση φέρνει θύμισες. Μας μιλά για τον γάμο της που κρατά 70 χρόνια, το περίτεχνο νυφικό από εξαιρετική μοδίστρα της εποχής, το γλέντι με όλους τους χωριανούς καλεσμένους. Η ηλικιωμένη γυναίκα λέει ότι παντρεύτηκε από έρωτα, όχι απ’ προξενιό. Ήταν 15 χρόνων παιδούλα κι ο άντρας της το γειτονόπουλο στην απέναντι αυλόπορτα στα 17 χρόνια, έγινε γαμπρός. Μου άρεσε, ήταν ο πρώτος και ο τελευταίος άντρας της ζωής μου, θα πει ευχαριστημένη με την επιλογή της.

 

 

Η μέρα της περνά στο σπίτι μαγειρεύοντας τα δικά τη απλά αλλά νόστιμα φαγητά και μετά είναι φαν των δελτίων ειδήσεων της τηλεόρασης στα τουρκικά κανάλια, λόγω γλώσσας. Δεν βλέπει σήριαλ ή άλλες εκπομπές που η 85χρονη θεωρεί αμαρτωλές, ανήθικες, κόντρα στις αρχές της από το ντύσιμο των ηθοποιών την συμπεριφορά τους, τα σώου που τα θεωρεί .. εξεζητημένα.

Η νέα γενιά της μουσουλμανικής μειονότητας κάνει τα δικά της άλματα παρά την επιθυμία των περισσότερων γονέων να είναι πιο προσηλωμένη στην θρησκεία, να φορούν οι κοπέλες μαντήλα, να κάνουν πιο συγκρατημένη ζωή. Οι εποχές αλλάζουν όπως και οι ρυθμοί της καθημερινότητας όπου κυριαρχεί η εξωστρέφεια και η ανάγκη του βιοπορισμού και των δυο φύλων. Ο προσανατολισμός σε ευρωπαϊκές χώρες για εργασία, μονόδρομος. Και όπως όλα δείχνουν αυτή η τάση επαυξάνεται…