Armand: Μία ταινία-χαστούκι στην woke κουλτούρα
13/10/2024Η πεποίθηση ότι μπορούμε όλα να τα διαλευκάνουμε διαλογικά και μάλιστα να “δικάσουμε” τους άλλους κατ’ αντιπαράστασιν είναι πανάρχαια και δοκιμασμένη. Μέσα από την πίεση που ασκεί η ομάδα στο άτομο, το εγώ σπάει και παραδίδεται εν τέλει στο εμείς, αποδέχεται τη μοίρα του, παραδέχεται την ήττα του και υποτάσσεται.
Εκπληκτική σκηνή στην ταινία Armand, όπου η δράστις τής ειδεχθούς συκοφαντίας κλαίει γονατισμένη στη βροχή, ενόσω το παρ’ ολίγον θύμα της δοκιμάζει μία φευγαλέα ηδονή θριάμβου. Πλήρης αντιστροφή ρόλων, απόλυτη αληθοφάνεια, ψυχαναλυτικός ρεαλισμός… Βέβαια, δεν είναι όλα τέλεια και κάπου το αφήγημα κάνει κοιλιά δοκιμάζοντας το ενδιαφέρον του θεατή.
Παρά τις καταπληκτικές ερμηνείες, το σενάριο πάσχει από πολυλογία, περιττολογία, φλυαρία, κυκλοτερείς βηματισμούς επί τόπου και είναι τυπικά βορειοευρωπαϊκό (όπου η αίσθηση τού χρόνου είναι διεσταλμένη και διαφέρει σημαντικά από τους μεσογειακούς ρυθμούς).
Εάν όμως το λάβεις αυτό υπ’ όψιν σου προηγουμένως, τότε… όλα καλά και διαφωτιστικά (κυριολεκτικώς).
Η άσκηση βίας στους ανήλικους, στους ανυπεράσπιστους, στους αδυνάμους είναι ιδιαίτερα ειδεχθής και οι σύγχρονοι άνθρωποι ευαισθητοποιούνται ολοένα και περισσότερο ενάντια σε κάθε είδους κακοποίηση (τής υπερβολής συμπεριλαμβανομένης). Εδώ καθίσταται σαφές ότι τα “λαϊκά δικαστήρια” (διαδικτυακά ή δια ζώσης) θα πρέπει να μην επαναλάβουν το λάθος των Αθηναίων που εκείνη την ζοφερή, αποφράδα ημέρα ψήφισαν την θανατική καταδίκη τού Σωκράτη!
Όμως πέρα από αυτό το ελπιδοφόρο μήνυμα, η κεντρική ιδέα παραπέμπει σε εύκολες ρητορείες κι ευπώλητες κοινοτοπίες. Γι’ αυτό θα πρέπει να προσέξουμε πώς επιλέγουμε τις μεθόδους μας και με ποια (ασφαλή ή επισφαλή κριτήρια) τολμάμε να βάλουμε τις πράξεις των άλλων κάτω από το παραμορφωτικό μικροσκόπιο των προκαταλήψεών μας.
“Armand” και κίνημα Woke
Χαίρομαι που το κίνημα Woke θριαμβεύει ανά την υφήλιο. Είμαι αναφανδόν εναντίον, κατά, αυστηρός, απέναντι σε κάθε βιαστή, κακοποιητή, μεταποιητή, παραποιητή τής Αλήθειας. Το Φως πάντα θριαμβεύει αλλά με χρονοκαθυστέρηση. Δεν χρειάζεται πλέον να θρηνούμε αθώα θύματα και μετά να τα αποκαθιστούμε μετά θάνατον. Έλεος πια. Φτάνει. Συνήθως οι άνθρωποι που δεν μπορούν να υπερασπιστούν αποτελεσματικά τον εαυτό τους διαθέτουν επαυξημένο το τεκμήριο τής αθωότητας. Ας το σκεφτούμε αυτό την επόμενη φορά που θα θελήσουμε να καταδικάσουμε πρόχειρα κάποιον-κάποια-κάποιο.
Αντιθέτως, οι παμπόνηροι εγκληματίες (όπως ο συκοφάντης Ιάγος στον σαιξπηρικό Οθέλλο, ο Ριχάρδος ο Τρίτος, ο Μάκβεθ, ο Ερρίκος ο Όγδοος…) ξέρουν να αντιστρέφουν το οφθαλμοφανώς δίκαιο και να παρουσιάζουν το άσπρο ως μαύρο… Θα πρέπει να μας υποψιάζει διπλά και τριπλά μια τέτοια δημαγωγική ευκολία.
Εξαιρετική ταινία. Πολλά μπορείτε να κερδίσετε, εάν και εφ’ όσον εξοπλιστείτε με ικανή κι αναγκαία υπομονή! Αναπόσπαστος ο ψυχολογισμός σε πολλά είδη σύγχρονης τέχνης. Αναπόφευκτη κληρονομιά τού εικοστού αιώνα που δεν καταφέραμε εισέτι να αποδομήσουμε επαρκώς.
Σενάριο-σκηνοθεσία: Χάλφνταν Ούλμαν Τόντελ-Νορβηγική-Ολλανδική-Γερμανική παραγωγή 2024